გახმაურებული საქმე

 „ეს საქმე არ დამთავრებულა“

  თათია გოჩაძე

ხუთი წლის წინ, 2017 წლის 1-ელ დეკემბერს, თბილისში, ხორავას ქუჩაზე, მოზარდებს შორის მომხდარი ჩხუბის დროს, არასრულწლოვნები - დავით სარალიძე და ლევან დადუნაშვილი მოკლეს. ამ საქმეზე, 2019 წლის 3 ივნისს, თბილისის სააპელაციო სასამართლომ დაადგინა, რომ გიორგი ჯანაშიამ, დავით სარალიძის მკვლელობა ჩაიდინა ჯგუფურად, სხვა პირთან ერთად. გიორგი ჯანაშიას 11 წლით და 3 თვით პატიმრობა მიესაჯა. პირველი ინსტანციის - თბილისის საქალაქო სასამართლოს განაჩენით, გიორგი ჯანაშია დამნაშავედ სცნეს დავით სარალიძის მკვლელობის მცდელობაში და 9 წლითა და 9 თვით პატიმრობა მიუსაჯეს.

ლევან დადუნაშვილის მკვლელობისთვის მსჯავრდებულ გუგა ბარბაქაძეს, სააპელაციო სასამართლომ, საქალაქო სასამართლოს მიერ გამოტანილი სასჯელი - 10 წლით და 6 თვით პატიმრობა - დაუმძიმა და 11 წლითა და 3 თვით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებიდან მეორე დღეს, სამართალდამცავებმა დავით სარალიძის მკვლელობის ბრალდებით დააკავეს მიხეილ კალანდია, რომელსაც მანამდე მოწმის სტატუსი ჰქონდა.

2020 წლის 25 თებერვალს, თბილისის საქალაქო სასამართლომ მიხეილ კალანდია დამნაშავედ სცნო დავით სარალიძის განზრახ ჯგუფურად მკვლელობაში და 15 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა, თუმცა არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსის თანახმად, სასჯელი ერთი მესამედით შეუმცირა და საბოლოოდ, საპატიმრო სასჯელად განუსაზღვრა 11 წელი და 3 თვე. 21 აპრილს კი თბილისის სააპელაციო სასამართლოს პალატამ მიხეილ კალანდია დამნაშავედ სცნო არასრულწლოვანი დავით სარალიძის განზრახ ჯგუფურად მკვლელობაში. სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებით, ძალაში დარჩა პირველი ინსტანციის, თბილისის საქალაქო სასამართლოს განაჩენი.

დავით სარალიძის განზრახ მკვლელობის ბრალდებით, მოგვიანებით, გიორგი მენაბდეც დააკავეს. დაკავებული დეკანოზ შიო მენაბდის შვილია, რომელსაც დავით სარალიძის მამა სავარაუდო მკვლელებს შორის მოიაზრებდა, თუმცა ამ მიმართულებით, თავდაპირველად, გამოძიება არ დაწყებულა... გიორგი მენაბდე სასამართლომ დამნაშავედ სცნო. მას სასჯელის სახედ და ზომად 14 წლით თავისუფლების აღკვეთა განესაზღვრა, თუმცა არასრულწლოვანთა მართლმსაჯულების კოდექსის თანახმად, ის ერთი მეოთხედით შემცირდა და საბოლოოდ, სასჯელის ზომად განესაზღვრა 10 წელი და 6 თვე.

როგორ აფასებს 5 წლის შემდეგ ხორავას ქუჩის საქმეზე მიღწეულ სამართალს დავით სარალიძის მამის, ზაზა სარალიძის უფლებადამცველი? - „ვერსია“ ნესტან ლონდარიძეს ესაუბრა:

- ძალიან მნიშვნელოვანია, ხაზი გავუსვათ იმას, რომ სამართალი მიღწეულია, მაგრამ უნდა აღინიშნოს, რის შედეგად იქნა მიღწეული. რომ არა ზაზა სარალიძის ასეთი ბრძოლა საქმის დარღვევების გამოსააშკარავებლად, ალბათ, ეს შედეგი არ გვექნებოდა, თუმცა აქვე ხაზგასასმელია  - ჩვენ არ ვთვლით, რომ ეს საქმე დასრულებულია. მართალია, საქმეში დანაშაულის ჩამდენი პირები მიეცნენ პასუხისგებაში და მათ მიიღეს კუთვნილი სასჯელი, თუმცა, ალბათ, ეს საკმარისი იქნებოდა იმ დროისთვის, მაშინვე კანონით გათვალისწინებულ ვადებში რომ გამოვლენილიყო, მაგრამ ვინაიდან ასეთი უპრეცედენტო ბრძოლა დასჭირდა იმას, რომ ეს შედეგი მიღწეულიყო, რა თქმა უნდა, არაა საკმარისი. მიგვაჩნია, რომ ყველა ის პირი უნდა დაისაჯოს, ვისი ბრალეულობითაც ეს საქმე აქამდე მივიდა. ამაში ვგულისხმობ სამოხელეო დანაშაულს, ჩვენი ცენტრი, ზაზასთან ერთად, ამ საქმეს ვადევნებთ თვალს და იქამდე არ გავჩერდებით, სანამ გარკვეულ შედეგამდე არ მივალთ. ამას დიდი მნიშვნელობა აქვს, რადგან არ შეიძლება, სამართალი ისევ იმ ხალხის ხელში იყოს, რომლებმაც ამ საქმეზე დარღვევები ჩაიდინეს. თუ იმ პროკურორებს, გამომძიებლებს ახალი საქმეების გამოძიებას მივანდობთ, იმის გარანტია და ნდობა არ გვექნება, რომ მიუკერძოებლად მიუდგებიან და გამოიძიებენ. მათ მიმართ საზოგადოებაში ისედაც მცირე ნდობა არსებობს და ამას სწორედ ის უწყობს ხელს, რომ იმ საქმეებში, სადაც ვლინდება სამოხელეო დანაშაული, არ მახსენდება, ვინმე დასჯილიყო.

ჩვენ თუ მივაღწევთ იმას, რომ გამოვლინდეს და პასუხი აგონ პირებმა, ეს საგამოძიებო სტრუქტურებისადმი საზოგადოების ნდობის აღდგენას შეუწყობს ხელს.

- როგორც ცნობილია, გიორგი ჯანაშიამ უკვე დატოვა საპყრობილე. მიხეილ კალანდია და გიორგი მენაბდე კი სასჯელს იხდიან...

- დიახ, გიორგი მენაბდის პროცესი სააპელაციო სასამართლოში მიმდინარეობდა და, ალბათ, უზენაეს სასამართლოშიც მოხდება ამ საქმის განხილვა.

- საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილებით, მას ბრალი დაუმტკიცდა მკვლელობის მუხლით...

- დიახ. ჩვენ ვის ქმედებებშიც ვხედავდით სავარაუდო დანაშაულის ნიშნებს, ყველა იმ პირის მიმართ დადგა გამამტყუნებელი განაჩენი. განსაკუთრებით, ეს ბრძოლა ყველას, ალბათ, მიხეილ კალანდიასთან მიმართებაში ახსოვს. რაც შეეხება ჯანაშიას, რამდენადაც ცნობილია, საპროცესო შეთანხმებას ჰქონდა ადგილი და შემდეგ მან პირობით, ვადამდე ადრე დატოვა დაწესებულება. აქვე, მინდა ხაზი გავუსვა, რომ ბევრი კითხვა არსებობდა, ხომ არ იყო ზაზა სარალიძის წერილობითი თანხმობა. მაშინაც არაერთხელ ვთქვი და ახლაც შემიძლია გავიმეორო დადასტურებულად, რომ ხელმოწერა არც ზაზასი და არც ჩემი, როგორც მისი უფლებადამცველის, ამ საქმეში არ დევს.

ჩემთვის პრიორიტეტი ახლა სამოხელეო დანაშაულია. მართალია, ამ ეტაპზე საზოგადოების წინაშე ისე აქტიურად არ ვჩანვართ, მაგრამ ამაში გარკვეული როლი იმანაც შეიტანა, რომ სპეციალური, მიზანმიმართული ჭორების გავრცელებით შეეცადნენ ზაზა სარალიძის სახელი დაეკავშირებინათ გარიგებებთან და ა.შ. თუმცა, ჩვენი მხრიდან არასწორი იქნებოდა მტკიცება იმისა, რომ ეს ასე არ არის.

ჩვენ ვაგრძელებთ ბრძოლას და არ ვაპირებთ იქამდე გაჩერებას, სანამ სამოხელეო დანაშაულზეც არ გვექნება სამართლიანი შედეგი.

სახელმწიფო აუდიტის სამსახური საჯარო მმართველობით დაინტერესდა. აუდიტი, რომელიც უწყების ვებ-გვერდზე გამოქვეყნდა, საჯარო მოხელეთა პროფესიულ განვითარებას ეხება. საჯარო მმართველობის წინაშე მდგარი ამოცანების შესასრულებლად, მნიშვნელოვანია პროფესიონალი, მუდმივ განვითარებაზე ორიენტირებული ადამიანური რესურსების არსებობა და მათი ეფექტიანი მართვა, რაც სტრატეგიული მიზნების მიღწევის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან წინაპირობად ითვლება. საჯარო სამსახურის ბიურომ, რეფორმის ფარგლებში, დასაქმებულთა პროფესიული განვითარების მიმართულებით, არაერთი აქტივობა განახორციელა, თუმცა სახელმწიფო აუიტორების მტკიცებით, რიგი საკითხები კვლავ აქტუალურია, რისთვისაც სათანადო ღონისძიებების გატარება აუცილებელია. სწორედ ამ მიზანს ემსახურება აუდიტი, რომლის მოკლე მიმოხილვასაც ამჯერად გთავაზობთ.

ხარვეზები ადამიანური რესურსების განვითარების სტრატეგიებში

ზოგადად, ადამიანური რესურსების ეფექტიანი მართვის მნიშვნელოვანი პირობაა, რომ ორგანიზაციებში შემუშავებული იყოს ადამიანური რესურსების განვითარების სტრატეგია, ხოლო საჯარო სამსახურის ბიურო, საკუთარი ფუნქციებიდან გამომდინარე, ერთიანი სახელმწიფო პოლიტიკის განხორციელების მიზნით, შეისწავლის, აანალიზებს და მონიტორინგს უწევს საჯარო სამსახურის სფეროში არსებულ მდგომარეობას.

სახელმწიფო აუდიტორების მიერ შერჩეული ოთხი სამინისტროდან, ადამიანური რესურსების განვითარების სტრატეგია არ შეუმუშავებიათ განათლებისა და მეცნიერების, აგრეთვე, რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროებს, ხოლო ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების, ასევე, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროების მიერ, აუდიტორებისთვის წარდგენილი სტრატეგიები შემუშავებული და დამტკიცებული იყო 2021 წელს. შესაბამისად, გათვალისწინებული აქტივობების უმეტესობას ჰქონდა მიმდინარე სტატუსი.

„აქედან გამომდინარე, პროფესიული განვითარების მიმართულებით, საჯარო სამსახურის ბიურომ ვერ განახორციელა ადამიანური რესურსების სტრატეგიული დოკუმენტით განსაზღვრული ძირითადი ამოცანებისა და მიდგომების მიმოხილვა და შეფასება. მიუხედავად საჯარო სამსახურის ბიუროს მიერ ადამიანური რესურსების მართვის სტრატეგიული დოკუმენტების შემუშავების ხელშესაწყობის მიზნით განხორციელებული აქტივობებისა, აღნიშნული მიმართულებით არსებული მდგომარეობა საჭიროებს გაუმჯობესებას“, - ვკითხულობთ აუდიტის დასკვნაში.

გარდა ამისა, საჯარო სამსახურის ბიურო, საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებში, უზრუნველყოფს საჯარო მოსამსახურეთა კვალიფიკაციის ამაღლების კოორდინაციას და ატარებს შესაბამის ღონისძიებებს მოხელეთა ცოდნისა და უნარ-ჩვევების განსავითარებლად, აწარმოებს და აანალიზებს საჯარო მოხელეთა შესახებ სტატისტიკურ ინფორმაციას, მეთოდურ დახმარებას უწევს საჯარო სექტორს და აღნიშნულ სფეროში არსებული მდგომარეობის შესწავლის საფუძველზე, შესაბამის დასკვნებსა და წინადადებებსაც ამზადებს. ვნახოთ, რა დარღვევები გამოავლინეს აუდიტორებმა ამ ნაწილში:

„საქართველოს კანონით „საჯარო სამსახურის შესახებ“, საჯარო სამსახურის სფეროში ერთიანი სახელმწიფო პოლიტიკის შემუშავების ხელშეწყობის მიზნით, იქმნება საჯარო სამსახურის საბჭო, რომელიც იკრიბება ექვს თვეში ერთხელ, თუმცა ბიუროს განმარტებით, აუდიტის პერიოდში, საბჭო არ შექმნილა!“

აუდიტის მიმდინარეობისას, ოთხი სამინისტროს მაგალითზე, გაანალიზდა პროფესიული განვითარების საჭიროების დადგენის პროცესი, სასწავლო გეგმებისა და მისი შემდგომი უზრუნველყოფის შესახებ მონაცემები, ასევე, აღნიშნული პროცესის ეფექტიანად განხორციელების ხელშეწყობის მიზნით, ბიუროს მიერ გატარებული აქტივობები.

ხარვეზები საჯარო სამსახურის ბიუროში

აუდიტის შედეგად გაირკვა, რომ იმ ოთხ სამინისტროს, რომლებიც აუდიტისთვის შეარჩიეს, საჯარო სამსახურის ბიუროში არ ჰქონდათ წარდგენილი პროფესიული განვითარების გეგმები, ან წარდგენილი გეგმები არ იყო სრულყოფილი. ანალიზის შედეგად გამოიკვეთა, რომ პროფესიული განვითარების გეგმების წარდგენა ფორმალურ ხასიათს ატარებს. შესაბამისად, ბიუროს მხრიდან არ არის უზრუნველყოფილი ინფორმაციის სრულყოფილი ანალიზი და შეფასება:

„პროფესიული განვითარების გეგმების შედგენის პროცესში, არ იკვეთება მკაფიო კავშირი შესწავლილი სამინისტროების მიერ დაგეგმილ ტრენინგებს, ორგანიზაციის პრიორიტეტებსა და ამოცანებს შორის, რადგან დაგეგმილი ტრენინგები ზოგადი ხასიათისაა და ნაკლებადაა ორიენტირებული დარგობრივი მიმართულებით კომპეტენციების ამაღლებასა და განვითარებაზე. შესაბამისად, არ არის უზრუნველყოფილი სპეციალიზებული და პრიორიტეტული მიმართულებით ცოდნისა და გამოცდილების განვითარების შესაძლებლობა. საჯარო სამსახურის ბიუროს მიერ გაცემული დასკვნებისა და რეკომენდაციების მიუხედავად, ზემოაღნიშნული გარემოებები კვლავ გამოწვევად რჩება“.

სახელმწიფო აუდიტორებმა შესწავლილი სამინისტროებიდან მიწოდებული ინფორმაცია გააანალიზეს და გამოკვეთეს, რომ პროფესიული განვითარების დამატებითი პროგრამების ჯამური შესრულების მაჩვენებელი მცირე იყო - საშუალოდ, 14% შეადგინა. დაბალი მაჩვენებლით გამოირჩეოდა ფაქტობრივად ჩატარებულ ტრენინგებში დარგობრივი თემატიკის ტრენინგების წილი, რომელმაც ჯამურად ჩატარებული დამატებითი ტრენინგების 17% შეადგინა. აღსანიშნავია, რომ დარგობრივი მიმართულებით ჩატარებული ტრენინგები არ იყო გათვალისწინებული პროფესიული განვითარების გეგმებში, რაც აუდიტორების მტკიცებით, მიუთითებს ორგანიზაციული მიზნებისა და სტრატეგიული ამოცანების სათანადოდ შესრულების რისკებისა და დაგეგმვის პროცესის ნაკლოვანებაზე.

„ოთხი სამინისტროს შემთხვევაში, რეალურად ჩატარებული ტრენინგებისა და მონაწილე თანამშრომლების რაოდენობა ნაკლები იყო გეგმით გათვალისწინებულზე, რაც მიუთითებს პროფესიული განვითარების პროცესის დაგეგმვისა და მისი შემდგომი უზრუნველყოფის ხარვეზებზე. საჯარო სამსახურის ბიუროს მიერ გაცემული დასკვნებისა და რეკომენდაციების მიუხედავად, აღნიშნული გარემოებები კვლავ გამოწვევად რჩება. შესწავლილ ორგანიზაციებს არ აქვთ შემუშავებული პროფესიული საჭიროების დადგენის მეთოდოლოგიები. საჯარო სამსახურის ბიუროს მიერ, კომპეტენციის ფარგლებში მომზადებული ზოგადი ხასიათის „მოხელის პროფესიული განვითარების სახელმძღვანელო“, არ მოიაზრებს პროფესიული განვითარების მიმართულებით კონკრეტული ორგანიზაციების საჭიროებებს“.

აუდიტორებმა ისიც გაარკვიეს, რომ ტრენინგების ჩატარება, ძირითადად, უზრუნველყოფილია დონორებისგან მიღებული დაფინანსებით, რადგან სამინისტროების ბიუჯეტი არ არის საკმარისი პროფესიული საჭიროებების სათანადოდ უზრუნველსაყოფად. მიუხედავად იმისა, რომ დონორები აქტიურად არიან ჩართულები სწავლების პროცესის მხარდასაჭერად, ხშირ შემთხვევებში, სამინისტროებისთვის რთულია, წინასწარ, მეტი სიზუსტითა და საჭიროებების გათვალისწინებით განსაზღვრონ პროფესიული განვითარების გეგმები.

ხარვეზები პროგრამების ხარისხის კონტროლში

საჯარო მოსამსახურეების პროფესიული გადამზადების ნაწილში, აკრედიტაციას ექვემდებარება მხოლოდ საბაზისო პროგრამები, დამატებითი პროგრამები კი, შესაძლებელია დაექვემდებაროს აკრედიტაციას, თუმცა საჯარო დაწესებულებების მოთხოვნის საფუძველზე. სახელმწიფო აუდიტორებმა გაარკვიეს, რომ მსგავსი მოთხოვნით, აუდიტის პერიოდში, ბიუროსთვის არ მიუმართავთ.

„ცხრა სამინისტროდან მოწოდებული მონაცემების ანალიზის შედეგად გამოვლინდა, რომ დამატებითი სასწავლო პროგრამებისა და მასში მონაწილეთა წილი გეგმაში, საშუალოდ, 90%-ია, რაც მნიშვნელოვნად აღემატება საბაზისო პროგრამების მაჩვენებლებს. დამატებითი სასწავლო პროგრამების სტანდარტისა და ხარისხის კონტროლის პროცედურები არ არის დადგენილი, ხოლო საჯარო დაწესებულებების უმეტესი ნაწილისთვის შეფასება შემოიფარგლება სწავლების შემდგომ პროგრამაში მონაწილეთა მიერ შევსებული „კმაყოფილების“ კითხვარით, რაც კარგი პრაქტიკის მიხედვით, არ შეიძლება ჩაითვალოს საკმარისად. შესაბამისად, საჯარო სამსახურის ბიუროსთვის საჯარო სამსახურში არსებული კვალიფიკაციისა და პროფესიული მომზადების დონის შესწავლა გამოწვევად რჩება და არსებობს რისკები, რომ დამატებითი სასწავლო პროგრამების მიზნები ვერ შესრულდეს“.

გაირკვა ისიც, რომ აუდიტის პერიოდში, ცხრა სამინისტროდან, ექვსის შემთხვევაში, არ იყო მოწოდებული სრულყოფილი ინფორმაცია დაგეგმილი სწავლებების შესახებ ადამიანური რესურსების მართვის - eHRMS სისტემაში, რომელსაც უმნიშვნელოვანესი ფუნქცია ენიჭება HR-ის მიმართულებით, ეფექტიანი მართვის განხორციელების მხარდასაჭერად. იმავდროულად, შესრულების ნაწილში წარდგენილი ინფორმაციის მიხედვით, სწავლებაში მონაწილე თანამშრომელთა რაოდენობა ასახულია ჯამურად, რაც ართულებს საჯარო სამსახურის ბიუროს შესაძლებლობას, გააკეთოს სრულყოფილი ანალიზი, შეფასებები და გასცეს სათანადო რეკომენდაციები.

„აღსანიშნავია ისიც, რომ პროფესიული განვითარების გეგმები არ გამომდინარეობს პროფესიული განვითარების საჭიროებების დადგენის პროცესის შედეგებიდან, ვინაიდან ორგანიზაციებში აღნიშნულ პროცესს სრულყოფილად ფორმალიზებული ხასიათი არ აქვს. სისტემის გაუმჯობესების მიზნით, საჯარო სამსახურის ბიუროს მიერ განხორციელებული გარკვეული ქმედებების მიუხედავად, ამ პროცესთან დაკავშირებული საკითხები კვლავ გამოწვევად რჩება“.

საჯარო მოხელეთა პროფესიული განვითარების ეფექტიანობის აუდიტის ფარგლებში, მნიშვნელოვანია აღინიშნოს პანდემიით გამოწვეული ეფექტები, რამაც, აუდიტორების მტკიცებით, უარყოფითი გავლენა იქონია პროფესიული განვითარების პროცესზე.

რა ვიცით „გრინსერვის პლუსზე“ და რის გამო იყვნენ დაკავებულები რამდენიმე წლის წინ კომპანიის დამფუძნებლები

ავტორი-სალომე ნოზაძე

„ვერსია“ აგრძელებს შიდა ქართლის ერთ-ერთ სოფელში მომხდარი საზარელი დანაშაულის ფაქტის გამოძიებას - შეგახსენებთ, რომ 13 წლის გოგონა 53 წლის პაპას გაუპატიურებაში ადანაშაულებს და ჩვენებაში აცხადებს, მამის მამა მასზე სისტემატურად ძალადობდა. „ვერსიამ“ ამ საქმეზე ჟურნალისტური გამოძიების ფარგლებში არაერთი სტატია მოამზადა და კვლავ ვაგრძელებთ ამ სკანდალური ამბის გამოძიებას. შეგახსენებთ, რომ აღნიშნული საქმის განხილვა სასამართლოში უკვე რამდენიმე თვეა, გრძელდება.

იმის გასარკვევად, თუ რა სიახლე გამოიკვეთა საქმეში, „ვერსია“ სავარაუდო დაზარალებულის მამას, დაუკავშირდა. მისი თქმით ის აპირებს ყოფილ ცოლს მეურვეობა ჩამოართვას :

„ბოლო პროცესზე დაიკითხა ბავშვის ფსიქოლოგი, რომელიც ვერ იძახის ბავშვი იტყუება თუ არა. ამბობს, რომ შეიძლება იტყუებოდეს კიდეც. უკვე ეჭვი მეპარება ამ ფსიქოლოგს რამე გამოცდილება ჰქონდეს ან დამთავრებული ჰქონდეს ფსიქოლოგიური. მას კითხვებზე კონკრეტული პასუხები არ აქვს და სამწუხაროა ის რომ, ჩვენ ვაპირებდით ფსიქოლოგიური ექსპერტიზა ჩაგვეტარებინა, მაგრამ უარი მივიღეთ. ეს ფსიქოლოგი ვერ გვცემს პასუხებს ჩვენ კითხვებზე, ამიტომ გვინდოდა ფსიქოლოგიური ექსპერტიზა, თუმცა უშედეგოდ. სიმართლეს ამბობს თუ არა ბავშვი იმასაც კი ვერ ხვდება და ყველაზე ცუდი ამ აბავშია ის, რომ ფსიქოლოგი ბავშვს მკურნალობს როგორც გაუპატიურებულს, და ბოლოს ამბობს, რომ ვიცოდი, რომ ბავშვი გაუპატიურებული არ იყო, თუმცა მაინც ესე ვმკურნალობო. ანუ არასწორად მკურნალობოდა და ვფიქრობ, რომ ბავშვი მან უარეს დღეში ჩააგდო. ვაპირებ გამოვიძიო საერთოდ აქვს თუ არა ამ ფსიქოლოგს რაიმე გამოცდილება და შეუძლია თუ არა ნორმალურად მიაქციოს ჩემს შვილს ყურადღება...ასევე ფსიქოლოგი სხდომაზე კითხულობს რატომ არ ვუკავშირდებოდი ჩემს შვილებს. თურმე ბავშვი ნერვიულობს ამას, არადა ძალიან ბევრჯერ ვცადე, მაგრამ ყველგან დამბლოკეს და აუკრძალეს ჩემთან ურთიერთობა. ჩემი ყოფილი ცოლი ზემოქმედებს ბავშვებზე. სასამართლოზე ისე გამიარეს, ვერც შემამჩნიეს ვიყავი იქ თუ არა. თუ ბავშვი ამას მართლა ნერვიულობს სასამართლოზე ერთხელ მაინც გამოეხედა. რატომ დამბლოკეს სოციალურ ქსელებში ან არ მპასუხობენ როდესაც ვურეკავდი?! კითხვაზე თუ რატომ დამბლოკეს,ერთ-ერთმა შვილმა ისიც კი მიპასუხა, ესე იყო საჭირო და იმიტოო. ამ ეტაპზე ჩემი ოჯახის არცერთ წევრს არ აქვს ჩემს შვილებთან კონტაქტი.

ასევე მე არავის სარწმუნოებას არ ვეხები, მაგრამ უნდა ვთქვა, რომ სასამართლოზე ბავშვების განცხადებით ისინი იეჰოვას მოწმეები გახდნენ. ჩემი ყოფილი მეუღლე იყო იეჰოვას მოწმე და მისი ზემოქმედების ქვეშ მოექცნენ ჩემი შვილებიც, მაშინ, როდესაც ისინი მონათლულები გვყავდა და მართლმადიდებელი ქრისტიანები იყვნენ. ჩემი ყოფილი მეუღლეც, როდესაც ერთად ვიყავით, მაშინ მოვნათლეთ მართლმადიდებლად, მაგრამ დაშორების შემდეგ გახდა იეჰოვას მოწმე და ბავშვებიც მოაქცია. მე არ მსიამოვნებს ეს ფაქტი. ძალიან დიდი ზეგავლენის ქვეშ არიან ბავშვები. ეს ჩემი აზრია და ასე ვხედავ.

ამ ყველაფრის გათვალისწინებით ვფიქრობ, ჩემი ყოფილი მეუღლე არ ზრუნავს ჩემს შვილებზე და ვაპირებ, რომ მეურვეობა ჩამოვართვა. ბავშვების ჯანმრთელობა არის ძალიან შერყეული და ჩემ შვილებს არ ექცევათ არანაირი საჭირო ყურადღება.“

ავტორი: სალომე ნოზაძე

„ვერსია“ აგრძელებს შიდა ქართლის ერთ-ერთ სოფელში მომხდარი საზარელი დანაშაულის ფაქტის გამოძიებას - შეგახსენებთ, რომ 13 წლის გოგონა 53 წლის პაპას გაუპატიურებაში ადანაშაულებს და ჩვენებაში აცხადებს, მამის მამა მასზე სისტემატურად ძალადობდა. „ვერსიამ“ ამ საქმეზე ჟურნალისტური გამოძიების ფარგლებში არაერთი სტატია მოამზადა,თვეების მანძილზე ვაგროვებდით ინფორმაციას და კვლავ ვაგრძელებთ ამ სკანდალური ამბის გამოძიებას.

„ვერსიამ“ გაარკვია, რომ ბაბუას, რომელსაც შვილიშვილის გაუპატიურება ედებოდა ბრალად, 16-წლიანი თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა. გთავაზობთ ბრალდებულის ადვოკატ ზურაბ თოდუას კომენტარს:

„შოკში ვართ ყველა. ეს გადაწყვეტილება, რაც მოსამართლემ მიიღო, არის სრულიად გაუგონარი და დაუსაბუთებელი. ბრალდებული ყველა ბრალდებაში ცნო დამნაშავედ და 16 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა. ბრალდებლს აქვს სამი სამედიცინო ექსპერტიზა ჩატარებული, რომლითაც დგინდება, რომ რა ბრალიც აქვს წარდგენილი, ფიზიკურად ვერ განახორციელებდა. დაზარალებული ბავშვი, რომელიც ჰყვება, რომ გაუპატიურებულია 60-ჯერ, არ დასტურდება სამხარაულის სასამართლო სამედიცინო ექსპერტიზის დასკვნით და დაზარალებლის მთლიანი ჩვენება მხოლოდ ვიღაცის დარიგებულია, რადგან ის, რასაც ეს ბავშვი ამბობს, წარმოუდგენელია ბრალდებულის ჯანმრთელობის მდგომარეობის გათვალისწინებით. აქედან გამომდინარე, ეს ბავშვი არის მკაცრად დარიგებული, ვიღაცას აქვს სერიოზული ინტერესი ამ ადამიანის მიმართ. ჩვენ ყველაფერს ვაკეთებთ იმისთვის, რომ ეს მოსამართლე ქართული სამართლის ისტორიიდან წაიშალოს. ეს პრაქტიკა, რაც მან დაამკვიდრა, არის სრულიად გაუგონარი, არათუ ევროპული კანდიდატობისკენ მიმავალი ქვეყნისთვის, არამედ სადაც ვართ, იქაც არ დაგვტოვებენ ამ განაჩენით. ვერ წარმოუდგენია ვერავის, პროკურორიც კი გაოცებული იყო. 4 ექსპერტიზის დასკვნით დადასტურებულ ფაქტობრივ გარემოებას როგორ აუარა გვერდი და როგორ აპირებს ამ გამამტყუნებელი განაჩენის დასაბუთებას, არ ვიცი. ველოდებით ამ დასაბუთებულ განაჩენის დასაბუთებას და სავარაუდოდ, ათ დღეში უნდა მოგვცეს. აქედან გამომდინარე, ჯერჯერობით მხოლოდ ვარაუდის საფუძველზე შემიძლია, ვთქვა, იმის დასაბუთებას, რაც ამ ადამიანმა დაადგინა გამამტყუნებელი განაჩენის სახით, საქმეში არსებული ფაქტობრივი გარემოებებით ვერ შეძლებს. ეს მხოლოდ შეუძლია მონა რეჟიმში მყოფ მოსამართლეს.

ვაპირებთ, გავასაჩივროთ ეს განაჩენი არამარტო სააპელაციო სასამართლოში, არამედ ამ მოსამართლის პასუხისგებაში მიცემის საკითხიც უნდა დადგეს. მოსამართლე ვერ ერკვევა სასამართლო სამედიცინო ექსპერტიზის დასკვნაში, რომელიც პირდაპირ ამბობს, რომ ბრალდებულს არ აქვს სექსუალური პოტენცია წლების მანძილზე. ვერ ერკვევა იმაში, რომ საქალწულე აპკის მთლიანობის დარღვევა შესაძლებელია მხოლოდდამხოლოდ ჯანმრთელი სექსუალური პოტენციის მქონე მამაკაცისგან. მოსამართლე უნდა დაისაჯოს იმისთვის, რომ ასეთი დაუსაბუთებელი გადაწყვეტილება მიიღო. ბრალდებული არაფერს ამბობს, ჯერჯერობით, არ ელოდა მსგავს განაჩენს.“

„ბორჯომის“ გადარჩენის რა გეგმას სთავაზობს ხელისუფლებას მამუკა ხაზარაძე

„ვერსია“ აგრძელებს შიდა ქართლის ერთ-ერთ სოფელში მომხდარი საზარელი დანაშაულის ფაქტის გამოძიებას - შეგახსენებთ, რომ 13 წლის გოგონა 53 წლის პაპას გაუპატიურებაში ადანაშაულებს და ჩვენებაში აცხადებს, მამის მამა მასზე სისტემატურად ძალადობდა. „ვერსიამ“ ამ საქმეზე ჟურნალისტური გამოძიების ფარგლებში არაერთი სტატია მოამზადა და კვლავ ვაგრძელებთ ამ სკანდალური ამბის გამოძიებას. შეგახსენებთ, რომ აღნიშნული საქმის განხილვა სასამართლოში უკვე რამდენიმე თვეა, გრძელდება და შეიძლება ითქვას, რომ დასკვნით ეტაპზე გადადის, რვა ივლისს შესაძლოა საბოლოო განაჩენი დადგეს. „ვერსია“ ბრალდებულის ადვოკატ ზვიად თოდუას ესაუბრა:

„მორჩა ყველა მტკიცებულების გამოქვეყნება და მოწმეების დაკითხვა, რვა ივლისს არის ჩემი საბოლოო დასკვნის წარდგენა. პროკურორი მოითხოვს, იგივე მუხლებით, რაც ჰქონდა შეფარდებული ბრალდებულს, გამამტყუნებელი განაჩენის მიღებას. მიუხედავად იმისა, რომ ყველა ექსპერტიზით დასტურდება, ბავშვი გაუპატიურებული არ არის და ასევე ყველა ექსპერტიზის დასტურდება, რომ ბრალდებულს ჰქონდა იმპოტენცია და ფაქტობრივად, ვერ შეძლებდა მსგავსი ქმედების ჩადენას. ბრალდებულის ყოფილი მეუღლეც დაიკითხა სასამართლოზე, რომელმაც თქვა, რომ 2008 წლიდან განქორწინების მიზეზიც სწორედ ეს გახდა, რადგან ქმარი ექიმთან არ მიჰყვებოდა. საბოლოო განაჩენი შესაძლოა, 8 ივლისს გამოცხადდეს. ბრალდებული, როგორც მოგეხსენებათ, ცუდად იყო, მას ჩაუტარდა გულის სერიოზული ოპერაცია და ახლა თავს კარგად გრძნობს. ბრალდებულმა გუშინ მისცა თავიდან ჩვენება და დეტალურად ყველა კითხვას უპასუხა და ფაქტობრივად, დარჩა ერთადერთი მოქმედება, დასკვნითი სიტყვა, რომელსაც ახლა ვამზადებ და რვაში წარვდგები სასამართლოს წინაშე“ - ზურაბ თოდუა

ავტორი-სალომე ნოზაძე

სახელმწიფო აუდიტორები საჯარო სკოლებში დისტანციური სწავლებით დაინტერესდნენ. მიზეზი მარტივია, 2020 წელს, COVID-19-ის პანდემიამ მთელი მსოფლიო სრულიად ახალი რეალობისა და  გამოწვევების წინაშე დააყენა. ბუნებრივია, ახალ რეალობას განათლების სისტემაც უნდა მორგებოდა, რის გამოც აუცილებელი გახდა სასწავლო პროცესის ვირტუალურ სივრცეში გადატანა და დისტანციური ფორმატის შემოღება. სახელმწიფო აუდიტის სამსახური დაინტერესდა, რამდენად ეფექტიანად წარიმართა საქართველოს საჯარო სკოლებში დისტანციური სწავლება. აუდიტი ჩატარდა აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო - USAID-ის მხარდაჭერით, აშშ-ის მთავრობის ანგარიშვალდებულების სამსახურის - GAO-სა და აუდიტის განვითარების ცენტრის - CAE-ს ექსპერტების ჩართულობით. როგორც მოსალოდნელი იყო, აუდიტის შედეგად, ის ნაკლოვანებები და ხარვეზები გამოვლინდა, რომლებიც გავლენას ახდენდნენ სასწავლო პროცესზე დისტანციურ ფორმატში. თუმცა აუდიტორები მხოლოდ ხარვეზების გამოვლენით არ შემოფარგლულან, მათ აღმოსაფხვრელად, უწყებამ რეკომენდაციებიც გასცა.

ძირითადი დარღვევები

ვიდრე ძირითად დარღვევებს განვიხილავთ, შეგახსენებთ, რომ COVID-19-ის პანდემით შექმნილი ვითარების გამო, 2020 წლის 21 მარტს, საქართველოში საგანგებო მდგომარეობა გამოცხადდა. ზოგადსაგანმათლებლო დაწესებულებები დისტანციური სწავლების რეჟიმზე გადავიდნენ და საჯარო სკოლებში სასწავლო პროცესის უწყვეტობის უზრუნველსაყოფად, სამინისტრომ ასეთი გადაწყვეტილება მიიღო:

„Microsoft office 365 Teams-ში, ყველა საჯარო სკოლის კლასებისა და საგნებისთვის ვირტუალური საკლასო ოთახები შეიქმნა; Microsoft Office 365-ის მომხმარებლის პროფილი 528 327 მოსწავლისა და 52 124 მასწავლებლისთვის შეიქმნა, რისთვისაც Microsoft Teams-ის ქართულ ენაზე ადაპტირება გახდა საჭირო; სატელევიზიო სივრცეში დაიწყო პროექტი „ტელესკოლა“; რაც მთავარია, „ზოგადი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონში, დისტანციური სწავლება განისაზღვრა, როგორც სწავლების ერთ-ერთი ფორმა, დამტკიცდა დისტანციური სწავლების წესი, განისაზღვრა მოსწავლეთა ყოველდღიური დატვირთვა და სასკოლო საათობრივი ბადე; გაფორმდა მემორანდუმი ინტერნეტის პროვაიდერ კომპანიებთან, რომლის ფარგლებშიც, მოსწავლეებსა და მასწავლებლებს მობილური ინტერნეტის სპეციალური პაკეტები შესთავაზეს; 2020 წლიდან, მასწავლებელთა ყველა ტრენინგი ტარდებოდა ონლაინ, Teams-ის გამოყენებით. 2021 წელს, ამ პლატფორმაზე, სხვადასხვა საგნობრივი და ზოგადპროფესიული მიმართულებით, 38 424-მა მასწავლებელმა, ჯამში, 69 ტრენინგ-კურსი გაიარა. პანდემიის პირველ ეტაპზე, ყველა სკოლამ სწავლება ონლაინ-რეჟიმში განახორციელა, ხოლო ამის შემდეგ, ეტაპობრივად, ქვეყანაში არსებული ეპიდემიოლოგიური მდგომარეობიდან გამომდინარე, რეგიონებისა და ქალაქების სკოლები, კონკრეტული სიტუაციიდან გამომდინარე, იხსნებოდა და იხურებოდა“, - ვკითხულობთ აუდიტის დასკვნაში.

ვნახოთ, რა დარღვევები გამოავლინეს სახელმწიფო აუდიტორებმა. დავიწყოთ იმით, რომ ქვეყნის მასშტაბით, მოსწავლეების გარკვეულ ნაწილს ხელი არ მიუწვდება დისტანციური სწავლებისთვის საჭირო რესურსებზე - კომპიუტერებსა და ინტერნეტზე. სამწუხაროდ, განათლების სამინისტრო ასეთი მოსწავლეების რაოდენობის შესახებ სრულ ინფორმაციას არ ფლობს.

„დისტანციური სწავლების განსახორციელებელ ერთ-ერთ საშუალებად, განათლების სამინისტრომ გამოიყენა პლატფორმა - Microsoft Teams-ი, რომლის ლიცენზიების შესყიდვა დაიწყო 2019 წელს. 2021 წლის 30 სექტემბრის მდგომარეობით, მოსწავლეების მიერ, ბონუს-ლიცენზიების ათვისების მაჩვენებელი დაბალი იყო და მხოლოდ 42% გახლდათ, მასწავლებლებისა და ადმინისტრაციული პერსონალის მიერ აუთვისებელი იყო ფასიანი ლიცენზიების 17.5% და 10%. ლიცენზიების ოპტიმალური რაოდენობის განსაზღვრის, გააქტიურების გეგმისა და მონიტორინგის მექანიზმების ნაკლებობის პირობებში, რესურსის არაპროდუქტიულად გამოყენების რისკები გაჩნდა“.

სახელმწიფო აუდიტორებმა გაარკვიეს, რომ 2017 წლიდან 2021 წლის ივლისის ჩათვლით, საჯარო სკოლებში დასაქმებული მასწავლებლების 42% არ იყო ჩართული საინფორმაციო ტექნოლოგიების საშუალებით განხორციელებულ ტრენინგ-მოდულებში. 2017 წლიდან, ცენტრმა დაიწყო მასწავლებელთა გადამზადება კომპიუტერული უნარების განსავითარებლად. მიუხედავად ამისა, პანდემიამდე, ინფორმაციულ ტექნოლოგიებში გადამზადებული იყო 15 000 პედაგოგი, რაც მასწავლებელთა 27%-ია.

„დისტანციური სწავლების ერთ-ერთ ფორმად, საგანმანათლებლო პროექტი „ტელესკოლა“ გამოიყენეს, რომელიც სკოლის მოსწავლეებისთვის, ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრული სტანდარტისა და პროგრამის მიხედვით, ტელე-გაკვეთილების ჩატარებას ითვალისწინებს. თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ „ტელესკოლის“ გაკვეთილები სრულად არ ფარავს ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრულ ყველა სავალდებულო საგანს. შესაბამისად, ის მოსწავლეები, რომლებიც მხოლოდ „ტელესკოლით“ იღებენ განათლებას, კონკრეტულ საგნებში, შესაძლოა, საგაკვეთილო პროცესის მიღმა დარჩნენ. ამავე პროექტი ფარგლებში, რეგიონების მიხედვით, იმ მოსწავლეთა რაოდენობას აღრიცხავენ, რომლებიც მხოლოდ „ტელესკოლით“ იღებენ განათლებას, თუმცა პროექტის განმახორციელებელი უწყებები არ ფლობენ სრულ და უახლეს ინფორმაციას „ტელესკოლის“ ნახვადობის სტატისტიკის შესახებ, სხვადასხვა პარამეტრის გათვალისწინებით, რაც აფერხებს პროგრამის შეფასებისა და მონიტორინგის პროცესს“, - აღნიშნულია აუდიტის დასკვნაში.

სახელმწიფო მაკონტროლებლების მტკიცებით, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს არ აქვს შემუშავებული სამოქმედო გეგმა, რომლითაც საგანგებო მდგომარეობის დროს განსახორციელებელი ღონისძიებები განისაზღვრება, რათა გაუთვალისწინებელმა მოვლენებმა, მომავალში, ნაკლები ზიანი მიაყენოს განათლების სისტემას. ამასთან, არ არის დანერგილი პროცესი, რომელიც უზრუნველყოფს პანდემიის გრძელვადიანი ეფექტებისა და დისტანციური სწავლების შედეგების პოტენციური გავლენის შეფასებას განათლების სისტემაზე. სახელმწიფო აუდიტორებმა ისიც გაარკვიეს, რომ პანდემიის მოკლევადიანი ეფექტები ნეგატიურად აისახა მოსწავლეთა შედეგებზე და ყოველივე ეს, მიუთითებს, რომ საგანგებო გეგმის შემუშავება აუცილებელია.

„საქართველოს მაღალმთიან რეგიონებსა და ბარის შორეულ სოფლებში, მასწავლებელთა დეფიციტის აღმოფხვრის მიზნით, ხორციელდება პროგრამა „ასწავლე საქართველოსთვის“ და ქვეპროგრამა - „დისტანციური სწავლება“,  რომლებიც სათანადოდ ვერ უზრუნველყოფენ არსებული დეფიციტის შევსებას. ცენტრის ინფორმაციით, 2018-2021 წლებში, სხვადასხვა მიზეზით, 309 ერთეული მასწავლებლის ვაკანსია ვერ შეივსო. მეტიც, არსებობს რისკი, რომ ამ დეფიციტის გავლენით, 2018-2021 წლებში, სხვადასხვა სასწავლო წელს, რომელიმე საგანში, სათანადო განათლება, ჯამში, დაახლოებით, 15 000-მა მოსწავლემ ვერ მიიღო“.

სახელმწიფო აუდიტორების მტკციცებით, „ასწავლე საქართველოსთვის“ და „დისტანციური სწავლება“ ემსახურება საერთო მიზანს - აღმოფხვრას მასწავლებელთა დეფიციტი მაღალმთიან რეგიონებში, თუმცა სწავლების წარმართვის ფორმა განსხვავებულია. ზოგადად, „დისტანციური სწავლების“ ქვეპროგრამის განხორციელება, დაახლოებით, ოთხჯერ უფრო ნაკლები ფინანსური რესურსითაა შესაძლებელი და უფრო მეტი დეფიციტური კადრის მოძიებაც შეუძლია, რაც მოსწავლეებისთვის განათლების ხელმისაწვდომობას გაზრდის იმ შემთხვევებში, როდესაც რეგიონებში, კვალიფიციური კადრის მივლინება შეუძლებელია.

რეკომენდაციები

მას შემდეგ, რაც სახელმწიფო აუდიტორებმა საჯარო სკოლებში დისტანციურ სწავლებაში არსებული ხარვეზები და ნაკლოვანებები გამოავლინეს, მათ აღმოსაფხვრელად, შესაბამისი რეკომენდაციებიც გასცეს.

რეკომენდაცია განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთვის - დისტანციური სწავლების სათანადოდ წარმართვისთვის, სამინისტრომ უნდა უზრუნველყოს იმ მოსწავლეების იდენტიფიცირება, რომელთაც ხელი არ მიუწვდებათ კომპიუტერსა და ინტერნეტზე. სანდო ინფორმაციის არსებობის პირობებში, უწყებამ უნდა განსაზღვროს მოწყვლადი ჯგუფებისთვის დისტანციურ სწავლებაზე ხელმისაწვდომობის გზები.

რეკომენდაცია განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემისთვის - რესურსების პროდუქტიულად გამოყენების მიზნით, ლიცენზიები უნდა შეისყიდოს საჭიროების შეფასების საფუძველზე. მასწავლებლების/ადმინისტრაციული პერსონალისა და მოსწავლეების მიხედვით, ათვისების საპროგნოზო მაჩვენებლებზე დაყრდნობით, უნდა შემუშავდეს შესყიდული ლიცენზიების გააქტიურების გეგმა/გრაფიკი და შესაბამისად, მისი შესრულების უწყვეტი მონიტორინგი განხორციელდეს.

რეკომენდაცია სსიპ „მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრისთვის“ - მოსწავლეებისთვის ზოგადი განათლების შეუფერხებლად მიწოდებისა და დისტანციური სწავლების სათანადოდ განხორციელების მიზნით, უნდა შეფასდეს მასწავლებელთა სპეციფიკური საჭიროებები საინფორმაციო/კომპიუტერული ტექნოლოგიების სხვადასხვა უნარებში და მხოლოდ კონკრეტული მიმართულებების მიხედვით უნდა გადამზადდნენ.

რეკომენდაცია განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთვის - უწყებამ უნდა მოიპოვოს ინფორმაცია პროექტ „ტელესკოლის“ აუდიტორიის შესახებ, გააანალიზოს სტატისტიკური მონაცემები რელევანტური პარამეტრების მიხედვით და შეაფასოს მიზნის მიღწევის მაჩვენებლები. პროექტის გაგრძელების შემთხვევაში, ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრული საგნები სრულად უნდა მოიცვას.

გარდა ამისა, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრომ, გაუთვალისწინებელი მოვლენების ზეგავლენის შემცირებისა და სისტემის სათანადოდ მზადყოფნის უზრუნველყოფის მიზნით, საგანგებო გეგმა უნდა შეიმუშაოს, რომლითაც განისაზღვრება ის ღონისძიებები და მათზე პასუხისმგებელი შესაბამისი უწყებები, რომლებიც უზრუნველყოფენ ზოგადი განათლების უწყვეტობასა და მდგრადობას. ამასთან, პროგნოზისა და ანალიზის საფუძველზე, უნდა შეფასდეს დისტანციური სწავლების შედეგები, მოსალოდნელი გავლენა და დაიგეგმოს შესაბამისი ღონისძიებები.

რეკომენდაცია ცენტრსა და სამინისტროს - ყველა მოსწავლის ზოგადი განათლებით სათანადოდ უზრუნველყოფისა და რესურსების პროდუქტიული გამოყენების მიზნით, სისტემის სხვადასხვა ერთეულის  კოორდინაციის საფუძველზე, იდენტიფიცირებულ უნდა იქნეს ყველა ის სკოლა და საგანი, სადაც არ არის პედაგოგი ან კვალიფიციური კადრის დეფიციტია. იმ პირობებში, როდესაც არ არის მივლინებული მასწავლებელი, ასეთ საგნებში, სათანადო პირობების უზრუნველყოფით, დისტანციური სწავლება უნდა განხორციელდეს.

ავტორი-სალომე ნოზაძე

„ვერსია“ აგრძელებს შიდა ქართლის ერთ-ერთ სოფელში მომხდარი საზარელი დანაშაულის ფაქტის გამოძიებას - შეგახსენებთ, რომ 13 წლის გოგონა 53 წლის პაპას გაუპატიურებაში ადანაშაულებს და ჩვენებაში აცხადებს, მამის მამა მასზე სისტემატურად ძალადობდა. „ვერსიამ“ ამ საქმეზე ჟურნალისტური გამოძიების ფარგლებში არაერთი სტატია მოამზადა და კვლავ ვაგრძელებთ ამ სკანდალური ამბის გამოძიებას. შეგახსენებთ, რომ აღნიშნული საქმის განხილვა სასამართლოში უკვე რამდენიმე თვეა, გრძელდება. როგორც ჩვენთვის ცნობილი ხდება 12 ივლისს ბრალდებულს წინასწარი პატიმრობის ცხრა თვე გადის, რაც იმას ნიშნავს, რომ თუ არ დადგა გამამტყუნებელი განაჩენი, ბრალდებული გათავისუფლდება წინასწარი პატიმრობიდან. გთავაზობთ ბრალდებულის ადვოკატის კომენტარს :

„ბრალდებულს ხუთი დღის წინ დაუდგინდა გულის ძალიან მძიმე დიაგნოზი, რაც სასწრაფო ოპერაციას გულისხმობს. ამის გამო 17-ში ჩანიშნულ სხდომაზე პატიმარი ვერ მოიყვანეს. მიუხედავად იმისა, რომ მქონდა წარმოდგენილი ფორმა ნომერი ასი და მოთხოვნა, რომ გადაედოთ სხდომა და ჩაეტარებინათ ოპერაციის შემდეგ, მოსამართლემ ეს არ გაითვალისწინა და ბრალდებული მაინც მოიყვანეს ონლაინ სხდომაზე.

ეს ადამიანი არის მეორე ჯგუფის ინვალიდი, ყავარჯნების გარეშე გადაადგილება არ შეუძლია.  გვაქვს ექიმის ცნობა, რომ მას აქვს ტაქიკარდია და დაუყოვნებლივ ოპერაციას საჭიროებს. მიუხედავად ასეთი დიაგნოზისა, ექიმის მითითებით დღესაც არ მოიყვანეს ბრალდებული სხდომაზე და ისევ ონლაინ ჩართვას დაესწრო. ბრალდებულს ონლაინ სხდომაზე მისვლაც უჭირს, რადგან არ აქვთ ადაპტირებული გარემო და პირობები. ბრალდებულმა უნდა გაიაროს 300-350 მეტრი ფეხით, უნდა ავიდეს მესამე სართულზე  და დაესწროს ონლაინ სხდომას. ეს მისთვის ადამიანის უფლებათა ეროვნული კონვეციის პირდაპირი წამების მოპყრობის ტოლფასია, რამეთუ წამებად ითვლება ნებისმიერი მოქმედება, რომელმაც შეიძლება პატიმარს ზიანი მიაყენოს. მე დავაყენე შუამდგომლობა ონლაინ სხდომის შეწყვეტის შესახებ, რომელიც უკვე გაუქმებულია. მოსამართლემ დღეს გაიზიარა ჩემი შუამდგომლობა და სხდომა გაგრძელდება ბრალდებულის საკანში. შესაძლოა ბრალდებულს რამდენიმე დღეში ჩაუტარდეს ოპერაცია.“

„ვერსია“ აგრძელებს შიდა ქართლის ერთ-ერთ სოფელში მომხდარი საზარელი დანაშაულის ფაქტის გამოძიებას - შეგახსენებთ, რომ 13 წლის გოგონა 53 წლის პაპას გაუპატიურებაში ადანაშაულებს და ჩვენებაში აცხადებს, მამის მამა მასზე სისტემატურად ძალადობდა. „ვერსიამ“ ამ საქმეზე ჟურნალისტური გამოძიების ფარგლებში არაერთი სტატია მოამზადა და კვლავ ვაგრძელებთ ამ სკანდალური ამბის გამოძიებას. შეგახსენებთ, რომ აღნიშნული საქმის განხილვა სასამართლოში უკვე რამდენიმე თვეა, გრძელდება. იმის გასარკვევად, თუ რა სიახლე გამოიკვეთა საქმეში, „ვერსია“ სავარაუდო დაზარალებულის მამას დაუკავშირდა. გთავაზობთ ექსკლუზიურ ინტერვიუს:

მამა აცხადებს, რომ მოზარდი, რომელიც ბაბუას გაუპატიურებაში ადანაშაულებს, სასამართლო სხდომაზე გამოსაკითხად პირველად დაესწრო:

 „დავიწყოთ იქიდან, რომ სასამართლო სხდომაზე მოიყვანეს ბავშვი დასაკითხად. დაკითხეს ჩემი ორი შვილი და ჩემი ყოფილი მეუღლე, დაკითხვაზე ისე იყვნენ „დატრენინგებულები“, რომ ფაქტობრივად, პროკურორის სიტყვებს იმეორებდნენ. ჩემი შვილი, რომელიც აქამდე შემხვდა და მეუბნებოდა, რომ თითიც არ ჰქონდა დაკარებული, ახლა ამბობს, არ ვიცოდი მაშინ და ეგრე არ მითქვამსო.

 როდესაც ექსპერტიზა ჩაუტარდა, მაშინ შევხვდი და მითხრა ყველაფერი. ვკითხე, მამა, რა მოხდა ექსპერტიზაზე -მეთქი, მომერიდა, პირდაპირ მეკითხა, იყო თუ არა გაუპატიურებული, მაგრამ თვითონვე მითხრა მაშინ, არა, მამა, ქალიშვილი ვარო, თითიც არ მაქვს დაკარებულიო, სიტყვა-სიტყვით ასე მითხრა. 

ბოლო სასამართლოზე კი სხვა ჩვენება მისცა და ამბობს, არ ვიცი, ვარ თუ არა გაუპატიურებულიო. ჩემი მეორე შვილი ამბობს, რომ ერთხელ დავინახე, ცრემლიანი გამოვიდა ჩემს ოთახშიო, თუმცა, არ ამბობს, რომ ბაბუამ ზემოქმედება მოახდინა. ბავშვი (სავარაუდო დაზარალებული/რედ) ამბობს, წინააღმდეგობას ვუწვედიო, აქამდე არც ერთ ჩვენაბაში არ უთქვამს მსგავსი რამ. როდესაც მიმყავდა, არასდროს გაუპროტესტებია ბაბუასთან მისვლა. ყოფილა შემთხვევა, რომ მეორე შვილი, ტყუპისცალი, არ წამოსულა და ეს ყოველთვის მოდიოდა, ანუ ამით იმის თქმა მინდა, რომ პროტესტი არასდროს გამოუხატავს და მოწყენა არასდროს შემინიშნავს. ბავშვის ექსპერტიზის დასკვნა მოწმობს, რომ თითი არ აქვს დაკარებული.

 ყველაზე სასაცილო ის არის, რომ დედამისს ჰკითხეს, ეს ამბავი რომ გაიგო, ორი დღე რამ გააჩერა? იმ წუთშივე რატომ არ დარეკა პოლიციაში? - ამაზე ამბობს, რომ შოკში იყო. ამდენი დღე დასჭირდა შოკიდან გამოსასვლელად და თურმე, ბავშვისგან აიღო ნებართვა, ჰკითხა, ეჩივლა თუ არა ბაბუასთვის, რომელიც მას თურმე აუპატიურებდა. ანუ ბავშვს რომ უარი ეთქვა, არ იცის თურმე, როგორ მოიქცეოდა! ეს ხომ საშინელებაა?! 13 წლის ბავშვისგან აიღო ნებართვა და ფიქრობდა ეჩივლა თუ არა! თუ მართლა გააუპატიურა ბავშვი... „თუ“-ს იმიტომ ვამბობ, რომ ნამდვილად კითხვის ნიშნის ქვეშ ვაყენებ, რადგან რა ჩვენებაც არის, წერტილ-მძიმით გადაკოპირებულია. ამ საქმეში ძალიან ბევრი ტყუილია და რა შეიძლება, ახლა დავიჯერო?! პროკურორი ცდილობდა, ადვოკატს ბავშვისთვის კითხვა არ დაესვა და ამ ბავშვს სიმართლე არ ეთქვა. იმიტომ, რომ ყველა და არა მარტო ბავშვი, „დატრენინგებული“ ჰყავდათ. თუნდაც მასწავლებელი, რომელიც აქამდე სხვა რამეს ამბობდა, ახლა სხვა რამეს ამბობს. ეს მასწავლებელი აქამდე სად იყო? რატომ შეცვალა ჩვენება?! მე აუცილებლად ვუჩივლებ ამ მასწავლებელს. ასეთი ადამიანი არ უნდა იყოს ბავშვებთან.“

მოზარდის მამა განმარტავს, რომ ოჯახი ბრალდებულის თავდებით გამოშვებას ითხოვდა:

„ჩვენ გვინდოდა, თავდებით გამოეშვათ მამაჩემი, სანამ სასამართლოში განხილვის პროცესი დამთავრდებოდა, მაგრამ გვითხრეს, შეიძლება გამოძიებაზე ზემოქმედება მოახდინოსო, მაგრამ საქმეში წერია, რომ მამაჩემი წინააღმდეგობის გარეშე გაჰყვა დაკავების დროს პოლიციელებს.“

 მოზარდის მამა აცხადებს, რომ ყოფილ მეუღლესთან და შვილებთან არანაირი კომუნიკაცია არ ჰქონია სასამართლოზე:

 „შვილები ისე შემოვიდნენ სასამართლოზე, ზედ არ შემომხედეს, იმდენად არიან „დატრენინგებულები“, იმდენად შეაზიზღეს ჩემი თავი, მე ხომ მათთვის არაფერი დამიშავებია?! ერთ-ერთი ყველაზე უცნაური დეტალი ის არის, რომ თურმე დედამ ჩემი ადვოკატისგან გაიგო, რომ ბავშვი გაუპატიურებული არ არის. თვეების მერე გაიგო, მანამდე არც კი დაინტერესებულა, არც პროკურატურაში, არც პოლიციაში, რომ ეკითხა ექსპერტიზის პასუხი თავის შვილზე, იყო თუ არა გაუპატიურებული. მე იქვე ვკითხე, რა თმქა უნდა, მაინტერესებდა ჩემი შვილის ამბავი, მე იქვე გავიგე ბავშვის პასუხი და ეს ქალბატონი აცხადებს, რომ თვეების მერე არც კი მოუკითხავს, ბავშვი იყო თუ არა გაუპატიურებული. ჩემი ადვოკატისგან ერთ-ერთი ტელევიზიით გაიგო თურმე, რომ ბავშვი არ იყო გაუპატიურებული... მიზეზად კი აცხადებს, რომ, როდესაც პროკურატურა ჩათვლიდა საჭიროდ, მაშინ გაიგებდა, დაელოდა, ამას თვითონ აცხადებს დაკითხვის დროს!  ეს ხომ დედა არ არის, ამას დედობის უფლება საერთოდ უნდა ჩამოერთვას...!“

ავტორი-სალომე ნოზაძე