Top Stories

აზერბაიჯანელი მაგნატი ანარ მამედოვი მრავალი წლის განმავლობაში ცნობილი იყო, როგორც დონალდ ტრამპის პარტნიორი ბაქოში ცათამბჯენის მშენებლობის საკითხში.

ის მილიონობით დოლარს ხარჯავდა აშშ-ის ოფიციალური პირების ინტერესთა ლობირებაში და დიდ მოგებას იღებდა აზერბაიჯანის იმ სამინისტროდან მიღებული სარფიანი სახელმწიფო შეკვეთების რეალიზებით, რომელსაც მისი მამა, რესპუბლიკაში ერთ-ერთი ყველაზე კორუმპირებული მოხელე, ზია მამედოვი ედგა სათავეში.

მაგრამ მას შემდეგ, რაც ბაქოში დაწყებული Trump Tower-ის პროექტიც ჩავარდა და ვაშინგტონში ხელგაშლილი ლობისტური საქმიანობაც ჩაკვდა, მამედოვმა სხვა მეთოდს მიაგნო თავისი მნიშვნელოვანი ქონების საქმეში ჩასადებად.

როგორც რადიო თავისუფლების აზერბაიჯანული სამსახურის მიერ ჩატარებულმა ჟურნალისტურმა გამოძიებამ ცხადყო, 43 წლის მამედოვმა მილიონობით დოლარი ჩადო ინგლისის ტერიტორიაზე ამერიკული სწრაფი კვების კომპანიის KFC-ს ქსელის განვითარებაში, რასაც რთულ ოფშორულ ფინანსურ სტრუქტურებში თავისი მონაწილეობით ფარავდა.

KFC-ს ქსელში ანარ მამედოვის ინვესტიცია დიდ ბრიტანეთში მისი ბიზნესის საერთო პორტფელისა და უძრავი ქონების მხოლოდ ნაწილს წარმოადგენს. 30 მილიონ დოლარად შეფასებული უძრავი ქონება, ბრიტანეთის მიწის რეესტრის თანახმად, ლონდონის ზოგიერთ ყველაზე მდიდრულ ქუჩებზე მდებარეობს. ამ მონაცემებს, რომელიც „ტრანსპარენსი ინტერნეიშენალ დიდმა ბრიტანეთმა“ მოიპოვა, რადიო თავისუფლების აზერბაიჯანული სამსახურიც გაეცნო.

"ღმერთი ყველაფერს ხედავს"

ბრიტანეთში ანარ მამედოვის კუთვნილი უძრავი ქონების დიდი ნაწილი იმ დროს იქნა შეძენილი, როდესაც მისი მამა, ნავთობით მდიდარ აზერბაიჯანში ტრანსპორტის მინისტრად 15 წლის განმავლობაში მუშაობდა. ზია მამედოვი, რომლის კორუმპირებულობაზე აზერბაიჯანშიც და მის ფარგლებს გარეთაც ლეგენდები დადიოდა, თანამდებობიდან 2017 წელს ქვეყნის ავტორიტარმა პრეზიდენტმა, ილჰამ ალიევმა გადააყენა.

ცნობილია, რომ ალიევის ახლო ნათესავებსაც აქვთ ასობით მილიონი დოლარი ჩადებული დიდ ბრიტანეთში არსებულ უძრავ ქონებაში.

მამედოვების ოჯახის სიმდიდრის თაობაზე შეკითხვები ადრეც არაერთხელ დასმულა აშშ-ისა და დიდი ბრიტანეთის ოფიციალური პირების მხრიდან. ბოლო წლებში კი გაერთიანებულმა სამეფომ გააძლიერა იმ სავარაუდო უკანონო ქონების კონტროლი, რომელიც ქვეყანაში თავს იყრის გარედან, მათ შორის აზერბაიჯანიდან, ქვეყნიდან, რომელიც „ტრანსპარენსი ინტერნეიშენალის“ მიერ შედგენილი კორუფციის აღქმის ინდექსში სტაბილურად იკავებს ბოლო ადგილებს.

მას შემდეგ, რაც 2022 წლის ბოლოს აზერბაიჯანულ მედიაში პირველად გაჩნდა ცნობა მამედოვ უმცროსის მიერ დიდ ბრიტანეთში KFC-ს რესტორნების შეძენის თაობაზე, მისმა მამამ, ტრანსპორტის ყოფილმა მინისტრმა, ზია მამედოვმა ეს ცნობა გადაჭრით უარყო და განაცხადა, რომ ჩემი შვილი გაერთიანებულ სამეფოში ერთ რესტორანსაც კი არ ფლობსო.

„ვინც ეს ცნობა დაწერა, წავიდეს და იპოვოს ეს რესტორანი. და მაშინ ამ ადამიანს ვაჩუქებ ამ რესტორანს. ისინი სისულელეებს წერენ, ასე გრძელდება უკვე 30 წელიწადი. ანარს არ აქვს რესტორანი ბრიტანეთში“, - მოჰყავს აზერბაიჯანის პროსამთავრობო ახალი ამბების სააგენტო Manset-ს ზია მამედოვის სიტყვები.

მაგრამ რადიო თავისუფლების აზერბაიჯანული სამსახურის მიერ ჩატარებულმა გამოძიებამ ცხადყო, რომ ანარ მამედოვი KFC-ს სულ მცირე 20 რესტორანს ფლობს ინგლისის ჩრდილო-დასავლეთში მას შემდეგ, რაც ანონიმური ოფშორული ზონიდან 10 წლის წინ დაიწყო პირველად ამ სარესტორნო ბიზნესში ფულის ინვესტირება.

მამედოვ უმცროსის პოლიტიკური კავშირები და მისი სიმდიდრის წარმომავლობა ადრეც იწვევდა დასავლელი კანონმდებლებისა და მარეგულირებელი ორგანოების შეშფოთებას.

აზერბაიჯანის 62 წლის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა, რომელიც 2003 წელს მისი მამის პოლიტიკური მემკვიდრე გახდა, კიდევ უფრო გააძლიერა დინასტიური მმართველობა გაზითა და ნავთობით მდიდარ სამხრეთ კავკასიის რესპუბლიკაში. სწორედ ილჰამ ალიევის მმართველობის პერიოდში დააგროვეს დიდძალი ქონება მისმა ნათესავებმა, რომლებიც უხვად სარგებლობენ სახელმწიფო შეკვეთებით ისეთ მსხვილ სექტორებში, როგორიცაა ავიაგადაზიდვები, მშენებლობა და ბუნებრივი რესურსები.
„ეკონომიკაში დომინირებს ხელისუფლებასთან დაახლოებული საჰოლდინგო კომპანიების მცირე ჯგუფი“, - ნათქვამია აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის შარშანდელ ანგარიშში, რომელიც აზერბაიჯანში არსებულ პოლიტიკურ კლიმატს აფასებს.

ილჰამ ალიევი და მასთან პოლიტიკურად დაკავშირებული სხვა აზერბაიჯანელი ინსაიდერები უარყოფენ ბრალდებას, თითქოს ქონება ნათლიმამური ურთიერთობების წყალობით დაეგროვებინოთ.

ამასთანა არ არსებობს საჯაროდ ხელმისაწვდომი მტკიცებულება, რომ ზია და ანარ მამედოვები რაღაც ფორმით მაინც შესჯახებოდნენ კორუფციაში ბრალდებას.

„ფულის გათეთრებისა და აზერბაიჯანელთა მხრიდან გადასახადების თავის არიდების შესახებ“ ბრიტანეთის პარლამენტში 2017 წელს გამართული დებატების მსვლელობაში, ბრიტანეთის პარლამენტის ერთ-ერთმა წევრმა აღნიშნა, რომ ანარ მამედოვი სულ რაღაც 20 წლისა იყო, როდესაც ლონდონის ფეშენებელურ, ბიშოპს ავენიუზე 4 მილიონად შეფასებული სახლი შეიძინა. ეს უძრავი ქონება დღემდე მისი კუთვნილებაა და მას შემდეგ, უძრავი ქონების შესახებ არსებული ერთ-ერთი საიტის მიხედვით, 15 მილიონ დოლარად იქნა შეფასებული.

ანარ მამედოვმა არ უპასუხა რადიო თავისუფლების რედაქციის თხოვნას, გაეკეთებინა კომენტარი თავისი უძრავი ქონების პორტფელისა და ინგლისურ ქალაქებში მის მფლობელობაში არსებული KFC-ს რესტორნების შესახებ. ეს ქალაქებია: ლივერპული, უიგანი, ბოლტონი და პრესტონი.

ტელეფონით დაკავშირება მოხერხდა მხოლოდ ზია მამედოვთან, რომელმაც უარი თქვა კომენტარზე მისი მისამართით აზერბაიჯანის ტრანსპორტის მინისტრობის პერიოდში კორუფციასთან დაკავშირებით გამოთქმულ ბრალდებებზე.

„ვისაც რა უნდა, ის თქვას. ღმერთი ყველაფერს ხედავს“, - განაცხადა მამედოვმა უფროსმა რადიო თავისუფლებასთან ინტერვიუში.

ტრამპის სასტუმროდან შემწვარ ქათმებამდე
ანარ მამედოვმა ბრიტანულ ქათმის "ფასთფუდში" ინვესტირება პირველად 2013 წელს დაიწყო, როდესაც შეიძინა KFC-ს ოპერატორი, დღეისთვის ცნობილი როგორც კომპანია 1st Rate Investment (UK) Limited-ი.

შეძენის შემდგომი წლების ფინანსურ დოკუმენტებში თავდაპირველად დედობილ კომპანიად მოხსენიებული იყო ბრიტანეთის ვირჯინის კუნძულების ოფშორული კომპანია, საბოლოო ბენეფიციარის გასწვრივ კი ეწერა „უცნობი“ კომპანია. 2016 წლის ნოემბერში, ანუ სამი წლის თავზე, რაც მამედოვმა კომპანია 1st Rate Investment-ი შეიძინა, - კომპანიამ თავის საბოლოო ბენეფიციარად მიუთითა „ა. მამედოვი“.

პირველადი ინვესტიციების მომენტისათვის მამედოვსა და მის ოჯახს უკვე ჰქონდათ დაგროვებული დიდი ქონება, ნაწილობრივ სწორედ აზერბაიჯანის ხელისუფლებასთან სიახლოვის შედეგად მიღებული სარფიანი სახელმწიფო კონტრაქტების წყალობით. მათ შორის იყო ტრანსპორტის სამინისტროს ხაზით მიღებული კონტრაქტებიც, რომელსაც 2022 წლიდან სათავეში ედგა ზია მამედოვი, ანარ მამედოვის ყოვლისშემძლე მამა.

იმავე პერიოდში ანარ მამედოვი ხელმძღვანელობდა ასევე ვაშინგტონში დაფუძნებულ ორგანიზაცია „აზერბაიჯანულ-ამერიკულ ალიანსს“, რომელმაც პრეზიდენტ ილჰამ ალიევის პოლიტიკური კურსის მხარდასაჭერად 12 მილიონი დოლარი დახარჯა აშშ-ის ოფიციალურ პირებთან ლობისტურ საქმიანობაში.

უცხოეთის აგენტების რეგისტრაციის შესახებ აშშ-ის კანონის ფარგლებში გამოქვეყნებული 2013 წლის ანგარიშის თანახმად, 2012 წელს ანარ მამედოვის მიერ ორგანიზებულ საზეიმო ვახშამს წარმომადგენელთა პალატის მაშინდელი სპიკერი, ჯონ ბეინერი და კონგრესის 15 წევრი ესწრებოდნენ. ღონისძიებაზე კი „აზერბაიჯანულ-ამერიკულმა“ ალიანსმა 430 ათასი დოლარი დახარჯა.

მაგრამ ანარ მამედოვის ყველაზე ხმაურიან პროექტად იქცა დონალდ ტრამპის Trump Organization-თან გაფორმებული კონტრაქტი ბაქოში ცათამბჯენის აშენების თაობაზე. კომპანიის 2014 წლის პრესრელიზში ეს უნდა ყოფილიყო „კასპიის ზღვაზე მომაჯადოებელი ხედის მქონე“ 33-სართულიანი „ლუქს კლასის“ სასტუმრო. მაგრამ 2016 წელს დონალდ ტრამპის აშშ-ის პრეზიდენტად არჩევის შემდეგ, ამ ბიზნესპარტნიორობამ სერიოზული შეშფოთება გამოიწვია ამერიკელ კანონმდებლებში ზია მამედოვის კორუფციაში დადანაშაულების გამო.

აზერბაიჯანში აშშ-ის საელჩოს 2009 წლის დეპეშაში, რომელმაც მოგვიანებით „ვიკილიკსში“ გაჟონა, საელჩოს ერთ-ერთი დიპლომატი ზია მამედოვს „აზერბაიჯანშიც კი ავადსახსენებელ კორუმპირებულ ადამიანად“ მოიხსენიებდა.

2016 წლის დეკემბერში, ტრამპის პრეზიდენტად არჩევიდან ერთი თვის თავზე, კომპანია Trump Organization-მა გაწყვიტა ბაქოში ბრენდული სასტუმროს აშენების შესახებ ხელმოწერილი კონტრაქტი. მაგრამ ანარ მამედოვმა Ritz-Carlton-ის სახელწოდებით გააგრძელა სასტუმროს მშენებლობა, რომელსაც 2018 წელს ხანძარიც გაუჩნდა და საბოლოოდ 2022 წელს გაიხსნა.

იმავე 2016 წელს თანამდებობა დატოვა აშშ-ის ყოფილმა კონგრესმენმა, რომელიც მამედოვის მიერ ვაშინგტონში დაფუძნებულ ლობისტურ კომპანიას ხელმძღვანელობდა და მიზეზად გადაუხდელობა დაასახელა. ვაშინგტონში მდებარე არასამთავრობო ორგანიზაცია Open Secrets-ის თანახმად, კონგრესის ჩანაწერში არ არის მითითებული, რომ მამედოვი ან მისი ორგანიზაცია, აზერბაიჯანულ-ამერიკული ალიანსი, 2015 წელს ლობირებისთვის რაიმე თანხებს ხარჯავდნენ.

მას შემდეგ, რაც 2017 წელს მამედოვ-უფროსი აზერბაიჯანის ტრანსპორტის მინისტრის პოსტს გამოეთხოვა, ოჯახს ასევე შეუწყდა სახელმწიფო კონტრაქტები.

მაგრამ თავად ანარ მამედოვის კუთვნილი KFC-ს ბიზნესი დიდ ბრიტანეთში ყვაოდა. კომპანია KFC-ს პორტფელი ინგლისში უკვე სულ მცირე 20 რესტორანს ითვლის, რომელსაც, როგორც ზემოთ ითქვა, აზერბაიჯანელი ბიზნესმენი ბრიტანეთის ვირჯინის კუნძულებზე არსებული ოფშორული ფირმით მართავს.

დიდი ბრიტანეთის მიწის კადასტრის ცნობით, დიდ ბრიტანეთში არსებული უძრავი ქონების 26 ობიექტის დასაქირავებლად მამედოვი სამ შვილობილ კომპანიას: Amber Restaurants Limited-ს, BJR Foods Limited-სა და Colonel Foods Limited-ს იყენებს.

ხოლო უკანასკნელი ფინანსური ანგარიშის თანახმად, ანარ მამედოვის კომპანია 1st Rate Investments (UK) Limited-ს 2021-2022 წლებში საშუალოდ 50 მილიონი დოლარის ბრუნვა ჰქონდა, 2022 წლის სააქციო კაპიტალმა კი 7 მილიონი დოლარი შეადგინა.

ანარ მამედოვს კვლავინდებურად ეკუთვნის ექვსსაძინებლიანი კერძო სახლი ჩრდილოეთ ლონდონში, ბიშოპს ავენიუზე („მილიარდერების ქუჩაზე“), რომელიც მან ჯერ კიდევ 2001 წელს 4 მილიონ დოლარად შეიძინა.

მოგვიანებით, 2012 წელს მან უკვე 17 მილიონ დოლარად ღირებული ბინა შეიძინა ბუკინგემისა სასახლესა და ჰაიდ-პარკის მახლობლად მდებარე გროსვენორ-კრესენტის ქუჩაზე, სადაც 2017 წლის სტატისტიკით უძრავი ქონება ყველაზე ძვირად ფასობდა.

მაგრამ როგორც 2019 წლის მიწის კადასტრის ჩანაწერებით ჩანს, ანარ მამედოვს ბინის გაყიდვით უზარალია და ის 8,8 მილიონ დოლარად გაუყიდია.

ბრიტანული კომპანიის ჩანაწერებში ანარ მამედოვის მოქალაქეობის გრაფაში მითითებულია აზერბაიჯანელი, ხოლო საცხოვრებელ ადგილად აზერბაიჯანი. რადიო თავისუფლების აზერბაიჯანული სამსახურის მიერ გამოკვლეული ჩანაწერები აჩვენებს, რომ მდიდარ ანარ მამედოვს უარი ეთქვა ევროკავშირის პასპორტის მიღების მცდელობაზე.

2015 წელს ანარ მამედოვმა და მისმა ოჯახმა დახმარებისათვის მიმართეს ბრიტანეთში მოქმედ ფირმა Henley & Partners-ს, რომლის დახმარებითაც აზერბაიჯანელი მაგნატი ცდილობს მოიპოვოს ევროკავშირის წევრი ქვეყნის, მალტის მოქალაქეობა, რაც მას ამ კუნძულოვან სახელმწიფოში ბიზნესის კეთებისა და ევროკავშირის შიგნით მოგზაურობისთვის უფრო მეტ თავისუფლებას მისცემს.

მოამზადა რადიო თავისუფლების აზერბაიჯანულმა სამსახურმა, სტიუარტ გრირისა და კარლ შრეკის მონაწილეობით.

 

 

ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს ფინანსური ანგარიშგების აუდიტი არ შეესაბამება საქართველოს კანონს ბუღალტრული აღრიცხვის წარმოების შესახებ! ესაა სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის დასკვნა, რომელიც მთავრობის ეკონომიკური ბლოკის უმთავრეს უწყებას, ასევე მის კონტროლს დაქვემდებარებულ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირებს - სსიპდა არასამეწარმეო არაკომერციულ იურიდიულ პირებს - ააიპ ეხება.აუდიტის დასკვნა, რომელიც უწყების ვებ-გვერდზე გამოქვეყნდა,2021 წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით პერიოდს მოიცავს. დაუჯერებელია, მაგრამ ფაქტია, რომ ეკონომიკის სამინისტროს შემოწმების დროს, სახელმწიფო მაკონტროლებლებმა ხარვეზები გამოავლინეს მოკლევადიან დავალიანებებში, შემოსავლებში, გრანტებში, ტრანსფერებსა და სუბსიდიებში.

 

ზოგადი ინფორმაცია

სახელმწიფო აუდიტის დასკვნა იწყება ზოგადი ინფორმაციით - საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს მთავარი ამოცანაა, ქვეყნის ეკონომიკური განვითარების პოლიტიკის შემუშავება და განხორციელება. სამინისტროს საქმიანობის ძირითადი მიმართულებებია: ვაჭრობისა და ინვესტიციების, წარმოების, მომსახურებისა და ტურიზმის ხელშეწყობა; სახელმწიფო ქონების მართვა და განკარგვა; მშენებლობის პოლიტიკის, ელექტრონული კომუნიკაციების, საინფორმაციო ტექნოლოგიების განვითარება და ხელშეწყობა; ტრანსპორტისა და ლოგისტიკის, სტანდარტიზაციისა და მეტროლოგიის, აკრედიტაციის, კაპიტალის ბაზრისა და ქვეყნის ბრენდის განვითარება; წიაღის მდგრადი მართვა; ენერგეტიკის დარგის განვითარება და უსაფრთხოება; სამინისტროს მართვაში არსებულ საწარმოებში აქციონერის უფლებამოსილებების განხორციელება და სხვ.

„გარდა ამისა, COVID 19-ის პანდემიიდან გამომდინარე, 2021 წელს, ეკონომიკის სამინისტრომ განახორციელა შემდეგი ღონისძიებები: ტურიზმის ადმინისტრაციამ -საქართველოს მოქალაქეებისათვის სავალდებულო კარანტინის ფარგლებში განთავსებასთან, ტრანსპორტირებასთან, კვებასთან, დასუფთავებასთან, უსაფრთხოებასა და საკარანტინო პერიოდში შესაბამისი პირობების შექმნასთან დაკავშირებული სხვადასხვა სახის ღონისძიება. 2021 წელს, სავალდებულო კარანტინის ფარგლებში, მომსახურება გაეწია 43 310 მოქალაქეს. კარანტინის ფარგლებში მომსახურება მიღებულია 91 კოვიდ-სასტუმროსგან; სამინისტროს აპარატის მიერ მოსახლეობის სოციალური დახმარების - კომუნალური გადასახადების სუბსიდირების მიზნით, გაწეულია 151 538 402 ლარის ოდენობით ხარჯი; სსიპ „აწარმოე საქართველოში“, 2021 წლის ბოლომდე გაგრძელდაგარდამავალი პირობები ბიზნესის მხარდაჭერის არსებულ პროგრამაში - საკრედიტო-საგარანტიო სქემა; გაგრძელდა სამშენებლო სექტორის ხელშეწყობის პროგრამა და შემუშავდა ბიზნესის ხელშეწყობი დამატებითი მექანიზმები სარესტორნო ინდუსტრიის მიმართულებით“, - ვკითხულობთ აუდიტის დასკვნაში.

2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, სამინისტროს მმართველობაშიშედის 16 სსიპ და ორი ააიპ.

 

ხარვეზები მოკლევადიან დავალიანებებში

სახელმწიფო აუდიტის შედეგად გაირკვა, რომ ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილ კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში, ირიცხება მოკლევადიანი - მიმდინარე დებიტორული დავალიანებები 43 021 351 ლარის ოდენობით. კერძოდ, სსიპ-ის „აწარმოე საქართველოში“, ფინანსურ ანგარიშგებაში „მოკლევადიანი - მიმდინარე დებიტორული დავალიანებების“ ანგარიშზე, 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით დარიცხული 13 574 630 ლარიდან, 9 993 574 ლარი წარმოადგენს საფინანსო ინსტიტუტების მიმართ არსებულ მოთხოვნებს. აღნიშნული თანხა მოიცავს სსიპ-ის„აწარმოე საქართველოში“ მიერ, 2021 წლის სახელმწიფო პროგრამების ფარგლებში განხორციელებულ საავანსო გადახდებს.

აუდიტის საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად, დებიტორული დავალიანების დადასტურებისათვის აუდიტის ჯგუფმა წერილობით მიმართა საფინანსო ინსტიტუტებს. მიღებული პასუხების მიხედვით, დებიტორები აღიარებენ 6 603 909 ლარით ნაკლებ დავალიანებას.

„შესაბამისად, ჩვენ ვერ მივიღეთ რწმუნება სსიპ-ის„აწარმოე საქართველოში“ ფინანსურ ანგარიშგებაში, 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით „მოკლევადიანი -მიმდინარე დებიტორული დავალიანებების“ ანგარიშზეაღრიცხული 6 603 909 ლარის არსებობასა და სისწორეზე“, -დაასკვნეს სახელმწიფო აუდიტორებმა.

სსიპ-ის„აწარმოე საქართველოში“ განმარტებით, 2021 წლის ბოლოს, პანდემიის პერიოდში გართულებული ეპიდემიოლოგიური სიტუაციიდან გამომდინარე, საფინანსო ინსტიტუტებმა დროულად ვერ წარადგინეს ინფორმაცია ჩამოჭრილი თანხების შესახებ, რის გამოც 2021 წლის მეორე ნახევარში ჩამოჭრილი თანხები, სააგენტოს მიერ აისახა 2022 წლის დასაწყისში.

სახელმწიფო აუდიტორებამ გაარკვიეს, რომ სსიპ „ქონების ეროვნულ სააგენტოს“ 2021 წლის 26 იანვარს, შპს „საქართველოს ფოსტის“ კაპიტალში შეტანილი აქვს შპს „საქართველოს ფოსტის“ ვალდებულება „ქონების ეროვნული სააგენტოს მიმართ“- 8 645 690 ლარის ოდენობით.„ქონების ეროვნულ სააგენტოს“ აღნიშნული მოთხოვნა შპს „საქართველოს ფოსტის“ მიმართ ფინანსურ ანგარიშგებაში 2021 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით აღრიცხული არ ჰქონდა. შესაბამისად, „ქონების ეროვნული სააგენტოს“ ფინანსური ანგარიშგების „მოკლევადიანი - მიმდინარე დებიტორული დავალიანებების“ მუხლი, 2021 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით, შემცირებულია 8 645 690 ლარის ოდენობით.

სსიპ „მინერალური რესურსების სააგენტოს“ ფინანსურ ანგარიშგებაში „მოკლევადიანი - მიმდინარე დებიტორული დავალიანებების“ ანგარიშზე, 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით რიცხული 3 467 001 ლარიდან, 200 970 ლარის დაფარვის ალბათობა დაბალია. აღნიშნული თანხა წარმოადგენს 2017-2020 წლებში, რეგულირების საფასურის დარიცხვიდან წარმოშობილ დებიტორულ დავალიანებას, რომლის ამოსაღებად სააგენტოს მიერ ქმედებები არ განხორციელებულა.

„აქედან გამომდინარე, კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგების „მოკლევადიანი - მიმდინარე დებიტორული დავალიანებების“ მუხლი, 2021 წლის 1 იანვრის მდგომარეობით, შემცირებულია 8 645 690 ლარის ოდენობით. გარდა ამისა, ვერ მოვიპოვეთ რწმუნება 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილ კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში „მოკლევადიანი - მიმდინარე დებიტორული დავალიანებების“ ანგარიშზე აღრიცხული 6 804 879 ლარის არსებობასა და სისწორეზე“.

 

დარღვევები შემოსავლებსა და გრანტებში

სახელმწიფო აუდიტორებმა გაარკვიეს, რომ 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით,ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში, საერთაშორისო ორგანიზაციებიდან მიღებული გრანტები აღიარებულია უარყოფითი ნაშთით - 290 329 ლარის ოდენობით. სამინისტროს სისტემაში შემავალი სსიპ-ები სხვადასხვა დონორი ორგანიზაციიდან იღებენ მიზნობრივ გრანტებს. გაფორმებული მიზნობრივი გრანტის ხელშეკრულებების პირობები ითვალისწინებს თანხის ხარჯვას კონკრეტული დანიშნულებით, წლის ბოლოსთვის დარჩენილი აუთვისებელი თანხა ისევ სახაზინო ანგარიშზე რჩება ნაშთის სახით, ხოლო პირობების შეუსრულებლობისა და გრანტის გამცემი ორგანიზაციის მოთხოვნის შემთხვევაში, ჩარიცხული თანხები ექვემდებარება უკან დაბრუნებას.

„2021 წელს, სამინისტროს სისტემაში შემავალმა სსიპ-ებმა: ინოვაციებისა და ტექნოლოგიების სააგენტომ, ტურიზმის ადმინისტრაციამ და საზღვაო აკადემიამ სხვადასხვა დონორი ორგანიზაციიდან ჩარიცხული მიზნობრივი გრანტის თანხების აღრიცხვისთვის გამოიყენა საკასო აღრიცხვის მეთოდი. საჯარო სექტორის ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტების - სსბასს 23-ის მოთხოვნების შესაბამისად, ტრანსფერით მიღებული/გადაცემული აქტივების პირობები ერთეულისგან აქტივის მომავალი ეკონომიკური სარგებლის ან მომსახურების პოტენციალის დანიშნულებისამებრ მოხმარებას, ხოლო პირობების დარღვევის შემთხვევაში, ტრანსფერის განმახორციელებელი ერთეულისთვის უკან დაბრუნებას მოითხოვს“.

აქედან გამომდინარე, სახელმწიფო აუდიტორებმა დაასკვნეს, რომ მიზნობრივი გრანტების აღრიცხვისთვის საკასო მეთოდის გამოყენება არ შეესაბამება სსბასს 23-ის მოთხოვნებს და სამინისტროს კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში ნაცვლად უარყოფითი ნაშთით აღიარებული შემოსავლისა - 290 329 ლარის ოდენობით, აღიარებული უნდა იყოს საერთაშორისო ორგანიზაციებიდან მიღებული გრანტები - 682 621 ლარის ოდენობით. მეტიც, სამინისტროს კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში ასახული უნდა იყოს მიზნობრივი გრანტის გაუხარჯავი ფულის ნაშთის შესაბამისი ვალდებულება, რაც 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, შეადგენს 174 202 ლარს.

„შესაბამისად, 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილი კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგების მუხლი - „შემოსავლები გრანტებით“ შემცირებულია 972 950 ლარით, ხოლო „სხვა მოკლევადიანი - მიმდინარე ვალდებულებების“ მუხლი - 174 202 ლარის ოდენობით“.

 

დარღვევები ტრანსფერებსა და სუბსიდიებში

აუდიტის შედეგად ისიც გაირკვა, რომ ეკონომიკისა და მდგრაფი განვითარების სამინისტროს კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში, 2021 წელს, აღრიცხულია 337 812 362 ლარის გრანტების, ტრანსფერებისა და სუბსიდიების ხარჯი, საიდანაც სამინისტროს აპარატის მიერ, 2021 წელს, ანაზღაურებულია ყაზბეგისა და დუშეთის მუნიციპალიტეტების მაღალმთიანი სოფლების მოსახლეობისათვის მიწოდებული ბუნებრივი აირის ღირებულება, სულ - 10 091 661 ლარი. 2021 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ კანონის მიხედვით, მიწოდებული ბუნებრივი აირის ღირებულება უნაზღაურდებათ ყაზბეგისა და დუშეთის მუნიციპალიტეტების მაღალმთიან სოფლებში მუდმივად მცხოვრებ მოსახლეობას (აბონენტებს) 2020 წლის 1 დეკემბრიდან, 2021 წლის 15 მაისის ჩათვლით და 2021 წლის 15 ოქტომბრიდან, 2021 წლის 30 ნოემბრის ჩათვლით პერიოდებში.

„2021 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ კანონის მიხედვით, სამინისტრო თანხებს ანაზღაურებს ბუნებრივი აირის გამანაწილებელი კომპანიის მიერ წარმოდგენილი და მუნიციპალიტეტების გამგეობების მიერ სათანადოდ დამოწმებული შესაბამისი ანგარიშების საფუძველზე. აქედან გამომდინარე, მუნიციპალიტეტების მიერ დამოწმებული ანგარიშების გადამოწმების ვალდებულება სამინისტროს არ აქვს. მაღალმთიან დასახლებებში მუდმივად მცხოვრები პირების რეესტრს აწარმოებს საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მმართველობის სფეროში მოქმედი სსიპ სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტო. ფიზიკური პირისთვის მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირის სტატუსის მინიჭების, შეწყვეტის, შეჩერების, აღდგენის საკითხზე მუნიციპალიტეტის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება ეგზავნება სააგენტოს 5 დღის ვადაში“.

აუდიტის მიმდინარეობისას, ანაზღაურებული თანხების სისწორის, სისრულისა და წარმოშობის დასადასტურებლად, სსიპ „სახელმწიფო სერვისების განვითარების სააგენტოდან“აუდიტორებმა გამოითხოვეს ინფორმაცია 2021 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის შესახებ კანონის მიხედვით, ყაზბეგისა და დუშეთის მუნიციპალიტეტების მაღალმთიან დასახლებებში მუდმივად მცხოვრები პირების შესახებ. მიღებული ინფორმაციის ანალიზის შედეგად,სახელმწიფო აუდიტორებმა გაარკვიეს, რომ 10 091 661 ლარის ხარჯიდან - 2 422 567 ლარი ანაზღაურებულია ისეთ აბონენტებზე, რომლებსაც „სერვისების განვითარების სააგენტოს“ მიერ მოწოდებულ ბაზაში არ აქვთ მუდმივად მცხოვრების სტატუსი.

„აღსანიშნავია, რომ მუდმივად მცხოვრების სტატუსის არმქონე პირებზე თანხები გადაირიცხა 2020 წელსაც, რაც განხილულია ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს 2020 წლის კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგების აუდიტის ანგარიშში. ამასთან, აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაცია, შემდგომი რეაგირების მიზნით, 2021  წლის 15 ნოემბერს გაგზავნილია საქართველოს გენერალურ პროკურატურაში.შესაბამისად, ვერ მივიღეთ რწმუნება 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილი ფინანსური ანგარიშგების „გრანტების, ტრანსფერებისა და სუბსიდიების“ მუხლში აღრიცხული 2 422 567 ლარის წარმოშობისა და სიზუსტის შესახებ. გარდა ამისა, ყაზბეგისა და დუშეთის მუნიციპალიტეტებში შესაბამისი კონტროლის მექანიზმების არარსებობა წარმოშობს თანხების არაეფექტიანი და არაეკონომიური განკარგვის რისკებს“.

სახელმწიფო აუდიტორებმა გაარკვიეს, რომ ინოვაციების სააგენტოს ინდივიდუალურ ფინანსურ ანგარიშგებაში ასახული 13 318 567 ლარის გრანტებისა და სუბსიდიის ხარჯი მოიცავს 7 851 631 ლარის ისეთ დანახარჯებს, რომელთა აღრიცხვა აღნიშნულ ანგარიშზე შეუსაბამოა ფინანსთა მინისტრის 2020 წლის 15 იანვრის N17 ბრძანების მოთხოვნებთან. შედეგად, ინოვაციების სააგენტოს 2021 წლის „გრანტების, ტრანსფერებისა და სუბსიდიის“ ხარჯი 7 851 631 ლარით გაზრდილად არის წარმოდგენილი. ამასთან, 2021 წლის ხარჯებში აღრიცხული 7 851 631 ლარი საჭიროებს მუხლში - „საქონელი და მომსახურება“ რეკლასიფიკაციას.

სსიპ-ის„აწარმოე საქართველოში“ ფინანსურ ანგარიშგებაში „გრანტების, ტრანსფერებისა და სუბსიდიების“ ხარჯის მუხლში აღრიცხული 134 767 029 ლარის ხარჯი შემცირებულია 169 710 ლარით, რაც წარმოადგენს მონიტორინგის შედეგად, წინა საანგარიშგებო პერიოდებში, სხვადასხვა კომპანიაზე აღიარებული გრანტის ხარჯების უკუგატარებას - შეცდომის გასწორებას.

„ეს ქმედებაარ შეესაბამება სსბასს 3-ის მოთხოვნებთან, რომელთა მიხედვით შეცდომები უნდა გასწორდეს რეტროსპექტულად; გარდა ამისა, სსიპ-ის„აწარმოე საქართველოში“ დებიტორული დავალიანებების აღრიცხვასთან დაკავშირებული ხარვეზის გამო, ჩვენ ვერ მოვიპოვეთ რწმუნება აღნიშნული სსიპ-ის ფინანსურ ანგარიშგებაში 2021 წელს „გრანტების, ტრანსფერებისა და სუბსიდიების“ ხარჯის მუხლში აღრიცხული 134 767 029 ლარის სისრულისა და სისწორის შესახებ. აქედან გამომდინარე, ჩვენ ვერ მოვიპოვეთ რწმუნება 2021 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილ კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში „გრანტების, ტრანსფერებისა და სუბსიდიების“ ხარჯის მუხლის სისრულისა და სისწორის შესახებ“, - დაასკვნეს სახელმწიფო აუდიტორებმა.

 

 

ავტორი-მაკა რუხაძე

 

სახელმწიფო აუდიტის სამსახური განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ფინანსური მდგომარეობით დაინტერესდა. ფინანსური ანგარიშგების აუდიტი, რომელიც უწყების ვებ-გვერდზე გამოქვეყნდა, ეხება საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს, ასევე მის კონტროლს დაქვემდებარებულ ერთეულებს, 2022 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით. როგორც მოსალოდნელი იყო, სახელმწიფო მაკონტროლებლებმა მთელი რიგი ნაკლოვანებები გამოავლინეს, თუმცა მათ გამოსასწორებლად შესაბამისი რეკომენდაციებიც გასცეს.

 

სააღრიცხო სისტემის ნაკლოვანებები

სსიპ ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი და გორის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, სააღრიცხვო ჩანაწერებისთვის იყენებენ პროგრამა MS Excel-ს, რაც ზრდის ადამიანური ფაქტორებით გამოწვეული შეცდომების, ასევე ინფორმაციის დაცვასა და შენახვასთან დაკავშირებულ რისკებს, წარდგენილი ფაილების დამუშავება კი მოითხოვს დროისა და ადამიანურ რესურსს.

სახელმწიფო აუდიტის შედეგად გაირკვა, რომ ზოგიერთი ორგანიზაციის მიერ წარდგენილი ფინანსური ანგარიშგება არ შეესაბამება სააღრიცხვო რეგისტრებს. კერძოდ, წინამძღვრიშვილის სახელობის კოლეჯის ფინანსური შედეგების ანგარიშგების მიხედვით, ხარჯები 809 654 ლარით, ხოლო შემოსავლები - 11 347 ლარით მეტია სააღრიცხვო მონაცემებზე; სოხუმის უნივერსიტეტის ფინანსური შედეგების ანგარიშგების მიხედვით, შემოსავლების ჯამური თანხა აჭარბებს 914 799 ლარით, ხოლო ხარჯების - 504 183 ლარით სააღრიცხვო მონაცემებს; გორის უნივერსიტეტის ფინანსური შედეგების ანგარიშგებაში ასახული შემოსავლების და ხარჯების ჯამური თანხები არ შეესაბამება სააღრიცხვო მონაცემების შესაბამის მაჩვენებლებს.

„კოლეჯი „აისის“ მიერ წარდგენილი ბალანსი უტყუარად და სამართლიანად არ ასახავს მის ფინანსურ მდგომარეობას, რადგან ყველა განხორციელებული ოპერაცია ბუღალტრულ აღრიცხვაში არ აისახება. კოლეჯი საქმიანობას ახორციელებს/ოპერირებს გურჯაანის, დედოფლისწყაროს, ახმეტისა და ლაგოდეხის რაიონებში. ბალანსში არ არის ასახული ძირითადი აქტივებიდან 2015 წელს გადმოცემული 22 ჰა მიწის ნაკვეთი და კაჭრეთში მდებარე ხელოვნების სახლი; სააღრიცხვო რეგისტრებში სრულყოფილად არ აისახება მეცხოველეობიდან, მეფუტკრეობიდან, სამკერვალო, საკონსერვო და სხვადასხვა მიმართულებიდან მიღებული პროდუქცია. შესაბამისად, არ არის უზრუნველყოფილი კოლეჯის მიერ განხორციელებული ყველა ეკონომიკური მოვლენის ბუღალტრულ ანგარიშებზე ასახვის სისრულე და შიდა კონტროლი. აუდიტის პროცესში შერჩეულ აქტივებზე ჩატარებული დათვალიერებისას/ინვენტარიზაციისას გამოვლინდა სხვაობები ფაქტობრივად არსებულსა და სააღრიცხვო მონაცემებში ასახულს შორის“, - ვკითხულობთ აუდიტის დასკვნაში.  

აქედან გამომდინარე, 2022 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, სახელმწიფო აუდიტორებმა ვერ მოიპოვეს რწმუნება კოლეჯ „აისის“, წინამძღვრიშვილის სახელობის კოლეჯის, სსიპ ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის, გორისა და სოხუმის უნივერსიტეტების წარდგენილ ფინანსურ ანგარიშგებაში ასახული თანხების არსებობაზე, წარმოშობაზე, სისრულესა და სისწორეზე.

 

ხარვეზები სწავლის გადასახადში

სახელმწიფო აუდიტორებმა ისიც გაარკვიეს, რომ უნივერსიტეტები სწავლის გადასახადის ოპერაციების აღრიცხვისთვის იყენებენ განსხვავებულ სააღრიცხვო პოლიტიკას. არ არსებობს ერთიანი მიდგომა უცხოურ ვალუტაში დარიცხულ თანხებთან მიმართებით, თუ რომელი დღის კურსით უნდა მოხდეს მოთხოვნის, ვალდებულების და შემოსავლის დარიცხვა. მიღებული შემოსავლების აღრიცხვისათვის იყენებენ როგორც დარიცხვის, ასევე საკასო მეთოდს.

„უნივერსიტეტების მიერ, სწავლის გადასახადების აღრიცხვისას გამოვლინდა მნიშვნელოვანი ნაკლოვანებები. კერძოდ, სოხუმის უნივერსიტეტს, ბალანსის მიხედვით მოთხოვნები, სწავლის გადასახადიდან აღრიცხული აქვს 751 094 ლარი და შემოსავლები სწავლის გადასახადიდან - 6 594 191 ლარი, ხოლო ვალდებულებები არ ირიცხება. უნივერსიტეტის განმარტებით, სწავლის გადასახადების აღრიცხვისათვის იყენებს შიდა საუნივერსიტეტო ელექტრონულ პროგრამას. წლის განმავლობაში აღრიცხვაში ასახვის მიზნით, სასწავლო დეპარტამენტი დარიცხული გადასახადების/შემოსავლისა და სასწავლო პროცესიდან წარმოქმნილი დავალიანებების შესახებ ინფორმაციას პერიოდულად აწვდის ბუღალტერიას. ამავე დეპარტამენტის მიერ, აუდიტის პერიოდში დარიცხული შემოსავლების შესახებ წარდგენილი ინფორმაციის მიხედვით, შემოსავალი შეადგენს 6 250 209 ლარს. შესაბამისად, წარდგენილია 343 982 ლარით მეტი შემოსავალი. იმის გამო, რომ ვერ ხერხდება სტუდენტთა ბაზიდან ძველი თარიღით ზუსტი და სრული ინფორმაციის ამოღება, ვერ განხორციელდა სტუდენტების შესაბამისად დარიცხული შემოსავალის, დებიტორული და კრედიტორული დავალიანებების დაანგარიშება გადათვლა“.

გარდა ამისა, სახელმწიფო აუდიტორებმა გაარკვიეს, რომ ტექნიკური უნივერსიტეტის ფინანსურ ანგარიშგებაში ასახულია შემოსავლები გაცვლითი ოპერაციებიდან, სწავლის გადასახადი - 39 260 627 ლარი. უნივერსიტეტის განმარტებით, თანხები დაანგარიშდა ელექტრონული სტუდენტური პროგრამა VICI-ის ბაზის საფუძველზე, სადაც ასახულია სტუდენტების მონაცემები უნივერსიტეტის სასწავლო პროცესების მართვის დეპარტამენტის მიერ. სწავლის გადასახადის სახით მიღებული შემოსავლის დაანგარიშებისას გამოყენებულია არაერთგვაროვანი მიდგომა, შემოსავალი აღიარებულია, როგორც დარიცხვის, ასევე - საკასო მეთოდით, გამყოფი ხაზის მიმდებარე სოფლებში მცხოვრები სტუდენტების სწავლის გადასახადისას.

„გარდა ამისა, ზოგიერთ შემთხვევაში, არასწორად ხდებოდა ბაზაში სტუდენტთა სტატუსების (აქტიური, შეჩერებული თუ შეწყვეტილი) და სასწავლო კრედიტების შესახებ ინფორმაციების აღრიცხვა. სტუდენტების მიხედვით, სემესტრულად დაანგარიშებული სწავლის გადასახადის ანალიზისას დადგინდა, რომ რიგ შემთხვევებში, ბაზაში კრედიტების რაოდენობის არასწორად ასახვის გამო, სწავლის გადასახადი არასწორად იყო დაანგარიშებული. შედეგად, ფინანსურ ანგარიშგებაში გაზრდილია სწავლის გადასახადის სახით მიღებული შემოსავალი 373 817 ლარით.

ტექნიკური უნივერსიტეტის ბალანსში აღრიცხულია სწავლის პროცესში სტუდენტების მიმართ წარმოქმნილი მოთხოვნების - 3 662 078 ლარის და ვალდებულებების - 2 581 695 ლარის 2022 წლის საბოლოო ნაშთები. აუდიტის ობიექტის უფლებამოსილი პირის განმარტებით, დავალიანებები წარმოქმნილია და მომდინარეობს გასული წლებიდან; ზუსტი სახელობითი სიები დავალიანებებზე არ არსებობს; 2022 წელს დაწყებულია სიების მოძიება, პროცესში ჩართულია უნივერსიტეტის სხვადასხვა განყოფილება, თუმცა სამუშაოს სირთულისა და დიდი მოცულობის გამო, 2022 წელს ვერ მოხერხდა სიების დაზუსტება და დავალიანებების გადაანგარიშება“.

აღნიშნული გარემოებებისა და იმის გამო, რომ სტუდენტები ინფორმაციას ფლობენ სემესტრულად გადასახდელ თანხებზე, სასწავლო წელი კი არ ემთხვევა საანგარიშგებო წელს, აუდიტის ჯგუფმა ვერ გაგზავნა დასტურის წერილები და ვერც ალტერნატიული პროცედურებით დაადასტურა აღრიცხული დავალიანებები/შემოსავლები. შედეგად, სახელმწიფო მაკონტროლებლებმა ვერ მოიპოვეს რწმუნება 2022 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილ კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში ასახული სწავლის გადასახადიდან წარმოქმნილი შემოსავლების, ვალდებულებებისა და მოთხოვნების საბოლოო ნაშთის არსებობაზე, წარმოშობაზე, სისრულესა და სისწორეზე.

 

ხარვეზები მატერიალურ მარაგებში

სახელმწიფო აუდიტორებმა გაარკვიეს, რომ ტექნიკური უნივერსიტეტის მიერ ფინანსურ ანგარიშგებაში აღრიცხული მატერიალური მარაგების 2022 წლის საწყისი ნაშთი დაკორექტირდა 2021 წლის ინვენტარიზაციის შედეგის შესაბამისად, ხოლო ფაქტობრივად არსებული ნაშთის მიხედვით ჩამოწერილი 1 433 497 ლარის მარაგების შესაბამისი დოკუმენტაცია აუდიტის ჯგუფს ვერ წარედგინა. ჩამოწერილი აქტივების მხოლოდ ნაწილისათვის მოძიებული და წარმოდგენილ იქნა უნივერსიტეტის მიერ მარაგების საწყობიდან გატანის/ხარჯვის დოკუმენტაცია. აუდიტორებისვე განმარტებით, უფლებამოსილი პირის მტკიცებით, მარაგის საწყობიდან გატანის დამადასტურებელი დოკუმენტების სრულად მოძიება და წარმოდგენა მოითხოვს დროის დიდ რესურსს, რაც მიმდინარე სამუშაოების დიდი მოცულობის გამო ვერ ხერხდება. 2022 წელს, მატერიალური მარაგების ინვენტარიზაცია არ ჩატარებულა.

„უფლებამოსილი პირის განმარტებით, 2022 წელს, წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ჩატარდა მატერიალური მარაგის შერჩევითი ინვენტარიზაცია. წარმოდგენილია მხოლოდ ინვენტარიზაციის ოქმები; ვერ წარმოადგინეს საინვენტარიზაციო აღწერა/შედარებითი უწყისები. მიღებული განმარტების მიხედვით, პროგრამული ხარვეზის გამო ვერ ხერხდება ინვენტარიზაციის აქტების წარმოდგენა. ბუღალტრული რეგისტრების შესაბამისად, ინვენტარიზაციის აქტის საფუძველზე ბალანსიდან ჩამოწერილია 133 504 ლარის ღირებულების მატერიალური მარაგი; წარმოდგენილ დოკუმენტაციაში, მათ შორის, ინვენტარიზაციის შემაჯამებელ ოქმში აღნიშნულია, რომ ინვენტარიზაცია ჩატარდა შერჩევითობის პრინციპით; მასში არ არის ასახული მარაგის ჩამოწერის შესახებ ინფორმაცია“.

შედეგად, დოკუმენტაციის წარმოუდგენლობის გამო, სახელმწიფო აუდიტორებმა ვერ მოიპოვეთს რწმუნება 1 433 497 ლარის ხარჯის წარმოშობასა და სისწორეზე, ასევე 2 814 727 ლარის წლის ბოლოს ბალანსში აღრიცხული მარაგის არსებობასა და სისწორეზე.

 

ხარვეზები ძირითად აქტივებში

სახელმწიფო აუდიტორებმა ისიც გაარკვიეს, რომ ტექნიკურმა უნივერსიტეტმა, 2022 წელს, არასწორად, რეტროსპექტულად გაასწორა 2021 წლის ცვეთაში დაშვებული შეცდომები. შედეგად, 481 901 ლარის ოდენობით შემცირებულია აქტივების საწყისი საბალანსო ღირებულება და გაზრდილია ცვეთის ხარჯი, ხოლო წლის ბოლოს, აქტივების ღირებულება შემცირებულია 963 801 ლარით.

„აქტივის ნარჩენი ღირებულება და სასარგებლო მომსახურების ვადა ყოველი ფინანსური წლის ბოლოს მაინც უნდა გადაისინჯოს და თუ მოსალოდნელი შედეგები წინა შეფასებებისაგან განსხვავდება, ცვლილებები უნდა აისახოს, როგორც სააღრიცხვო შეფასების ცვლილება, რაც რიგ შემთხვევაში არ განხორციელდა. ტექნიკური უნივერსიტეტის მიერ, საქმიანობაში გამოიყენება ისეთი აქტივები, რომლებიც სრულად არის ამორტიზებული 2021-2022 წლებში და მათი ისტორიული ღრებულება შეადგენს 6 215 188 ლარს; ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტს წლის ბოლოს ერიცხებიდა 1 637 628 ლარის ისტორიული ღირებულების მქონე აქტივები, რომლებიც გამოიყენება და საბალანსო ღირებულება განულებულია; „ძირითადი აქტივების“ მუხლზე, წლის ბოლოს აღრიცხულია 38 062 ლარის ნარჩენი საბალანსო ღირებულების აქტივები, რომლებიც არ გამოიყენება. უნივერსიტეტს არ განუხილავს გაუფასურების ინდიკატორების არსებობის საკითხი“.

გარდა ამისა, სახელმწიფო აუდიტორების მტკიცებით, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტს ერიცხება 3 079 883 ლარის საბიბლიოთეკო ფონდის აქტივები, რასთან დაკავშირებითაც, დასახელებისა და რაოდენობების მიხედვითმ ფლობენ გარკვეულ კატალოგებს, თუმცა ინდივიდუალურად ან ჯგუფურად ღირებულებების მითითებით რეესტრი არ არსებობს. წიგნების ფონდი მოიცავს, როგორც თანამედროვე, ასევე ძველ გამოცემებს. ახალი გამოცემები გამოიყენება სასწავლო და კვლევითი დანიშნულებით, ხოლო ძველი გამოცემები დაცულია საცავებში და შესაძლებელია სარგებლობის უფლება სხვადასხვა პირობით. თანხობრივად  დაცული და თანამედროვე გამოცემის წიგნების გამიჯვნა შეუძლებელია.

„წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მიერ ვერ იქნა წარმოდგენილი საბიბლიოთეკო ფონდებში აღრიცხული 3 254 853 ლარის ღირებულების აქტივების რეესტრი. უფლებამოსილი პირის განმარტებით, აღნიშნული ფონდები აღრიცხულია მხოლოდ ჟურნალებში ფიზიკური სახით. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ვერ მოხდა რარიტეტული გამოცემების იდენტიფიცირება და შესაბამისად, ვერ დადგინდა აქტივების - ფასეულობების მუხლით კლასიფიცირებული ოდენობა“.

 

ხარვეზები არამატერიალურ აქტივებში

არამატერიალური აქტივი არის იდენტიფიცირებადი არამონეტარული აქტივი ფიზიკური ფორმის გარეშე. ერთეულმა უნდა შეაფასოს, განსაზღვრულია თუ განუსაზღვრელი არამატერიალური აქტივის სასარგებლო მომსახურების ვადა. განუსაზღვრელი სასარგებლო მომსახურების ვადის მქონე აქტივები არ უნდა იქნეს ამორტიზებული, თუმცა ინსტრუქციის მოთხოვნების შესაბამისად, ერთეულმა განმარტებით შენიშვნებში უნდა ასახოს განუსაზღვრელი სასარგებლო მომსახურების ვადის მქონედ შეფასებული არამატერიალური აქტივის საბალანსო ღირებულება და მიზეზები, რომლებიც ადასტურებს ამ აქტივის განუსაზღვრელი სასარგებლო მომსახურების ვადის შეფასებას.

გარდა ამისა, სავალდებულოა, ყოველწლიურად გაუფასურების ტესტირების ჩატარება და განუსაზღვრელი ვადის მქონე არამატერიალური აქტივების სასარგებლო მომსახურების ვადა ყველა პერიოდში უნდა გადაისინჯოს, რათა განისაზღვროს, კვლავაც ადასტურებს თუ არა მოვლენები და პირობები, რომ არამატერიალურ აქტივს განუსაზღვრელი სასარგებლო მომსახურების ვადა აქვს.

„სააგენტოს, 2022 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, აღრიცხული აქვს 2010-2017 წლებში შესყიდული 881 628 ლარის არამატერიალური აქტივები, რომლებიც არის საპროექტო, სახარჯთაღრიცხვო, გეოლოგიური და გეოდეზიური კვლევების დოკუმენტაცია. ორგანიზაციას მოცემული აქტივებისთვის არ დაურიცხავს ამორტიზაცია. სააგენტოს არ შეუფასებია, მოცემული აქტივები აკმაყოფილებენ თუ არა არამატერიალურ აქტივებად კლასიფიკაციის კრიტერიუმებს. ორგანიზაციის განმარტებით, აღრიცხული პროექტების ფარგლებში დასრულებულია სამშენებლო სამუშაოები და 2023 წელს მიმდინარეობს ნაშთების გადაცემა.

ტექნიკური უნივერსიტეტის უფლებამოსილი პირის განმარტებით, 2022 წელს არ გამოიყენებოდა და გაუფასურებული იყო არამატერიალური აქტივების ნაწილი. შედეგად, ფინანსურ ანგარიშგებაში ასახულია 175 979 ლარის ისტორიული ღირებულების გაუფასურებული აქტივები, წლის ბოლოს - 17 081 ლარის საბალანსო ღირებულებით“.

შედეგად, სახელმწიფო აუდიტორებმა ვერ მოიპოვეს რწმუნება 2022 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილ კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში 898 709 ლარის არამატერიალური აქტივების საბოლოო ნაშთის არსებობაზე, უფლებებსა და ვალდებულებებზე, სისწორესა და კლასიფიკაციაზე.

 

ხარვეზები შემოსავლებსა და ხარჯებში

აუდიტის შედეგად გაირკვა, რომ წერეთლის სახელმწიფო უნივერსიტეტმა, 2019 წელს, გააფორმა 602 097 ევროს გრანტის ხელშეკრულება, რომლის თანახმად, თანხის ხარჯვა უნდა განხორციელებულიყო მიზნობრივად - პირველი ტრანშის მიღების შემდეგ, რომელიც შეადგენს 974 073 ლარს, მეორე ტრანში ჩაირიცხებოდა პირველად მიღებული თანხის მინიმუმ 70%-ის ხარჯვის დამადასტურებელი დოკუმენტაციის წარდგენისა და მათი მხრიდან აღნიშნულის დადასტურების შემდეგ.

„მეორე ტრანში ჩაირიცხა 2021 წლის 10 დეკემბერს 751 032 ლარის ოდენობით. შესაბამისად, უნივერსიტეტს უნდა ეღიარებინა 2021 წლის შემოსავალში პირველი ტრანშის მინიმუმ 70% - 681 851 ლარი. 2022 წელს ახალი ტრანშის ჩარიცხვა არ მომხდარა. უნივერსიტეტმა 2022 წელს არასწორად აღიარა 760 133 ლარი შემოსავალში. შედეგად, 2022 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილ კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში გაზრდილია შემოსავლები გრანტებით - 760 133 ლარით, ხოლო კრედიტორული დავალიანების ნაშთები შემცირებულია: საწყისი ნაშთი - 292 222 ლარით, ხოლო საბოლოო ნაშთი - 1 026 691 ლარის ოდენობით“.

გარდა ამისა, აუდიტორებმა ისიც გაარკვიეს, რომ გამომცემლობებთან გაფორმებული ხელშეკრულებების ფარგლებში, სააგენტოს არ აქვს ხარჯი აღიარებული, რის შედეგადაც გაზრდილია მოთხოვნების საბოლოო ნაშთი, სულ - 3 471 203 ლარით; არ აქვს აღრიცხული მომწოდებელი კომპანიის მიერ შესრულებული სამუშაო, რის გამოც გაზრდილია მოთხოვნების საბოლოო ნაშთი - 48 164 ლარით.

„აქედან გამომდინარე, 2022 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარდგენილ კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში, შემცირებულია „საქონელი და მომსახურების“ მუხლის ხარჯი, სულ - 3 519 367 ლარით“.

 

 

 

ავტორი-მაკა რუხაძე

ვაიკულემ წელს იურმალაში მიიწვია ძირითადად უკრაინელი არტისტები, ასევე ის რუსი შემსრულებლები, რომლებიც ღიად აპროტესტებენ რუსეთის შეჭრას უკრაინაში.

ევგენია კოტლიარმა ლაიმა ვაიკულეს რამდენიმე კითხვა დაუსვა

- რუსეთში ბევრი ხელოვანი უგულებელყოფს პოლიტიკას და ომს, ან ცდილობს არ შეიმჩნიოს ომი, რომელიც მიმდინარეობს. ამ ფესტივალზე კი, როგორც ვნახეთ, არტისტები არა მხოლოდ გამოდიან სცენაზე, ახარებენ მაყურებელს სიმღერითა და ცეკვით, არამედ მკვეთრ პოლიტიკურ განცხადებებსაც აკეთებენ. რატომ არის ეს თქვენთვის მნიშვნელოვანი და რატომ არის ეს შესაძლებელი ლაიმა ვაიკულეს ფესტივალზე?

- ერთხელ როგორღაც ერთმა ადამიანმა, რომელსაც ვეუბნებოდი, „ოჰ, მე საბჭოთა პერიოდის ბავშვი ვარ, პოლიტიკაში არაფერი მესმის, არსად მიმიღია მონაწილეობაო“, მითხრა: „იცი, საიდან მოდის სიტყვა „იდიოტი“? საბერძნეთიდან. ასე უწოდებდნენ ადამიანს, ვისაც პოლიტიკა არ აინტერესებდა.“ ვაღიარებ, დიახ, მე ვიყავი სრული იდიოტი. ასე რომ იცოდეთ, ყველა, ვისაც პოლიტიკა არ აინტერესებს, იდიოტია. და ეს არ არის ჩემი ნათქვამი, ეს არის ძველი ბერძნული სიტყვა, რომელიც მონიშნავს ადამიანებს, რომლებიც არ არიან დაინტერესებულნი პოლიტიკით. რომ არ გვაინტერესებდა, იმიტომაც მივედით აქამდე, რაც ძალიან სამწუხაროა.

- თქვენ ჩემზე უკეთ იცით, როგორ ჩამოაშორეს, პირდაპირ მოწყვიტეს რუსი მაყურებელი არაერთ გამოჩენილ არტისტს, რომლებსაც, გასაგები მიზეზების გამო, დღეს არ შეუძლიათ რუსეთში გამოსვლა. როგორ ფიქრობთ, თქვენს მაყურებელს, მსმენელს რუსეთიდან, ესმის რომ ესეც დიდი ომის შედეგია, რომ ისინი ვერ მივლენ ვერკა სერდუჩკას ან ლაიმა ვაიკულეს კონცერტზე?

- ვისი ტვინიც არ გამოურეცხავთ სათანადოდ, ვისაც ესმის, რომ არსებობს თეთრი და არსებობს შავი, მათთან მგონი ყველაფერი კარგადაა, მშვენივრად ხვდებიან რაშიცაა საქმე. მაგრამ რაც შეეხება იმათ, ვისაც გაგება არ შეუძლიათ, რა უნდა უთხრა? ისინი ზომბებივით უყურებენ პუტინს და უსმენენ მას, რომელიც ამბობს, რუსეთი რომ არ შეჭრილიყო უკრაინაში, მაშინ უკრაინა დაესხმებოდა რუსეთსო. როგორ შეიძლება ასეთი სისულელეების მოსმენა და ამ სისულელის დაჯერება? ამიტომ, როგორც ვიღაცამ ძალიან კარგად შენიშნა: „კულტურა არ არის რუსეთში, კულტურა არის იქ, სადაც მაქსიმ გალკინია, სადაც ალა პუგაჩოვაა". ასე რომ, კულტურა გადაადგილდა. სხვაგან გადაინაცვლეს რეჟისორებმაც, მსახიობებმაც... სწორედ მათთან არის რუსული კულტურა.

- ლაიმა, თქვენი დაკვირვებით, თქვენი წრის ხალხი, მაყურებელი, აუდიტორია - რამდენად დაიღალა ჩვეულებრივი ხალხი ომთან დაკავშირებული ინფორმაციით?

- ძვირფასო მეგობრებო, გასაგებია რომ ვიღლებით, რადგან ომი მიდის, რადგან ომი არ დასრულებულა. მაგრამ თუ უკრაინაში ხალხი უძლებს, თუ იქაური არტისტები გამოდიან სცენაზე და ლაპარაკობენ იმაზე, რომ ისინი არსებობენ და აღწერენ იმას, რაც მათ თავს ხდება, როგორღაც დანარჩენებმა, თბილ ლოგინებში ჩაწოლილებმა, უნდა მოითმინონ. მეტიც, უკვე დროა დაიწყონ აქეთ-იქით ყურება, დროა მოუსმინონ სხვადასხვა მხარეს და გაიაზრონ, თუ რა ხდება.

- რა ვითარებაში იმღერებს რუსეთში ლაიმა ვაიკულე?

– დღეს მინდა ვთქვა, რომ არასდროს. მაგრამ, როგორც ამბობენ, „არასოდეს თქვა არასოდეს". ყველაფერი მკვეთრად უნდა შეიცვალოს; უნდა მოხდეს ის, რაც იყო 90-იან წლებში: უნდა გაჩნდეს გარდაქმნის, უკეთესი ცხოვრების, სიმართლის იმედი და რწმენა. მინდა ამის მჯეროდეს. მაგრამ ალბათ ვერ მოვესწრები ამ დროს. ამიტომ ჩემთვის გადავწყვიტე, რომ არასდროს.

- გვიამბეთ, პირადად თქვენ როგორ ადევნებთ თვალყურს ახალ ამბებს ფრონტიდან, ომიდან, თუკი ადევნებთ თვალს.

- რა თქმა უნდა, არ ვუსმენ რუსულ ტელევიზიას. რა თქმა უნდა, არა. იმიტომ რომ იქიდან მხოლოდ ისტერია და სრული სიცრუე მოდის, თავხედური, მახინჯი სიცრუე. ჩემთვის არსებობენ შესანიშნავი პოლიტიკური ანალიტიკოსები, მაგალითად, ბატონი პასტუხოვი. ვუყურებ არესტოვიჩს, ფეიგინს, ვუყურებ Freedom-ს - უკრაინულ არხს. უბრალოდ ყველაფერი შემიძლია ვნახო, დავათვალიერო, რათა შევიტყო, რა მოხდა, რა სიახლეებია. ყველაფერი მაინტერესებს, ოღონდ, რა თქმა უნდა, არა პროპაგანდა და წმინდა წყლის ტყუილები.

- გვიამბეთ, ბოლოს როდის იყავით უკრაინაში?

- ომის წინ ვიყავი. როგორღაც ისე მოხდა, რომ რამდენიმე წლის განმავლობაში ზედიზედ მქონდა გასტროლები მთელ უკრაინაში. ამიტომ ძალიან განვიცდი, როცა ვუყურებ რა დაიბომბა, რა განადგურდა... ხარკოვი საერთოდ გაქრა, უბრალოდ ქალაქი აღარ არის, ქალაქი მოჩვენებაა. როგორც „1+1“ არხის ერთ-ერთმა ჟურნალისტმა მითხრა, ისინი ხარკოვში სულ ცოტა ხნის წინ ჩავიდნენ, ყველა სახლი თითქმის სანახევროდაა დანგრეული, ცენტრში კი უბრალოდ ხვრელადაა ქცეული. სხვა რაიონები აღარ არსებობენ, მხოლოდ სახლების ნარჩენებია. უეცრად ერთი ასეთი საშინელი სახლიდან გამოსულა ქალი. ჟურნალისტი მეუბნება, ძალიან შეგვეშინდა, რადგან მოჩვენებასავით იყოო. კითხვაზე, აქ რას აკეთებთო, ქალს უთქვამს, „აქ მარტო არ ვარ, ორი შვილი მყავს. წასასვლელი არსად მაქვსო".

ასე „გადაარჩინეს“ რუსებმა რუსულენოვანი ქალაქი ხარკოვი. ვის უნდა ასეთი "გადარჩენა"? ვინმეს უნდა ასეთების მათთან მისვლა? ყვირილი მინდება. მაგრამ, სამწუხაროდ, რუსეთში მცხოვრებ ადამიანებს ყურები ცვილით აქვთ დახშული და არაფერი ესმით. არ ვიცი, რა გავაკეთო. ვცდილობ ვილაპარაკო, მაგრამ არ ესმით.

- თუ არსებულ ვითარებაზე ხელოვანების გავლენის შესახებ ვისაუბრებთ, როგორ ფიქრობთ, ხელოვანებს, მათ შორის მათ იმ განცხადებებს, რომლებსაც ლაიმა ვაიკულეს ფესტივალზე ვისმენთ, რეალურად შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ პოლიტიკასა და პოლიტიკოსებზე?

- თუ ყველა ასე მოიქცევა, მგონია, რომ კი. როდესაც ჰოლივუდი ვინმეს წინააღმდეგ პროტესტს გამოთქვამს, მისი ხმა ყველგან ისმის. გაიხსენეთ ვიეტნამი, როცა ჰიპები, მუსიკოსები, „ბიტლზი“ - ყველა აპროტესტებდა ვიეტნამის ომს. მათ უსმენდნენ, აჩვენებდნენ ტელევიზორებში, ჩვენც კი ვიცოდით მათ შესახებ, თუმცა მაშინ „რკინის ფარდა“ გვყოფდა. ამიტომ, მგონია, რომ ყველამ უნდა ილაპარაკოს. უბრალოდ მიკვირს, როგორ შეიძლება არ ილაპარაკონ.

გულწრფელად გეტყვით, ახლა ვიწყებ გააზრებას, შიშის შემჩნევას რუსეთიდან ჩამოსულ ადამიანებში. მათ ეშინიათ. ჩვენ უფრო თავისუფლები, უფრო გახსნილები ვართ. ვამბობთ იმას, რასაც ვფიქრობთ, მაგრამ ვხედავ, რომ მათ იმავეს გაკეთება არ შეუძლიათ. ეს შიში უკვე მათ შიგნითაა. ღმერთმა ნუ ქნას ამის დაბრუნება. უბრალოდ მახსოვს საბჭოთა კავშირი. ისინი იქითკენ მიდიან. Ძალიან სამწუხაროა, ძალიან.

ამდენი სიმდიდრე და ამდენი ფულია რუსეთში. იმის ნაცვლად, რომ თავიანთ ქვეყანას, თავიანთ ხალხს მოახმარონ, ხარჯავენ შეიარაღებაში, უკრაინის დაბომბვაში. რამდენი უბედური ადამიანია რუსეთში. არ იცით სად წაიღოთ ფული? მიეცით მათ! ახლა აფრიკა მოუნდათ - ვალებს აპატიებენ, მარცვლეულს აძლევენ, ყველაფერი ემეტებათ მათთვის. რატომ არ გინდათ თქვენი ქვეყნის, მაგალითად უკიდურესი ჩრდილოეთის გამოკვება? იქნებ მათთვისაც მიგეცათ ფული? კამჩატკაში ვარ ნამყოფი, ყველგან ვარ ნამყოფი. ვერ წარმოიდგენთ, რამდენი უბედურება ტრიალებს იქ.

რამდენს ჩივიან, რამდენს ლაპარაკობენ... ტუალეტები ქუჩებში აქვთ. რუსეთი გაზის ქვეყანაა, მაგრამ მოსკოვის გარეუბანში გაზი არ არის. მიდით, მიეცით თქვენს ხალხს ბედნიერი ცხოვრება! რუსეთი შეიძლებოდა ყოფილიყო დისნეილენდივით მშვენიერი. არა მხოლოდ მოსკოვი და პეტერბურგი, არამედ მთელი რუსეთი. მაგრამ არა, თავიანთი ქვეყნის კეთილმოწყობას, სხვებისთვის მიმზიდველ ქვეყნად ქცევას, ისინი ამჯობინებენ უკრაინის დასამარებას. ეს ის პარადოქსია, რომლის გაგებაც არ შემიძლია.

 წყარო: რადიო თავისუფლება

 

„ვერსია“ 2022 წლის პოლიტიკური მოვლენების შეჯამებას გთავაზობთ. მართალია, ახალ წლამდე ჯერ სამი კვირაა დარჩენილი, მაგრამ ერთად გადავავლოთ თვალი იმ პოლიტიკურად მნიშვნელოვან საკვანძო საკითხებს, რაც საქართველოს ინტერესებისთვის მნიშვნელოვანია. ამ კონტექსტში, უპირველესად, ევროკავშირის მიერ კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის საკითხი უნდა ვახსენოთ, როცა ევროპულმა ოჯახმა მოლდოვასა და უკრაინას კანდიდატის სტატუსი გადასცა, საქართველოს კი 12- პუნქტიანი გეგმა შეუდგინა შესასრულებლად, რომლისთვისაც „დედლაინი“ თავდაპირველად - 2022 წლის ბოლო, შემდეგ კი 2023 წლის დეკემბერი დასახელდა. დათქმა ასეთია - თუ საქართველოს ხელისუფლება ამ გეგმას პირნათლად შეასრულებს, ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსს მიიღებს. მეორე მხრივ, შიდაპოლიტიკური პროცესები ქვეყნის ყველაზე მრავალამომრჩევლიანი ოპოზიციური პარტიის, ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის ირგვლივ ვითარდება. პარტიაში თავმჯდომარეობისთვის მოქმედი თავმჯდომარე ნიკა მელია და ლევან ხაბეიშვილი იბრძვიან, რისთვისაც მალე შიდაპარტიულ არჩევნებს გამართავენ. როგორც კულუარებში ამბობენ, ხაბეიშვილის უკან ახლა მიხეილ სააკაშვილის მხარდამჭერი პარტიული ძალა დგას. ასე რომ, როგორც ჩანს, ეს არჩევნები ბევრ რამეს არა მხოლოდ პარტიის, არამედ, ქვეყნის პოლიტიკურ ჭადრაკშიც დიდ როლს შეასრულებს.

რა თქმა უნდა, წლის მთავარი მოვლენებიდან უკრაინის ომი ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესია. უკრაინაზე რუსეთის სამხედრო თავდასხმამ მსოფლიო პოლიტიკურ კონფიგურაციაში ბევრი რამ შეცვალა და ყველაფერი ეს, საქართველოზეც პირდაპირ თუ ირიბად აისახება...

წლის მთავარი პოლიტიკური მოვლენების ანალიზისთვის „ვერსიამ“ ვახტანგ ძაბირაძეს მიმართა:

 - ეს წელი იყო ძალიან მნიშვნელოვანი არა მხოლოდ საქართველოსთვის, არამედ, მსოფლიოსთვის, რადგან ამ წელს დაიწყო... არ მინდა, მსოფლიო ომი ვთქვა, მაგრამ არც შორს ვართ იმისგან, რაც დღეს უკრაინაში ხდება.

ქართულ პოლიტიკას რაც შეეხება, ისევ და ისევ გრძელდება დაპირისპირება. შარლ მიშელის დოკუმენტის მიღება და შემდეგ მასზე უარის თქმა... შემდეგ ყველაფერი გადაერთო იმ ჭრილში, რასაც უკრაინის მოვლენები და სააკაშვილის პრობლემა ჰქვია. ეს თემები მუსირებდა, ძირითადად, ქართულ პოლიტიკურ და მედიასივრცეში და დღესაც იგივე რჩება, რადგან ქართული პოლიტიკური სპექტრი ვერ ახერხებს ან არ უნდა, რომ გამოვიდეს იმ მოჯადოებული წრიდან, რომელზეც მუდმივად ვტრიალებთ. იმედი მაქვს, სააკაშვილთან დაკავშირებით იქნება გადაწყვეტილება მიღებული და ეს ერთი თემა მაინც მოიხსნება ქართულ ოპოზიციურ სპექტრსა და ხელისუფლებას შორის მომავალი წლისთვის, თუმცა ალბათ, ახალი თემები მოიძებნება, რომ დაპირისპირება გაგრძელდეს. არ ველოდები დეპოლარიზაციას, რადგან გულუბრყვილობაა იმაზე ფიქრი, რომ პოლარიზაცია მხოლოდ პოლიტიკურ სპექტრს ეხება. ორივე მხარემ ხატზეც რომ დაიფიციოს პოლარიზაცია დასრულდებაო, ასე მაინც არ მოხდება, რადგან პოლარიზაცია თან სდევს ჩვენს პოლიტიკურ ცხოვრებას, ბოლო 30 წელი და უფრო მეტიც.

- ბატონო ვახტანგ, მოჯადოებულ წრეზე სიარულში რას გულისხმობთ?... მნიშვნელოვანია ქვეყნის მთავარ ოპოზიციურ პარტიაში მიმდინარე პროცესებიც, სადაც შიდაპარტიულ არჩევნებს გეგმავენ. შეცვლის პოლიტიკურ სიტუაციას ენმ-ში დაწყებული ეს პროცესი?

- მოჯადოებულ წრეზე როცა ვსაუბრობ, ვგულისხმობ ხელისუფლებათა ცვლილებებს, რომელსაც არაფერი მოაქვს და ისევ იმ ჭაობში ვრჩებით, სადაც ვიყავით. ენმ და „ქართული ოცნება“ ბევრი არაფრით განსხვავდებიან ერთმანეთისგან. ჩემი შეფასებით, ენმ-ს აგრესიული ავტორიტარიზმი ჰქონდა, „ოცნებას“ კი პასიური აქვს. ორივე ერთსა და იმავე სივრცეში რჩება, რასაც ხატოვნად გამოხატავს სასამართლოს მიმართ დამოკიდებულება, სხვა პრობლემებთან ერთად.

რაც შეეხება ენმ-ში მიმდინარე პროცესებს, თუ ჯანსაღი პროცესი წავა, ეს იქნება წინგადადგმული ნაბიჯი პოლიტიკური კულტურის თვალსაზრისით. ვერ ჩავთვლი, რომ წინა არჩევნები ასეთი იყო, როცა მელია და ვარშალომიძე უპირისპირდებოდნენ ერთმანეთს. ახლა კი საკმაოდ რეალური დაპირისპირებაა, რადგან ახლა მელიასა და ხაბეიშვილის უკან არ დგას მხოლოდ ერთი კაცი. მაშინ სააკაშვილმა გადაწყვიტა, რომ მელიას გაემარჯვა. დღეს პარტიაში გუნდებია გამოკვეთილი და თუ არჩევნები რეალური კონკურენციის ფარგლებში ჩატარდება, ეს იქნება წინგადადგმული ნაბიჯი პარტიული პოლიტიკური კულტურის თვალსაზრისით.

- ლევან ხაბეიშვილის უკან სააკაშვილის მხარდამჭერ ძალას მოიაზრებენ. როგორ ფიქრობთ, არჩევნებში მისი გამარჯვება უფრო გაამწვავებს პოლარიზაციას? ქუჩის აქციები, მწვავე პოლიტიკური პროცესები გველოდება?

- მელიამ განაცხადა, თუ სასამართლო სააკაშვილის მიმართ იმ გადაწყვეტილებას არ მიიღებს, რისი იმედიც ენმ-ში აქვთ, ყველაფერი ძველებურად ვერ იქნებაო ანუ ფაქტობრივად, ქვეტექსტი იგივეა, რომ ქუჩის პროტესტი იქნება და ა.შ. ამ მიმართებაში, ვერ ვიტყვი, რომ ხაბეიშვილი მელიაზე უფრო აქტიური იქნება ქუჩის პროტესტში. ზოგადად, საინტერესოა, რატომ დაიწყო დაჩქარებული პროცესი არჩევნებისთვის და რატომ ცდილობს ხაბეიშვილის მხარე, რომ არჩევნები სწრაფად ჩაატაროს. მელიას მხარე კი პირიქით - ცდილობს, არჩევნებამდე დრო გააჭიანუროს. თუ გავითვალისწინებთ არა მხოლოდ სააკაშვილის მომხრეთა პოზიციას, არამედ, კლინიკა „ვივამედის“ მედპერსონალის განცხადებებსაც, რომ სააკაშვილი წონაში იკლებს, ამასთან, ჩვენი პარტნიორი ქვეყნების განცხადებებს და პოზიციას, არ გამოვრიცხავ, ძალიან მალე გადაწყდეს სააკაშვილის სამკურნალოდ წაყვანა საზღვარგარეთ.

- ეს პოლიტიკურად რას შეცვლის?

- ეს შეცვლის ენმ-ის არჩევნების შედეგს. თუ არჩევნებამდე მოესწრება ეს, მაშინ ხაბეიშვილის გუნდს ხელიდან გამოეცლება მთავარი კოზირი, რომ მელიამ არაფერი გააკეთა სააკაშვილის დასახსნელად. თუ ეს მოხდა, გამოდის, რომ მელია და მისი გუნდი სწორად აფასებდნენ სიტუაციას და შედეგიც მიიღეს სააკაშვილის გადაყვანასთან დაკავშირებით, რაც ხაბეიშვილის გუნდს მთავარ კოზირს გამოაცლის. თუ იმ თეზისს დავუბრუნდებით, რომ წესიერად ჩატარდება არჩევნები, მაშინ სრულფასოვანი საარჩევნო კამპანიის გათვალისწინებით, ერთი თვე მაინც ექნებათ საარჩევნო კამპანიის საწარმოებლად. ასე რომ, იანვრის ბოლომდე, არჩევნების ჩატარება ფორმალობა იქნება.

- ბატონო ვახტანგ, ამ წლის მთავარ მოვლენად ჩვენი ქვეყნის ევროპული პერსპექტივის გარშემო მიმდინარე პროცესიც უნდა დავასახელოთ. როგორ ფიქრობთ, ევროკავშირის დიდი ოჯახის კანდიდატი წევრის სტატუსს მომავალ წელს მივიღებთ?

- მგონია, რომ დასავლეთი აჩქარდა და შეცდა, რადგან ვფიქრობ, ჩვენთვისაც უნდა მოეცა ეს სტატუსი, მაგრამ დაგვიტოვეს სავალდებულო 12-პუნქტიანი გეგმა, რომელიც მიმდინარე წლის ბოლომდე უნდა შეესრულებინა ხელისუფლებას. როდესაც ნახეს, რომ ვერ წარიმართა ყველაფერი ისე, როგორც წარმოედგინათ, კიდევ ერთი წელი დაგვიმატეს, რათა ჭკუაზე მოვიდეთ ჩვენ, ან რაღაც შეიცვალოს უკრაინაში, რომ შემდეგ უფრო ადვილად მიიღონ გადაწყვეტილება. მგონია, ოპოზიცია შეცდა, როცა თქვა, რომ არ მიიღებდა მონაწილეობას ხელისუფლების მიერ შექმნილ კომისიებში. ხელისუფლება რასაც ახლა აკეთებს, ძალიან ჰგავს ქართულ ჟურნალისტიკას - სათაური გიზიდავს, მაგრამ ტექსტში ისეთი არაფერი წერია. დაახლოებით, ამ თამაშს თამაშობს „ქართული ოცნება“.

- ისე, სათაური უდიდეს როლს ასრულებს საზოგადოებრივი აზრის ფორმირებაში და როგორც ჩანს, „ოცნებამ“ სწორი თამაში აირჩია...

- თუ ქვეყნის შიგნითაა საუბარი, სწორად თამაშობს, მაგრამ ვინც დაინტერესებულია და წერა-კითხვა იცის, კითხულობს კიდეც, რა დაწერეს 12-პუნქტიან გეგმაში. იმ პოლიტიკიდან გამომდინარე, რასაც „ოცნება“ აწარმოებს, ეს სწორი ნაბიჯია, რადგან დროის გაწელვას ცდილობენ. „ოცნებაც“ და ჩვენი პარტნიორებიც შეთანხმებულები არიან, რომ ეს პროცესი გაგრძელდეს მომავალი წლის დეკემბრამდე. როგორი იქნება შედეგი, დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორ განვითარდება პროცესები უკრაინაში.

- უკრაინის ომზე რა მოლოდინი გაქვთ?

- რამდენადაც ომის დასრულება უნდათ მხარეებს, ეს არც ისე ადვილია. ვფიქრობ, სამწუხაროდ, ომი გაგრძელდება, ვნახოთ, როგორ გადაიტანს ამ ზამთარს უკრაინა. ალბათ, გახსოვთ, ჩვენ უარეს დღეში ვიყავით, არც შუქი გვქონდა, არც - გაზი, არც - პური, მაგრამ გავუძელით, გადავიტანეთ. უკრაინა ამას გადაიტანს, მაგრამ მნიშვნელობა იმას აქვს, თუ როგორი იქნება დასავლეთის პოზიცია. დასავლეთში სერიოზულად აცნობიერებენ, რომ ახლა უკან დახევა და პუტინისთვის დათმობა ნიშნავს, ახალი ომის წამოწყებას. გათვლა იმაზე, რომ პუტინის ხელისუფლება შეიცვლება, ვერ იქნება შედეგის მომტანი, რადგან თუ ხელისუფლების ცვლილება იმავე რეჟიმში განხორციელდა, მნიშვნელობა არ აქვს, პუტინი იქნება თუ სხვა ვინმე. იმპერიული რუსეთი უნდა დამარცხდეს და ამას დასავლეთი ხედავს. თუ გავითვალისწინებთ, რა მასშტაბითაც ეხმარება დასავლეთი უკრაინას, ვფიქრობ, ყველაფერი ისე დამთავრდება, როგორც უნდა დასრულდეს. ომი დამთავრდება არა მარტო უკრაინის გამარჯვებით, არამედ, რუსული იმპერიალიზმის დასრულებით.

 

თათია გოჩაძე

ნარკომანია რომ ჩვენი დროის და თაობის ერთ-ერთი დიდი პრობლემაა, ალბათ, ამაზე ყველა ვთანხმდებით. ნარკომანია არამხოლოდ საქართველოს, არამედ მთელი მსოფლიოს გადაუჭრელად პრობლემად იქცა და ნარკომომხმარებლების რიცხვი საგანგაშოდ იზრდება.

„ვერსია“ დაინტერესდა, ძირითადად რა ტიპის ნარკოტიკებს მოიხმარენ ადამიანები საქართველოში? რატომ ჭირს ნარკომომხმარებლებისთვის თავის დანებება? იკურნება თუ არა ნარკომანია? მარიხუანას მოხმარება ნიშმავს თუ არა ნარკოდამოკიდებულებას? 

 ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე გვესაუბრება ნარკოლოგი მანანა კეჟევაძე:

_ქალბატონო მანანა, რასთან არის დაკავშირებული ნარკომომხმარებელთა რიცხვის გავრცელება საქართველოში  და რა სახის ნარკოტიკს მოიხმარენ ძირითადად?

_ნარკომანიის ასეთი გავრცელება ძალიან ბევრ ფაქტორთან არის დაკავშირებული. ყველა სახის ნარკოტიკს მოიხმარენ საქართველოში, სააფთიაქოსაც და მძიმე ჯგუფის ნარკოტიკებსაც.

_რატომ უჭირთ ნარკოტიკზე თავის დანებება და არის თუ არა შესაძლებელი სრულიად განკურნება?

_ნარკომანიის მკურნალობა არის აბსოლუტურად დამოკიდებული პაციენტის ნება-სურვილზე. რთული და ძნელი „გადასაგდებია“ იმიტომ, რომ ნარკოდამოკიდებულებას ახასიათბს არამარტო ფიზიკური ლტოლვა, არამედ ძლიერი ფსიქოლოგიური ლტოლვაც. ამდენად, ამ დაავადების განკურნება ცოტა ხმამაღალი ნათქვამია და აბსოლუტურად არის დამოკიდებული პაციენტის ნება-სურვილზე. თუკი პაციენტს აქვს სურვილი, ერთხელ და სამუდამოდ დაანებოს თავი ნარკოტიკს, ამისთვის საჭიროა, ჩარიოს ექიმი და საჭიროა მისი ძალიან დიდი სურვილი.

_საინტერესოა, მარიხუანას მოხმარებაც ნარკომანიად ითვლება?

_მე როგორც ნარკოლოგი, ვთვლი, რომ მარიხუნას მოხმარებაც ნარკომანიაა და არ ვეთანხმები იმ მოსაზრებას, რომ მარიხუანას მოხმარება გახდეს ლეგალიზებული.

ავტორი:სალომე ნოზაძე

ფემიციდი წარმოადგენს ძალადობის ერთ-ერთ ექსტრემალურ ფორმას, რომელიც არა მხოლოდ ადამიანის ფუნდამენტურ უფლებებს, არამედ ქალის სიცოცხლეს უქმნის საფრთხეს. მიუხედავად იმისა, რომ მსგავსი ტიპის დანაშაულები განსხვავდებიან ცალკეულ სოციალურ და კულტურულ რეალობაში, ფემიციდი გლობალური მოვლენაა, რომელმაც მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში საგანგაშო ნიშნულს მიაღწია.

საგანგაშო მდგომარეობაა ფემიციდის კუთხით საქართველოში, თითქმის ყოველ კვირას ვიგებთ, რომ კლავენ ცოლებს, დებს, დედებს, ძალადობენ შვილებზე და მეგობარ ქალებზე.

2022 წლის 11 თვის განმავლობაში, საქართველოში 19 ქალი მოკლეს.2022 წლის 11 თვეში მოკლულ 19 ქალს შორის, ოჯახში დანაშაულისა და გენდერული დისკრიმინაციის ნიშნით 10 ქალი მოკლეს. არა ოჯახური ნიშნით - 9 ქალი.

2018-2022 წლებში საქართველოში მოკლეს ან სცადეს მოეკლათ 56 ქალი მხოლოდ იმის გამო, რომ ის ქალია და მისიღირსება დასაცავია“.

საზოგადოებაში ქალზე ძალადობა ტაბუდადებული თემაა და ამაზე საჯაროდ საუბარს ხშირ შემთხვევაში ერიდებიან. ამ თემაზე არ საუბრობს არც მსხვერპლი, არც მოძალადე და არც ძალადობას შემსწრე პირი. 

საზოგადოების ერთი ნაწილი ყურადღების მიღმა ტოვებს და არ რეაგირებს ძალადობაზე. ამას განაპირობებს ის შეხედულება, რომ "ოჯახური პრობლემები მხოლოდ ოჯახში უნდა მოგვარდეს და არ უნდა გავიდეს მის გარეთ". სწორედ ამგვარი მოსაზრებებით განმსჭვალული საზოგადოებაა მიზეზი იმისა, თუ რატომ იტანენ ქალები ფსიქოლოგიურ, ფიზიკურ თუ სექსუალურ ძალადობას მამაკაცისგან. ქალები თავიანთი "დუმილით" იცავენ ოჯახის სახელს, ღირსებას. ამ დროს მათ ორმაგი როლის შესრულება უხდებათ. პირველი ის, რომ მათ უნდა დაიცვან ოჯახის სახელი, მეორე ის, რომ უნდა აიტანონ ნებისმიერი სახის შეურაცხყოფა, ისინი ხომ "დამთმობი და ყველაფრის ამტანი არსებები არიან".

მიუხედავად ამგვარი სტერეოტიპული შეხედულებებისა, საზოგადოების მეორე ნაწილი პრობლემის სიმწვავეს მკვეთრად აღიქვმს და ძალადობას დაუსჯელს და შეუმჩნელს არ ტოვებს. ასევე , თანდათან იზრდება იმ მსხვერპლთა რიცხვი, რომლებიც აღარ ერიდებიან ამ პრობლემის გასაჯაროებას.

პრობლემის აღმოსაფხვრელად აუცილებელია ინფორმირებულობის, ცნობიერების დონის ამაღლება აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით, რათა ხალხმა გააცნობიეროს პრობლემის არსი. ძალადობის ფაქტების გასაჯაროება დაცინვისა და განსჯის თემა კი არ უნდა გახდეს, არამედ თითოეული მოქალაქე სერიოზულად უნდა დაფიქრდეს და მიხვდეს რომ პრობლემა არსებობს საზოგადოებაში და ამის მსხვერპლი დღეს თუ ხვალ შეიძლება თვითონ გახდეს.

 

* ოჯახში და ქალთა მიმართ ძალადობის შემთხვევაში შეგიძლიათ დარეკოთ ნომერზე 116 006.


ავტორი-სალომე ნოზაძე

პრესბლოგი

 

 „რა გითხრათ, რით გაგახაროთ“ ანუ მოკლედ ყველაფერ იმაზე, რაც მოხდა

 

2022 ბოლოში გავიდა და, როგორც წესი, ამ დროს წლის მოვლენებს აჯამეენ ხოლმე. წელს ბევრი რამ მოხდა, შესაბამისად, 2022 მხოლოდ საქართველოსთვის კი არა, მსოფლიოსთვისაც ძალიან მნიშვნელოვანი იყო - ყველაფერს თავი რომ დავანებოთ, რუსეთი უკრაინაში შეჭრა ანუ წელს პუტინში სისხლის წყურვილი გაასმაგდა და კრემლის დიქტატორის ბინძურმა ვნებებმა უკრაინაში უამრავი უდანაშაულო ადამიანი, მათ შორის, ბავშვებიც შეიწირა. ამ ფონზე, ცოტა ცინკურია ლავროვის ეჭვი, აი, აშშ პუტინის ლიკვიდაციას გეგმავსო. ზოგადად, ლავრს და, შესაბამისად, პუტინსაც ბევრი ეჭვი აქვთ და ალბათ, იმასაც ვარაუდობენ, რომ წევანდელმა წელმა რუსული არმიის უძლეველბის მითი მიწასთან გაასწორა, მაგრამ კრემლი ამას ხმამაღლა არასოდეს აღიარებს და „თავის დაძვრენას“ შეეცდება. თავის დასაძვრენად კი ათასგვარ ხრიკს გამოიყენებს, მათ შორის,ატომური იარაღის გამოყენებაზე მინიშნებასაც.

 

დიახ, ატიმური იარაღი პუტინის ბოლო იმედია, მაგრამ ყველა, ვინც ომის კანონებში კარგად ერკვევა, ერთხმად ამბობს, რომ ვლადიმერ ვლადიმერის ძე „პნოპკას“ თითს არ დააჭერს. რატომ? - ეს სხვა საუბრის თემაა. ფაქტი კი ისაა, რომ 2022-მა მსოფლიო პოლიტიკაში გარდამტეხი როლი შეასრულა ანუ ნათლად გამოჩნდა, რომ დედამიწა ახალი ჰიტლერის დაბადებას არ შეეგუება და ყველა ერთისთვის ისე იქნება, როგორც ერთი - ყველასთვის.

ამ ფონზე, ბუნებრივია, რომ ვოლმირ ზელენსკი მსოფლიოს გავლენიანმა გამოცემებმა წლის ადამიანად დაასახელეს. ასევე, ბაიდენმა აშშ-ში ჩასულ ზელენსკის უთხრა, რომ ის აშშ-ის წლის ადამიანიაცაა. უკრაინაც რომ წლის ქვეყანა გახდა, ცხადია, არც ეს არის გასაკვირი.

ასევე, ისიც არ უნდა გაგვიკვირდეს, რომ უკრაინამ ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი უპრობლემოდ მიიღო.

მართალია, ამ თემაზე განაცხადი საქართველომაც გააკეთა, მაგრამ ამჯერად, ბედმა არ გაგვიღიმა - ევროპამ გვითხრა, ჯერ პატარები ხართ, ცოტა წამოიზარდეთ, მოქცევის წესები ისწავლეთ და ჩემს კარზე მერე დააკაკუნეთო.

ხატოვანი საუბარი იქით იყოს და, გულწრფელები თუ ვიქნებით, კანდიდატობაზე უარის თქმაში ჩვენი წილი ბრალიც უნდა ვაღიაროთ, თუმცა აქ მხოლოდ რომელიმე ერთი მხარე - ხელისუფლება ან ოპოზიცია კი არა, მთლიანად პოლიტიკური ე.წ. ლიტაა დამნაშავე.

საერთოდ, ბოლო სამი ათეული წელია, ჩვენი პოლიტიკური ელიტა ერთსა და იმავე წრეზე ტრიალებს.

დიახ, თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ჩვენი პოლიტელიტა გამოსაცვლელია ანუ უფრო ნათლად და გასაგებად რომ ვთქვათ, ხალხს ერთი და გივეადაიანების ყურება და მათგან ჭკუის სწავლება მობეზრდა. აი, ავიღოთ, თუნდაც ენმ-ს ე.წ. ლიდერები, მათ ხელში თაობები გაიზარდნენ. ისინი კი ხან ხელისუფებაში არიან („მოქკავშირიდან“ მოყოლებული), ხან - ოპოზიციაში და ორივე შემთხვევაში, თავი ისე უჭირავთ, თითქოს, ყველაზე ბრძენნი არიან და მათ გარეშე, ცაში ჩიტი შეწყვეტს ფრენას, მიწაზე კი ჭიანჭველაც აღარ ივლის.

არადა, ესეც, რუსეთის არმიის უძლეველობისა არ იყოს, მითია და მეტი არაფერი.

დიახ, ისიც მითი გახლდათ, ვენებს რომ იხსნიდნენ ვიღაცები, აი, ენმ-ზე შეკრული და იდეის გარშემო გაერთიანებული პარტია არ არსებობსო, თუმცა ბოლო მოვლენებმა ნათელყო, რომ ენმ დაშლის პირასაა.

ზოგადად, ბოლო ათ წელში, ერთ დროს მმართველი პარტია რდენჯ დაიშალა მარტივ მამრავლებად - ბოკერია წავიდა, გიორგი ვაშაძე წავიდა, ზურა ჯაფარიძე წავიდა...  

ახლა ენმ თავმჯდომარის არჩევნებისთვის ემზადება. ზოგი ამბობს, რომ ე.წ. პარტიული ბუნტი და მიხეილ სააკაშვილის გარშემო ბოლო დროს განვითარებული მოვლენები ერთმანეთან კავშირშია.

ამასთან, საუბარი იმაზეც მიდის, რომ სააკაშვილის საქართველოში „შემოპარვა“ ერთგვარი პოლიტიკური სპეცოპერაცია იყო, რომელსაც ბევრი მიზანი ჰქონდა, თუმცა ახლა, ასეთ მითქმა-მოთქმაზე აქცენტგაკეთება არ ღირს, თ ჩვენ 2022 წლის მოვლენებს ვაჯამებთ და არა - ენმ-ს შიდაპარტიულ ინტრიგებს.

ამასობაში კი, ქვეყნის ეკონომიკაში მნიშვნელოვანი სასიკეთო ძვრებია.

ჩვენი გონივრული, თანმიმდევრული პოლიტიკის შედეგად, დღეს, ქვეყანაში გვაქვს არა თუ მშვიდობა და სტაბილურობა, გვაქვს ორნიშნა ეკონომიკური ზრდა მაშინ, როცა კარგად მოგეხსენებათ, რომ ევროპაში არის ძალიან რთული ვითარება, მთელ მსოფლიოში არის ეკონომიკის შემცირება, რეცესია და რეალურად,ძალიან არაპროგნოზირებადი გარემოა შექმნილი დღეს მსოფლიოში. ამ ვითარებაში, ჩვენი პატარა, მაგრამ ძლიერი სახელმწიფო ინარჩუნებს მშვიდობას, კეთილდღეობას, სტაბილურობას და ორნიშნა ეკონომიკურ ზრდას, - განაცხადა რამდენიმე დღის წინ, ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი ღარიბაშვილმა.

ერთი სიტყვით, როგორც იტყვიან, ორი სიტყვით,ასეთი იყო 2022 საქართველოსა და მსოფლიოსთვის და ისე, რაოდენ გასაკვირადაც უნდა მოგეჩვენოთ, ახლაც აქტუალურია ილიას უკვდავი - რა გითხრათ, რით გაგახაროთ“.

ჰო, ვერაფრით გაგახარებთ და ამიტომაც, მოდით, თვალი ისევ ილიას ამ უკვდავი ნააზრევიდან ამონარიდს გადაავლეთ:

„აჰა, ერთი კიდევ ახალი წელიწადი… რა მოვულოცოთ ჩვენს თავს, ქართველნო? რა გვაქვს დღეს სასურველი, რომ დავიკვებოთ და შევირჩინოთ, რა გვაქვს ხვალ სანატრელი, რომ ვინატროთ და მოვილოდინოთ? უკან მივიხედავთ ამ ახლო ხანებში და ისეთი არა გვრჩება რა, რომ თავი მოვიწონოთ, ან ნანვითა ვთქვათ: „ჰოი, წამო სიხარულისავ, ესე სწრაფად სად წახვედი!“ წინ ვიყურებით და ხვალინდელის ნისლში იმისთანა არა მოსჩანს რა, რომ გული გულის ადგილსავე დაგვრჩეს, ან ნატვრით ვთქვათ: „მოვიდინ, დღეო სიხარულისაო!“ რა გითხრათ, რით გაგახაროთ?

ნუთუ, ისევე ძველებურადვე თავი უნდა დაგიკრათ და მოგახსენოთ: „შემოვდგი ფეხი, გწყალობდეთ ღმერთი სულ წყალობა ღვთისა და წყალობა ღვთისა, ერთხელ ჩვენ თვითონაც თითი გავძრათ. ერთხელ ჩვენ თითონაც მივდგეთ-მოვდგეთ. წყალობა ღვთისა კარგია, მაგრამ რა ქმნას მარტო წყალობამ, თუ ღვთის მიერ ნაწყალობებს თითონ ადამიანი არა ჰრწყავს, არა სხლავს, არა ჰფურჩქნის, არ უვლის, არ ჰპატრონობს. ღმერთმა, რაც წყალობა იყო, უკვე მოიღო ჩვენზე. დანარჩენი თქვენ იცით და თქვენმა კაცობამაო. რა კაცობა გამოვიჩინეთ? რა გითხრათ? რით გაგახაროთ?

ჩვენთვის ღმერთს არა დაუშავებია რა, არა დაუზოგვია რა, არა დაუკლია რა; თუ ქვეყანაზე ერთი-ორი კუთხეა იმისთანა, რომ კაცს ეთქმოდეს -ქრისტე ღმერთმა თავისი კალთა უხვებისა აქდაიბერტყაო, იმათში უკანასკნელი საქართველო არ არის. რაც ღვთის შემძლეობით არის და არა კაცისათი, ის ყველაფერი უკვე მოგვმადლა ღმერთმა. ხელთ გვიჭირავს ეს მშვენიერი ქვეყანა, რომლის მნახავთ შეუძლიათ, სამართლიანად სთქვან: „სხვა საქართველო სად არის, რომელი კუთხე ქვეყნისა“. ამ სამოთხე ქვეყანაში მარტო ქართველს უგუბდება სული, გული ელევა, ხორცი ადნებ... რა გითხრათ? რით გაგახაროთ?

... არ ვიცით - რანი ვყოფილვართ, არ ვხედავთ -რანი ვართ, ვერ გამოგვისახია - რანი ვიქნებით. ყურებში ბამბა გვაქვს დაცული და თვალებზე ხელი აგვიფარებია. არც არაფერს ვხედავთ, არც არაფერი გვესმის. უზარმაზარი თხრილია ჩვენ, ქართველების წინ და აინუშიაც არ მოგვდის. ამ თხრილის პირას ვდგევართ და საკმაოა ხელი გვკრან - და შინ გადავიჩეხებით დედა-ბუდიანად. ორბი, არწივიც კი ვეღარ გვიპოვის, ვეღარ დასწვდება ჩვენს ძვლებს, რომ გამოხრან, გამოსწიწკნონ, ისეთი ღრმაა ეს თხრილი, ისეთი უძირო. ვდგევართ და უღონოდა ვბზუით - „მე ვარ და ჩემი ნაბადიო“ და ამ ბზუილიდან არა გამოდისრა. იქნება იმიტომ, რომ ყველა ბუზი კი ბზუის, ფუტკართან კი ყველა ტყუის. ახალო წელიწადო, თუ რამ შეგიძლიან, თვალი აგვიხილე, ყურებიდან ბამბა გამოგვაცალე, ფუტკრისგან გვასწავლე დროთა შესაფერი სამამაცო ზნენია, რომ ჩვენმა შემდეგმა მაინც აღარა სთქვს: რა გითხრათ? რით გაგახაროთ?

1897 წ. 31დეკემბერი

ავტორი-ნინო დოლიძე

 

ავტორი: ია გრიგალაშვილი

 

თურქეთში შოპინგი ბოლო რამდენიმე წელია საკმაოდ აქტუალური გახდა, მიუხედავად იმისა, რომ წლებია სტამბულიდან და სხვადასხვა ქალაქებიდან ქართველ ბიზნესმენებს, კერძოდ ბუტიკების და სხვადასხვა მაღაზიების მფლობელებს სარეალიზაციოდ ტანსაცმელი, საკვები თუ სხვადასხვა ნივთები ჩამოაქვთ, რიგითი მოქალაქეები თურქეთში, პირად საყიდლებზე საკმაოდ იშვიათად ან საერთოდ არ დადიოდნენ.

მოგეხსენებათ, ბოლო პერიოდში საქართველოში ყველაფერი ძალიან გაძვირდა, მათ შორის ტანსაცმელი და ფეხსაცმელიც. ალბათ, ერთ-ერთი მიზეზი იმისა, რომ მოსახლეობის დიდი ნაწილი თურქეთში საშოპინგოდ დადის ან ონლაინ ვებ-გვერდებიდან იწერს ყველაფერს ესაა. მართლაც, იქ ბევრად იაფი და კარგი ხარისხის ტანსაცმლის შეძენა შეგიძლიათ. გარდა იმისა, რომ უცხო ქვეყნის დათვალიერება საინტერესო და ახალი გამოცდილებაა, როგორც ამბობენ სტამბოლი მართლაც არაჩვეულებრივი ადგილია საშოპინგოდ.  სწორედ ამიტომ, გადავწყვიტე  1 თვის წინ გამგზავრება. 5 დღიანი მოგზაურობიდან 3 დღე საყიდლებზე სიარულს დავუთმე, თითქმის ყველა ლოკაცია მოვიარე და ბევრ რამეში გავერკვიე. თუმცა, სტამბოლი უზარმაზარი ქალაქია, სადაც 15 მილიონამდე ადამიანი ცხოვრებს და საკმაოდ რთულია სწორად შეარჩიო ადგილები, სადაც კარგ ტანსაცმელს სასურველ ფასში შეიძენთ. როგორც ყველა ქვეყანაში, თავისთავად აქაც არის დაბალი, საშუალო და კარგი ხარისხის სამოსი. მთავარია განსაზღვროთ, რისი შეძენა გსურთ, რა ფასში, წინასწარ გაარკვიოთ თქვენი მისამართიდან სასურველ ლოკაციამდე როგორ მიხვიდეთ მარტივად და თუ შესაძლებელი იქნება ინტერნეტში მოიძიოთ სიახლეები ფასდაკლებებზე.

„ვერსია“ პირადი გამოცდილებით გაგიზიარებთ ინფორმაციას, თუ რა სიტუაციაა კონკრეტულ ლოკაციებზე და სად უნდა შეიძინოთ თქვენთვის სასურველი სამოსი სტამბოლში.

ლალელი და აქსარაი / laleli & aksaray

ლალელი-აქსარაი გვერდი-გვერდ მდებარე, თითქმის გაერთიანებული უბანია, აქ როგორც საცალო, ასევე,  საბითუმო(მინიმუმ 3-4 ერთნაირი) ტანსაცმელი იყიდება. მთავარია დრო გქონდეთ და ბევრ მაღაზიას ესტუმროთ, ასევე, გააჩნია კონკრეტულად რისი შეძენა გსურთ, რადგან ხშირად ქუჩების მიხედვითაა დაყოფილი სექციები, ამიტომ პირველად მისვლისას ბევრი იბნევა და წარმოდგენა ექმნებათ რომ აქ მხოლოდ ბითუმი/ ძვირიანი მაღაზიებია.

აღნიშნულ უბანში, თურქული წარმოების  ტანსაცმელი, ფეხსაცმელი და აქსესუარებია თავმოყრილი. ხარისხი საკმაოდ მაღალია და ცნობილი ბრენდებისგან განსხვავებით, სტილიც გამორჩეული. თუ გსურთ, ისეთი ტანსაცმელი შეიძინოთ, რომელიც ბევრ ადამიანს არ აცვია და კარგი ხარისხიცაა, ლალელე/აქსარაიში უნდა იშოპინგოთ. ფასები არც ისე დაბალია, თუმცა, იაფადაც ბევრ რამეს იპოვით. სადა მაისურები და სვიტერები ხარისხთან შედარებით ძვირი სულაც არ არის. რამდენიმე მაღაზიაში, თხლად ნაქსოვი და ნაჭრის ყელიანი სვიტერი 5-8 დოლარი ღირდა. ელასტიკები, საცვლების შეკვრა, საღამური და მსგავსი ჩასაცმელიც 5-10 დოლარამდე მერყეობდა. საკმაოდ მრავალფეროვანი პალტოების არჩევანი იყო, უმაღლესი ხარისხის მოსაცმელები შეგიძლია 80-100 დოლარად შეიძინოთ, რომლის მსგავსებიც საქართველოში 400 ლარიდან იწყება და 1000 ლარამდე ადის.

ბავშვის ტანსაცმელს რაც შეეხება, დაბლითა მხარესაა ანუ სანაპიროსკენ ქვედა ქუჩა მთლიანად ეთმობა ბავშვთა განყოფილებას და არის უამრავი არჩევანი.

საცალოდ რაიმეს შეძენა აქ შედარებით პრობლემურია, თუმცა, რა თქმა უნდა შესაძლებელი. ეს უბანი ძირითადად გათვლილი მათთვის ვისაც ბუტიკი აქვს ან ონლაინ მაღაზია და ამისთვის სურს რამდენიმე წყვილის შეძენა, ამიტომ ვაჭრობა ძირითადად დოლარშია , მაგრამ უმეტეს მაღაზიაში ლირასაც იღებენ.

სავაჭრო ცენტრები/მოლები

სტამბოლში უამრავი სავაჭრო ცენტრი ე.წ მოლია, ზოგი შედარებით პატრა, ზოგი ძალიან დიდი და მრავალფეროვანი, აქაც მნიშვნელოვანია განსაზღვროთ, რომელი ბრენდია თქვენთვის სასურველი და გამგზავრებამდე გადაამოწმოთ  არის თუ არა იმ მოლში, სადაც მიდიხართ, განსაკუთრებით, ეს აუთლეტებს ეხებათ. ზოგჯერ შესაძლოა, აუთლეტშიც კი არ დაგხვდეთ კარგი ფასდაკლება, სეზონს გააჩნია, ამიტომ ყველაფერი დააზუსტეთ ინტერნეტ სირცეში. მათთან ძირითადად წაროდგენილია ისეთი ბრენდები, როგორიცაა  Adidas, Nike, Polo, Levis, guess, peier cardin, ovs, lc Waikiki, penti და ა.შ , ამიტომ როგორც აღვნიშნე, პირველ რიგში, გადაამოწმეთ ბრენდები და არსებული ფასდაკლებები.

გთავაზობთ ცნობილი მოლების არასრულ ჩამონათვალს:

Cevahir Mall; Istanbul Mall; forum Istanbul; mall of Istanbul; akasya mall; Kanyon; Olivium outlet centr; Venezia mega outlet; airoport outlet centr; Viaport Asia outlet centr ; Armonipark Outlet centr; metropol.

თუ  აუთლეთ მოლში შოპინგი არ გსურთ და გინდათ წახვიდეთ ისეთ ბრენდულ მაღაზიებში, როგორიც არის Chanel, Gucci, Dior, Dolce&Gabana, Balenciaga და ა.შ., ესტუმრეთ Zorlu centr-ს და Istinye park-ს.

ტაქსიმი და ნიშანთაში/ Taxim & Nisantasi

თუ ლამაზ ქუჩებში სეირნობა და შოპინგი გიტაცებთ, Taxim - ის მოედანს და Nisantasi - ს უბანს გირჩევთ, აქ ძირითადად ბრენდული მაღაზიებია წარმოდგენილი, რომელთა მცირე ნაწილი საქართველოშიცაა. ფასი არც ისე განსხვავებული, გააჩნია რომელ სეზონს და ფასდაკლებას დაამთხვევთ, ჩვეულებრივ პერიოდში საშუალოდ 15-20 ლარითაა ნაკლები.

ქადიქოი/Kadıköy

Kadıköy-ს უბანში არის ძალიან ბევრი ბუტიკი, ფასებიც ნორმალური, ლალელთან შედარებით აქ სულ საცალო ვაჭრობაა. სვიტერების/მაისურების შეძენას ქართული ფულით 10 ლარიდან 40 ლარამდე შეძლებთ, თუმცა, ხარისხი და სტილი ლალელიში შედარებით უკეთესია. ქადიქოიში ნებსიმიერი ტრანსპორტით შეგიძლიათ მოხვედრა, ბორანით, მარმარას მეტროთი, ავტობუსით და მარშრუტიებიც მიდის ტაქსიმიდან, აუყვებით ტრამვაის გზას, ახვალთ ხარის ძეგლამდე და მიმდებარე რამდენი ქუჩა სულ მაღაზიებია.

სადგური, საიდანაც ბორანით ქადიქოიში გაემგზავრებით :

ქადიქოი/Kadıköy:

 

„მალე დაინახავთ, როგორ დადგება არმია, რომ ამ ქალს თავი მოაწონოს!“ _ გია ბუღაძის სკანდალური ინტერვიუ

პარლამენტის განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის თავმჯდომარე, თეა წულუკიანი აღმასრულებელ ხელისუფლებაში ბრუნდება _ კულუარული ინფორმაციით, ის შესაძლოა, კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდულ საქმეთა ახლადშექმნილი სამინისტროს პირველი პირი გახდეს. აქვე, იმასაც გეტყვით, რომ განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო ორად იყოფა და კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდულ საქმეთა უწყება დამოუკიდებელ სამინისტროდ ყალიბდება... კულტურის მინისტრად თეა წულუკიანის შესაძლო დანიშვნას, „ვერსიასთან“ საუბრისას, მხატვარი გია ბუღაძე აფასებს:

_ სიმართლე რომ გითხრათ, ეს ამბავი ნაკლებად მაღელვებს.

_ რატომ?

_ 12 წელია, კულტურის სამინისტროში ფეხი არ შემიდგამს და მინისტრი ვინ იქნება, სულ არ მაინტერესებს...

_ შეიძლება, თუმცა თქვენი, როგორც კულტურის სფეროს წარმომადგენლის აზრი მნიშვნელოვანია. ჰოდა, ბატონო გია, რას ფიქრობთ, წულუკიანი როგორი მინისტრი იქნება?

_ ცუდი და ჩამოქცეული ქვეყნის კულტურის სიმბოლური მინისტრი იქნება.

_ თუ წულუკიანი ცუდი მინისტრი იქნება, თქვენი აზრით, ხელისუფლებამ რატომ გადაწყვიტა, რომ კულტურის მინისტრად სწორედ ის დანიშნოს?

_ კონტროლისთვის... მისთვის მთავრობაში ყოფნა უკეთესია, ვიდრე _ პარლამენტში, რადგან მინისტრობასაა მიჩვეული, თან ცენზურა გაძლიერდება...

_ ცენზურის რა გითხრათ, მაგრამ არ მგონია, წულუკიანი კულტურის სფეროს იცნობდეს _ იურისტია და მისი საქმიანობა აქამდე კულტურისგან შორს იყო...

_ ამასთან დაკავშირებით, ერთ რამეს გეტყვით: ვიცი, რომ თანამედროვე არტში რაღაცები იცის.

_ ეს საიდან იცით?

_ იქ, სადაც მუშაობდა, ჩემი ახლობლებიც მუშაობდნენ, სწავლობდნენ და ვიცი, რომ დადიოდა თანამედროვე ხელოვნების გალერეებში და აქციებს ესწრებოდა. ეს მის ახალგაზრდობაში ხდებოდა. ასე რომ, ეტყობა, გარკვეული ამბიცია აქვს, მაგრამ ეს სრულებითაც არაა საკმარისი, რომ სათავეში კულტურას ჩაუდგეს და პოლიტიკა წარმართოს. მით უმეტეს, რომ ეს სფერო საშინლად მიგდებულია და ათამაშებენ _ როცა სჭირდებათ, დაკეტავენ, შეაერთებენ, გადმოაერთებენ და ა.შ.
ზოგადად, ეს ხელისუფლება კულტურას აგდებულად და ზედაპირულად უყურებს. მოკლედ, ეს თეასთვის გაკეთებული სამინისტროა, მისი ამბიციების დასაკმაყოფილებლად და თუ ცენზურის საშუალებითაც გააკონტროლებენ, ეგეც არ აწყენთ.

_ კულტურის სამინისტროს მიმართ ასეთი დამოკიდებულება ნორმალურია?

_ კარგი იქნება, თუ ეკონომიკის ან თავდაცვის სამინისტროს შეუერთებენ და... არ გამიკვირდება.

_ თეა წულუკიანი საზოგადოებას თავს მკვახე გამონათქვამებით ამახსოვრებს. ასეთი ხისტი იმიჯის მქონე პოლიტიკოსი კულტურის მინისტრად ივარგებს?

_ თავიდანვე გითხარით, შეუფერებელია-მეთქი, ვიმეორებ: პირადად ჩემთვის, გია ბუღაძისთვის, სულერთია, ვინ იქნება კულტურის მინისტრი, ისედაც არ მაინტერესებს, რა იქნება ამ ბიუროკრატიულ სისტემაში იმიტომ, რომ არ ვენდობი, არ მომწონს, ვერ ვიგებ და ვერ ვხედავ, რა ფუნქცია აქვს. ახლა იქ დადგება მლიქვნელთა მთელი არმია, წარმოიდგინეთ, რა მოხდება, გული აგერევა, რომ შეხედავ და სულ მალე დაინახავთ, როგორ დადგება არმია, რომ თავი მოაწონოს ამ ქალს. ის კი ეცდება, რომ თავის ძალაუფლება მაქსიმალურად გამოიყენოს.
გარდა იმისა, რომ ეს სასაცილოა, ამაზრზენიცაა!

_ ისე, ამბობენ, რომ ბიძინა ივანიშვილმა შეუწყვიტა დაფინანსება კულტურის სფეროს ბევრ წარმომადგენელს... ამ ადამიანების პროტესტის „მოთოკვას“ ხომ არ ეცდება წულუკიანი?

_ რითი უნდა მოთოკოს, დაფინანსებას მისცემს, თუ უფრო მეტად აქცევს მონებად? ისინი სჭირდებოდა ბიძინას, თან მწერლებზე, მსახიობებსა და მომღერლებზე ანუ ძირითადად იმ ადამიანებზე იყო საუბარი, რომლებიც ჩანან, თორემ იქ არ ყოფილა არც ერთი მხატვარი, გარდა რუსიკო ფეტვიაშვილისა, როგორც მახსოვს. ისეთი პირები იყვნენ, რომლებიც ჩანან იმიტომ, რომ მას სჭირდებოდა პოლიტიკური დივიდენდები და ემზადებოდა იმ საქმის „შესასრულებლად“, რომელიც „შეასრულა“. ეს იყო ინვესტიცია იმ პოლიტიკური დავალებისთვის, რომელიც მას უნდა შეესრულებინა ჩრდილოელი „ბატონის“ დავალებით.

_ ახლა თუ შეუწყდათ ეს დაფინანსება, მოვლენები როგორ განვითარდება?

_ არც არაფერი, წავიდნენ უკვე ისინი, უმეტესობა ჩემზე უფროსი თაობის ადამიანები იყვნენ. მათ კი არა, როგორც ინფორმაცია მაქვს, რამდენიმე აქტიურ პარლამენტარსაც შეუწყვიტა დაფინანსება, რომელსაც ოფიციალურ ხელფასთან შედარებით, სამჯერ და ოთხჯერ მეტს უხდიდა. მათი ხელფასების ეს დანამატი დააკისრა იმ ბიზნესმენებს, რომლებიც მაჟორიტარული სიით, სამადლოდ შეიყვანა პარლამენტში. რეალურად, კორუფციული აღებ-მიცემობის „ჯიგრულ პონტში“ ვართ, რომელშიც ამ ქვეყანას მომავალი არ ექნება და ვიქნებით მაჩანჩალა!
კულტურაზე ასეთ დამოკიდებულებას მე კი ირონიით ვუყურებ, მაგრამ ეს მწარე ირონიაა!
კიდევ ერთხელ, ხაზს ვუსვამ: 12 წელია, კულტურის სამინისტროსკენ არც გამიხედავს და არც ვაპირებ, გავიხედო, თუმცა ისიც კარგად ვიცი, როგორია ხელოვან ადამიანთა მდგომარეობა და... ნახავთ, როგორ დადგება მლიქვნელთა რიგები...

_ ისე, პეტიცია შეიქმნა და დიდი პროტესტი გამოიწვია ამ საკითხმა. ელოდებით, რომ ამ ფონზე, წულუკიანმა მინისტრობაზე უარი თქვას?

_ არაა გამორიცხული, მაგრამ უკან ამათ გამო კი არ დაიხევს, არამედ, იმ ევროპელი, საქართველოზე მომუშავე ადამიანების რეაქციის გამო, რადგან, ფაქტობრივად, თავი მოიჭრა, შეირცხვინა...

_ ნიკა გვარამიას ნომრის გამოქვეყნებას გულისხმობთ?

_ დიახ, რა თქმა უნდა, ეს წარმოუდგენელი ზეუკულტურობის გამოვლენაა, რაც მისგან არ გამკვირვებია. პირადად მე, მასთან არაფერი მაინტერესებს, არც არაფერი მიმიღია და არც ვაპირებ, მაგრამ მეცოდება ეს ქვეყანა, მეტი არაფერი.
მაქვს ინფორმაცია, რომ რამდენიმე კანდიდატურას განიხილავდნენ კულტურის მინისტრის თანამდებობაზე. საუბარი იყო გოგა ხაინდრავაზე, ნუკრი ქანთარიასა და ელისო ბოლქვაძეზეც, თუმცა გამოკვეთილი ლიდერი წულუკიანია. თავად განსაზღვრეთ, რომელი, რომელს სჯობს... ეს კიდევ ერთი ნიშანია, რა დღეშია ქვეყანა!

 

 საარჩევნოდ პოლიტიკურ ავანსცენაზე, ახალ სახეებთან ერთად, კარგად ნაცნობი ,,ფეისებიც’‘ ჩნდებიან. ასე, მაგალითად, პატრიოტთა ალიანსის პროპორციული სიის ოცეულში ადა მარშანია ვერა, მაგრამ სამაგიეროდ, ჯემალ სეფიაშვილის ,,ჩემი ცისანა’‘ ანუ ცისანა სეფიაშვილი მოხვდა. პარტიის სიის მე-6 ნომერი კი ცესკო-ს ყოფილი თავმჯდომარე და ყოფილი სახალხო დამცველი, ნანა დევდარიანია. რატომ გადაწყვიტა პოლიტიკაში დაბრუნება? _ ამას ნანა დევდარიანთან ინტერვიუდან შეიტყობთ.

_ ქალბატონო ნანა, პოლიტიკაში დაბრუნება რატომ გადაწყვიტეთ, ან არჩევანი პატრიოტთა ალიანსზე რატომ გააკეთეთ? 

_ სიმართლე გითხრათ, პოლიტიკას მოწყვეტილი არასდროს ვიყავი. მართალია, ბოლო წლებში უფრო პოლიტოლოგიური კვლევებით ვარ დაკავებული, მაგრამ ეს საქმიანობა პოლიტიკურ პროცესებთან ახლოსაა. 

რაც შეეხება პატრიოტთა ალიანსს, ჩემთვის არათუ სრულიად მისაღებია, არამედ, წლებია, ვწერ და ვლაპარაკობ, რომ საქართველო ვერ გამთლიანდება, თუ აფხაზებთან, ოსებსა და რუსებთან პირდაპირი დიალოგი არ იქნება. ამასთან, ჩემთვის სრულიად მისაღებია საქართველოს ნეიტრალიტეტი. ამდენად, ალიანსის მიერ წინ წამოწეული ეს თემები ჩემთვის ორგანულია. 

ამას გარდა, სოციალური და ეროვნული პლატფორმა, რომელზეც ალიანსი დგას, ჩემ მსოფლმხედველობას მთლიანად ეთანხმება. 

_ ბოლო დროს, პატრიოტთა ალიანსს რამდენიმე სკანდალი დაუკავშირდა, მათ შორის, აფხაზეთში ხატის გადაბრძანება, რუსეთისგან დაფინანსების საკითხი და ა.შ. ყველაფერი ეს, თქვენი პარტიის საარჩევნო შედეგზე როგორ იმოქმედებს? 

_ უკვე იმოქმედა, ოღონდ დადებითი კუთხით. ეს თავდასხმები, როგორც მმართველი ძალისგან, ისე ე.წ. ოპოზიციისგან, შიშითაა განპირობებული. დახურული კვლევები აქვთ და იციან, რომ ,,პატრიოტთა ალიანსის’‘ რეიტინგი ძალიან მაღალია, რასაც პოლიტიკური მოწინააღმდეგის შიში მოჰყვება, მაგრამ ადამიანები ყველაფერს ხედავენ. 

ხომ იცით, ჩვენი მოძმე სომეხი ხალხი, თავისი მენტალიტეტით, როგორია _ რომელიმე სომეხს მსგავსი ნაბიჯი რომ გადაედგა, აფხაზეთში ხატის წაბრძანებას ვგულისხმობ, ამას მთელი სომხეთი აღტაცებით შეხვდებოდა, ჩვენთან კი პირუკუ ეფექტი ჰქონდა. ეს პოლიტიკური შურიანობაა და სხვა არაფერი, თუმცა ასეთი თავდასხმები ჩვენ გარშემო, სულ უფრო მეტი ადამიანის მობილიზებას ახდენს. 

_ შეიძლება, მაგრამ რუსეთის მიერ ოკუპირებულ აფხაზეთში ფარულად გადასვლა ნორმალურად მიგაჩნიათ ანუ სანამ ინფორმაციამ მედიაში არ გაჟონა, ამაზე პატრიოტთა ალიანსმა არაფერი თქვა... 

_ საკითხს ასე უნდა შევხედოთ _ ოკუპაცია დროებითი მოვლენაა, ყოველ შემთხვევაში, ჩემთვის და პატრიოტთა ალიანსისთვის ასეა. 

გარდა ამისა, ჩვენ კი არ უნდა ვიძახოთ, რომ აფხაზეთი და სამხრეთ ოსეთი ოკუპირებულია, არამედ, ეს იმ ხალხმა უნდა თქვას. 

ისინი ძალიან ბრაზობენ, როცა ეუბნები, უთავმოყვარეო ხარ და ოკუპირებულ ტერიტორიაზე ცხოვრობო. დიალოგი ასე არ გამოვა, თორემ თუ საქმეს უშველის, დილას, შუა დღესა და საღამოს, სულ ოკუპაციაზე ვილაპარაკებ. 

როცა ის ადამიანები გაკრიტიკებენ, რომლებსაც ოკუპაციასთან ბრძოლა შარვლის ჩახდა და საჯდომის მიშვერა ჰგონიათ, ვფიქრობ, ეს ფაქტი მათზე ნათლად მეტყველებს. 

რაც შეეხება რუსული ფულის საკითხს, ასეთ ,,ფეიკებს’‘ ის ხალხი ქმნის, რომლებსაც 1995 წლიდან, არჩევნები არ გამოუტოვებიათ, რომ რუსული ფული არ ჰქონოდათ და რუსი პიარტექნოლოგები არ ჰყოლოდათ. 

_ ვის გულისხმობთ? 

_ ყოფილ მოქალაქეთა კავშირს, რომელიც მერე ნაციონალური მოძრაობა გახდა. არსებობს რუსი პოლიტტექნოლოგების ინტერვიუები, რომლებიც პირდაპირ ამბობდნენ, ჩვენ ვეხმარებოდით ჟვანიასა და ბურჯანაძეს, მაგრამ საბოლოოდ, სააკაშვილმა იმარჯვა და ყველაფერი ეს, მიიწერაო. 

_ კი, მაგრამ რატომ უნდა სჭირდებოდეს ნაციონალურ მოძრაობას, პატრიოტთა ალიანსის მიმართ, ასეთი ,,ფეიკების’‘ გამოგონება? 

- იციან რეალური რეიტინგები და უნდათ, კონკურენტი დააზარალონ, ისეთი რამ მოიგონეს, რაც იუმორის სფეროსაც კი სცდება. 

ერთ ექსკლუზივს გაგიმხელთ ,,საიდუმლოდ’‘ _ პუტინი ფულს კი არ გვაძლევს, უბრალოდ, შესაბამის ქაღალდს გზავნის ფოსტით და მერე, ჩვენ ფერად პრინტერზე ამოგვაქვს დოლარები! მოკლედ, ყველაფერი ეს, სრული იდიოტიზმია! 

შემთხვევით, ეს ის ძალები ხომ არ არიან, რომელთა წარმომადგენლებიც საზღვარზე დააკავეს, მილიონი დოლარი ,,ქეშად’‘ რომ გადმოჰქონდათ? და კიდევ უამრავი რაღაც, რაც არ ჩანს, თორემ ამდენი ტელევიზიის შენახვას ეხუმრებით?! 

_ ისე, რადგან ,,ფეიკებზე’‘ ვსაუბრობთ, როგორ გგონიათ, იმოქმედებს საარჩევნოდ მიღებული ქცევის კოდექსი, რომელსაც ხელი ,,ოცნებამაც’‘ მოაწერა და ოპოზიციამაც? 

_ ქაღალდზე ყველაფრის დაწერა შეიძლება, მაგრამ ყველაფერი საარჩევნო კამპანიის განმავლობაში გამოჩნდება. ბინძურ ტექნოლოგიებზე ნაციონალური მოძრაობა უარს არ იტყვის. ,,ოცნება’‘ ასე არ იქცევა ხოლმე _ ერიდება ნეგატიურ პიარს, მაგრამ იქაც არის ფრთა, მაგალითად, კობახიძე-მდინარაძე, რომელიც, დაახლოებით, ამ ხელწერით მოქმედებს. ისე, დოკუმენტი რომ შეიქმნა, ამაში ცუდი არაფერია. 

_ ქალბატონო ნანა, NDI-ს ბოლო კვლევის მიხედვით, გამოკითხულთა 59%-მა არ იცის, რომელ პარტიას აძლევს ხმას. ეს როგორ იმოქმედებს ოპოზიციური პარტიების საარჩევნო შედეგზე? 

_ საერთოდ, ადამიანები არჩევანს ბოლო დღეებში აკეთებენ. საუბარი იმაზეა, თუ ვინ შეძლებს ამ ხმების თავისკენ მიზიდვას. სასურველია, რომ გადაუწყვეტელი ამომრჩევლიდან ყველამ ხმა პატრიოტთა ალიანსს მისცეს, მაგრამ NDI-ს რომელიმე კვლევის შედეგი, რომელიმე არჩევნების შედეგს ერთხელ მაინც დაემთხვა? _ არც ერთხელ! ამ კვლევებს ერთ-ერთ პარტიასთან მკვეთრად აფილირებული ორგანიზაცია ატარებს და როგორ ვენდო? 

_ არჩევნების შემდეგ, რომელ პარტიასთან აპირებთ კოალიციურ რეჟიმში თანამშრომლობას და რომელთან _ არა? 

_ ძალიან მიკვირს, როცა ,,ოცნებისა’‘ და ,,ნაციონალების’‘ ორივე ფრთის წარმომადგენლები კატეგორიულად აცხადებენ, არ ვითანამშრომლებთ პატრიოტთა ალიანსთან და არ შევქმნით კოალიციასო. 

ჯერ არჩევნების შედეგები უნდა დაიდოს, წინასწარ ამაზე ლაპარაკი უაზრობაა. ჯერ გადახტნენ და მერე ,,ჰოპლა’‘ დაიძახონ. 

ერთი რამ შემიძლია გითხრათ: პატრიოტთა ალიანსი არასოდეს ითანამშრომლებს ნაციონალური მოძრაობის ორ დანაყოფთან, დანარჩენს არჩევნები გვაჩვენებს.

თათია გოჩაძე

Ecumenical whip delivered motives expanding involving loyalty. Africa hungry males attending john's sighed reaching. Lucky rigid thrown thursday seized soldier ethical. Morality