რატომ ვერ ახერხებენ ქართველი პოლიტიკოსები სახელმწიფოებრივ საკითხებზე შეთანხმებას - ინტერვიუ სვიმონ მასხარაშვილთან

მას შემდეგ, რაც ევროკავშირმა საქართველოს კანდიდატის სტატუსის მისაღებად 12-პუნქტიანი გეგმა გადასცა, რომლის ერთ-ერთი მოთხოვნა ქვეყანაში პოლიტიკური სპექტრის დეპოლარიზაციაა, ამ საკითხზე საუბარი აქტუალურია... ერთი პერიოდი პრეზიდენტმა ზურაბიშვილმაც კი სცადა, საკუთარ თავზე აეღო „გამაერთიანებლის როლი“, მაგრამ როგორც ჩანს, უშედეგოდ... ამას წინათ, საპყრობილეში მყოფმა ნიკა გვარამიამ წერილიც გაავრცელა, სადაც საზოგადოებას ყველაფრის „სუფთა ფურცლიდან“ დაწყებისკენ მოუწოდა, თუმცა ყველაფერ ამის ნიშანწყალი ქვეყანაში ჯერჯერობით არ იგრძნობა.

საქართველოს ისტორიაში როდის ყოფილა, ან საერთოდ მომხდარა თუ არა ისეთი ფაქტი, როცა პოლიტიკურად დაპირისპირებულ მხარეებს საკუთარი ინტერესები გვერდზე გადაუდიათ და ზესახელმწიფოებრივ თემაზე შეთანხმებულან? -

„ვერსია“ ისტორიკოს სვიმონ მასხარაშვილს ესაუბრა.

 

- ბატონო სვიმონ, საქართველოს ისტორიაში, პოლიტიკურად დაპირისპირებულ მხარეებს წყენა, ურთიერთქიშპი ოდესმე გვერდზე გადაუდიათ და ზესახელმწიფოებრივ საკითხზე შეთანხმებულან ანუ დაუწყიათ ცხოვრება „სუფთა ფურცლიდან“?

- 975 წელს, დასავლეთ საქართველოს ყველაზე გავლენიანი პოლიტიკოსი, იოანე მარუშისძე და ტაოს მეფე, ქართულ სამყაროში ყველაზე ავტორიტეტული პიროვნება, დავით კურაპალატი შეხვდნენ ერთმანეთს, გადაწყვიტეს, პირადი ამბიციები გადაედოთ გვერდზე... იოანე მარუშისძეს უდიდესი პერსპექტივა ჰქონდა, რომ აფხაზთა მეფის ტახტი დაეკავებინა, დავით კურაპალატი კი მხოლოდ კავკასიის კი არა, ბიზანტიის მასშტაბით, ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი და გავლენიანი პოლიტიკოსი იყო და უამრავ რამეზე შეიძლებოდა პრეტენზია ჰქონოდა, მაგრამ შეთანხმდნენ, რომ ყოველნაირი პირადი ინტერესი გვერდზე გადაედოთ და გაერთიანებული საქართველოს სამეფოს ტახტისთვის გზა გაეხსნათ მცირეწლოვანი, 15 წლის ბაგრატ ბაგრატიონისთვის, რადგანაც მათთვის მთავარი იყო საქართველოს ერთიანობა, ყოველგვარ პოლიტიკურ, პერსონალურ ინტერესებსა და ამბიციებთან შედარებით...

და ასეც მოხდა - 978 წელს ბაგრატი, მათი ხელშეწყობით, ჯერ აფხაზთა მეფე ხდება, 1108 წლისთვის კი უკვე აფხაზთა და ქართველთა, ხოლო სიცოცხლეს სრულიად საქართველოს მეფედ ამთავრებს - საქართველო ერთიანდება.

ეს ადამიანები, რა თქმა უნდა, შეთანხმდნენ ყველაფერზე... მთავარი ის იყო, რომ საქართველო ყოფილიყო ერთიანი და სამომავლოდ, მსოფლიოში უძლიერესი სახელმწიფო. შეთანხმება იმაზე კი არ უნდა მოხდეს, ვის ან რას მიეკედლო, არამედ იმაზე, რომ უპირველეს ყოვლისა, საქართველო იყოს პირველი მსოფლიოში - ამაზე მოხდა შეთანხმება 975 წელს.

მეორე ასეთი შეთანხმება მოხდა 1189 წელს, აღდგომის წინა დღეებში, როდესაც ახალგაზრდა გიორგი მეორე გადადგება და როგორც უცხოეთში, ასევე საქართველოში მოღვაწე დიდ ქართველებთან ერთად შეთანხმდებიან, რომ ტახტზე აიყვანონ ჭაბუკი მეფე - დავითი... დიახაც, ყველამ კარგად ვიცით, რომ დავითის მოღვაწეობის ბოლოს, საქართველო მსოფლიოს უძლიერეს სახელმწიფოდ გარდაიქმნა.

სამწუხაროდ, არ მახსენდება აღარცერთი შემთხვევა 1189 წლის შემდეგ, რომ საქართველოს დიდი მოღვაწეები, პოლიტიკოსები, საზოგადოება შეთანხმებულიყვნენ საქართველოს ბედ-იღბალსა და მომავალზე, რომ ასეთი შეთანხმების მონაწილე ყოფილიყო ყველა.

მართალია, ჩვენი დამოუკიდებლობა ოფიციალურად 1991 წელს გამოვაცხადეთ და იმავე წლის ბოლოს, საბჭოთა კავშირი დაიშალა ჩვენგან დამოუკიდებელი მიზეზების გამო. შემდგომში გავაკეთეთ არაერთი არჩევანი - იყო დსთ-ში შესვლა-გამოსვლა; რუსეთთან ომი; სწრაფვა ნატოსა და ევროკავშირისკენ და ამაზე პლებისციტიც ჩატარდა, მაგრამ ისეთი შეთანხმება ვერ იმუშავებს, რომელიც მხოლოდ საგარეო პოლიტიკურ ორიენტირებზეა გათვლილი, რადგანაც მსოფლიო იცვლება - დღეს რომ შენი პარტნიორია რომელიღაც ქვეყანა, ხვალ შეიძლება, მტრად გექცეს და პირიქით. თუ ერი შეთანხმდება, რომ ჩვენი მეგობარი იყოს, ვთქვათ, ინდონეზია, ეს არაფრის მომტანი იქნება იმიტომ, რომ ინდონეზიასთან ერთად გაქრება ამ შეთანხმების არსი. შეთანხმება უნდა იყოს იმაზე, თუ როგორი სახელმწიფოს გაკეთება გინდა; რა პერსონალურ ინტერესზე ამბობ უარს ამ სახელმწიფოსთვის და რის მიღწევას აპირებ ამ სახელმწიფოთი; რა გავლენის, სახელის, სიმდიდრის, ცხოვრების დონის მიღწევა გინდა - ამაზე უნდა მოხდეს შეთანხმება, რაც არ ხდება. ეს, სხვათა შორის, პლებისციტით ვერ მოხდება.

უნდა დაჯდეს ერის წარმმართველი ძალა, ელიტა და მისი წევრები უნდა შეთანხმდნენ, მაგრამ საქართველოს ყველაზე დიდი უბედურება ისაა, რომ ამ 30-წლიანი პერიოდის შედეგად, ელიტა არ ჰყავს ანუ პოლიტიკური პარტიების ლიდერების 99% ჩემთვის ელიტასა და ავტორიტეტს არ წარმოადგენენ. შეიძლება, ისინი ჩემი ამხანაგები, მეგობრები იყვნენ, მაგრამ ჩემთვის, დღეს, საქართველოში პოლიტიკური ავტორიტეტი, უბრალოდ, არ არსებობს. ერს უნდა ჰყავდეს ავტორიტეტები და ისინი უნდა თანხმდებოდნენ ანუ თანამდებობაზე ყოფნის შედეგად კი არ ხდებიან ადამიანები ავტოროტეტები, მათ უნდა ჰქონდეთ ავტორიტეტი, პატივისცემა და მათ სიტყვას გავლენა ჰქონდეს... დღეს, პირადად ჩემთვის, ქართველთა შორის პოლიტიკაში ავტორიტეტი არ არსებობს, შესაბამისად, მე-10 და მე-11 საუკუნის დიდი ეროვნული შეთანხმების ანალოგის განმეორების პერსპექტივას ამ წუთას ვერ ვხედავ. ვისურვებდი და ვინატრებდი, რომ თუნდაც წელსვე ასეთი რამ გამოჩენილიყო.

- უახლეს წარსულში ასეთი პოლიტიკური ავტორიტეტი ჰქონდა ზვიად გამსახურდიასა და მერაბ კოსტავას...

- ერთიც გარდაცვლილია და მეორეც, წარსულს მნიშვნელობა არ აქვს...

- მას შემდეგ, მსგავსი ტიპის ლიდერები რატომ არ გამოჩნდნენ საქართველოს პოლიტიკურ სივრცეში? თქვენი ანალიზით, ასეთ ლიდერებს რა წარმოშობს?

- არაფერი. ლიდერი თავის თავს წარმოშობს, ძალაუფლებას ინარჩუნებს... ლიდერი არის ის, ვისაც რეალური ძალაუფლება, გავლენა აქვს და ელიტა ისაა, ვინც ღირებულებებს ქმნის და ამკვიდრებს.... ფაქტი ისაა, რომ შეთანხმება ვერ მოხდა, სამწუხაროდ, სრულიად საქართველოს შეთანხმება ვერ მოხდა. რა შუაშია, ვიღაცას რომ ავტორიტეტი ჰქონდა 30 წლის წინ, ის ვიღაცისთვის იყო ავტორიტეტი, მეორესთვის - არ იყო... ვერ მოხდა მაშინ გაერთიანება, ამიტომ ამაზე ლაპარაკიც უკვე ზედმეტია, აზრი არ აქვს საუბარს.

ჩვენს საზოგადოებაში განხეთქილების ერთ-ერთი საფუძველი უახლეს წარსულში ქექვა და ერთმანეთისთვის „შე ასეთო, შე ისეთო“-ს ძახილია; ერთმანეთის დადანაშაულება; ერთმანეთის მინუსების ძებნა... ამას აზრი არ აქვს, გარდა იმისა, რომ ნეგატივში გვაბრუნებს და მეტი არაფერი...

- მიიჩნევთ თუ არა, რომ საქართველოს ასეთ ვითარებაში რუსეთის ფარული ხელი ურევია?

- ამაზე მარტივად გიპასუხებთ - საქართველოს ერთიანობას თავის დროზე ძალიან ეწინააღმდეგებოდა ბიზანტია, რომელიც გაცილებით ძლიერი ქვეყანა იყო იმ პერიოდში, ვიდრე თანამედროვე მსოფლიოში რუსეთია. ბიზანტია იმ პერიოდში იყო ის, რაც დღეს არის აშშ. ასეთი ქვეყანა ეწინააღმდეგებოდა ყველა რესურსის გამოყენებით, მაგრამ ვერაფერს მიაღწია და იცით, რატომ? - იმიტომ, რომ ქართველ ერს ჰყავდა ღირსეული შვილები: გიორგი მთაწმინდელები, გრიგოლ ხანძთელები, იოანე მარუშისძეები, დავით კურაპალატები და მათ გარდა, კიდევ ასეულობით ღირსეული, მართლა პატივისცემის ღირსი წინამძღოლი... მაშინ ერიც ამ ხალხს მიჰყვებოდა, სჯეროდა მათი და სწორედ ამის შედეგი იყო, რომ უცხო ძალა გავლენას ვერ ახდენდა. შენზე თუ უცხო ძალა გავლენას ახდენს, ესე იგი, იმის ღირსი ხარ, რა მდგომარეობაშიც იმყოფები!

ახლა, მაგალითად, ლოზუნგად რომ აყენებენ „შევთანხმდეთ, რომ ევროპა გვიხსნის“-ო, ევროპა კი არა, შენი მარჯვენა გიხსნის; გიხსნის ხვიჩა კვარაცხელიასნაირი ბიჭები; გიხსნის ის, ვინც თავისით აკეთებს და იმარჯვებს; პროფესიონალიზმი და თვითშეგნება გვიხსნის და არა - რაღაც, ვიღაცისგან ნასესხები ძალა; გვიხსნის ღმერთი და საკუთარი თავი.

ასე რომ, თქვენ კითხვაზე ასე გპასუხობთ - თუ რომელიღაც ქვეყანა გიშლის ხელს და ის მიზანს აღწევს, ესე იგი, შენ სუსტი ხარ, უნდა დაფიქრდე, რომ არ დგახარ სწორ გზაზე და უნდა იზრუნო, რომ ვეღარ მოახდინოს შენზე გავლენა.

- როცა ამბობთ, რომ პოლიტიკური ელიტა დღეს არ არსებობს, მართლაც, უნდა აღინიშნოს, რომ საზოგადოების ნდობა პოლიტიკურ პარტიებს არ აქვთ... ოპოზიციის რეიტინგი დაბალ ნიშნულზეა და ამ პრობლემას თავად ოპოზიციონერებიც აღიარებენ. რომელი პერიოდი გახსენდებათ ასეთი, როცა ხელისუფლების მოწინააღმდეგე პოლიტიკური ძალა ასე სუსტი იყო და რა განაპირობებს ხოლმე ასეთ ვითარებას?

- პირდაპირ გეტყვით, ასეთი მდარე პოლიტიკური სპექტრი, როგორიც დღეს საქართველოს ჰყავს, როგორც ისტორიკოსს, რაც კი წამიკითხავს, არ მახსენდება. არც მაშინ, როცა დაშლილი იყო და მეტსაც გეტყვით - არც მაშინ, როცა ოკუპირებული იყო.

- შევარდნაძის პერიოდზე რას იტყვით, იმ ბნელ და დანგრეულ 90-იან წლებზე?

- შევარდნაძის პერიოდში ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში ასე თუ ისე როლს თამაშობდნენ პერსონალურად ... გამსახურდია იყო, შევარდნაძე იყო, ჯონ მალხაზ შალიკაშვილი იყო აშშ-ში და უამრავი სხვა პიროვნება... მე შევარდნაძესთანაც მისაუბრია, ზვიად გამსახურდიასთანაც, ჯაბა იოსელიანთანაც, ვინც უნდა ჩამომითვალოთ, ფაქტობრივად, ყველას პერსონალურად ვიცნობდი, მქონდა კონტაქტი. შეიძლება, ვიღაც მომწონდა და არ მომწონდა, მაგრამ ხარისხობრივი თვალსაზრისით თუ ავიღებთ, უკაცრავად, მაგრამ დღევანდელი პოლიტიკური სპექტრი იმ პერიოდის პარლამენტის, ალბათ, ერთ-ერთი წევრის ტოლიც არ არის.

- თქვენი აზრით, რამ გააქრო ნდობა პოლიტიკური სპექტრის მიმართ?

- გამოიწვია მათმა უვარგისობამ!

- რას გულისხმობთ?

- როდესაც შვილი პანჩურს გირტყამს, უვარგისი მამა ხარ, მორჩა! როცა ვერ აკეთებ გასაკეთებელს, როცა ყველა ხედავს, რომ შენი პირადი ამბიციები უფრო წინ გიდგას, ვიდრე ქვეყნის სიყვარული, რატომ გინდა, რომ ვინმე ჭკუათმყოფელი გენდოს?!

პიროვნებები ჯვარს უცვამთ და ახლა წმინდანები არიან, რადგან მათი დრო ყოფილა ცუდი. გახსოვთ, ვაჟა ამბობს: „ცუდას რად უნდა მტერობა, კარგია მუდამ მტრიანი“, მაგრამ როდესაც აღარც მოყვარე გრჩება და აღარც მტერი, სრულიად უინტერესო ხარ, ესე იგი, შენ მართლაც სრულიად უინტერესო ხარ! - ქართულ პოლიტიკურ სპექტრს დღეს ეს სჭირს და პირველ რიგში - ოპოზიციას. აბსოლუტურად უინტერესო გახდა და ეს იმიტომ, რომ არავინ აღარ არის, მორჩა და დამთავრდა! ეს ნიშნავს იმას, რომ ახალგაზრდები, ახალი თაობა უნდა გამოვიდეს წინ. სანამ ახალი ძალა არ გამოვა, მკვდარს ვერ გავაცოცხლებთ.

- ეს ახალგაზრდობა და მისი ძალა მარტის აქციებზე ვნახეთ, რუსთაველზე, როცა პროტესტი ქვეყანაში იყო საყოველთაო. თქვენი აზრით, ამ ახალგაზრდებიდან რატომ ვერ წარმოიქმნა რამე ძალა, პოლიტიკური თვალსაზრისით?

- სტუდენტებსაც ვასწავლი, მოწაფეებიც მყავს და პირდაპირ გეტყვით - დღეს ვინც 30 წლისაა და მის ქვემოთ, ეს არის მთელი დანარჩენი ერის აბსოლუტურად განსხვავებული ნაწილი. ეს არის თავისუფლებაში დაბადებული ჩვენი ერის ნაწილი, უბრალოდ, ჯერჯერობით, არ ჰყოფნის რაოდენობა ანუ როგორც კი მათი რიცხვი მიაღწევს ამომრჩეველთა მინიმუმ 40%-ს, ერთ დღეს დავიძინებთ და გავიღვიძებთ სრულიად სხვა საქართველოში. ამას, დაახლოებით, ათი წელი სჭირდება, რადგან ესენი არიან ფანტასტიკურად მოაზროვნე ახალგაზრდები.

მე, საერთოდ, არ ვარ მიტინგისტი, მიტინგების მოყვარული ადამიანი იმიტომ, რომ მიტინგებზე იმდენად არ ჩანან ლიდერები, როგორც საქმეში და მე უფრო საქმეში მიყვარს დანახვა. რადგანაც შეხება მაქვს, ვასწავლი, ვეკონტაქტები, საქმეში ვხედავ, რომ გვეზრდება გენიალური, პატრიოტი და თავისუფალი მომავალი თაობა, უბრალოდ, ამათი პატრიოტიზმის, თავისუფლების, სიმამაცის დამნახავი საზოგადოება არის მათზე უმცროსი თაობა და უნდა მიაღწიონ მათ იმ ასაკს, რომ არჩევნებზე შეეძლოთ „ამინდის შეცვლა“. დემოგრაფიული კანონების გათვალისწინებით, ეს, დაახლოებით, ათ წელიწადში მოხდება... მახსენდება მოსეს წინასწარმეტყველება, 40 წელია საჭირო, სანამ თაობა გამოიცვლებაო... როგორც ეტყობა, ეს ღვთაებრივი კანონია და ქართველი ერი ხელახლა დაიბადება.

- როცა ამ მართლაც, ფანტასტიკურ ახალ თაობაზე ვსაუბრობთ, მიგაჩნიათ თუ არა მნიშვნელოვნად, რომ სახელმწიფო მის ინფორმირებულობას უნდა ზრდიდეს, თუნდაც პატრიოტული განხრით? ამას წინათ, ჩემმა შვილმა მითხრა, გამორიცხულია, რომ დღეს, თორნიკე ერისთავივით მოიქცეს ვინმე, ეგეთ გმირობას ვინ ჩაიდენსო? - მივუგე, გიორგი ანწუხელიძის ეპოქაში, ამას როგორ ამბობ-მეთქი?! ფიქრობთ, რომ განათლების სისტემა მეტად უნდა უღვივებდეს ახალგაზრდებს ქართულ, პატრიოტულ, გმირულ სულისკვეთებას?

- განათლების სისტემა გვაქვს კატასტროფული. წიგნები, რომლებიც ბოლო ოცი წლის მანძილზე, საქართველოშია, ერთადერთი რამისთვის გამოდგება - მომავალში იმის სახელმძღვანელოდ, თუ როგორი არ შეიძლება იყოს სახელმძღვანელო!

- ისტორიის სახელმძღვანელოებს გულისხმობთ?

- ისტორიას, მათემატიკას, ბიოლოგიას... აბსოლუტურად ყველა დარგს. ეს ვითომდა „ბოლონიის პროცესი“ - ჭუჭყი გამოდგება იმის თვალსაჩინოდ, თუ როგორი არ შეიძლება იყოს განათლების პროგრამა.

მეორე საკითხი - ხელისუფლება სტადიონებს კი არ უნდა აუქმებდეს და მათ ადგილას კორპუსებს დგამდეს, არამედ, პირიქით, სკოლას უნდა აიძულებდეს, მინიმუმ, ერთი მოედანი მაინც ჰქონდეს, რათა ბავშვები სპორტით დაკავდნენ და არა - ნარკოტიკით, სამომავლოდ. ჩემი მოგონილი კი არაა გამონათქვამი - „ჯანსაღ სხეულში ჯანსაღი სულია“... განათლების სისტემა არის მთლიანად შესაცვლელი, დასანგრევი და ახლიდან შესაქმნელია!

მთელი მასობრივი საინფორმაციო საშუალებებით უნდა მიდიოდეს პროპაგანდა ქართველთა სულიერების, თვითშეგნების ასამაღლებლად... რომ ქართველი პირველია, რომ ქართველს ასპარეზი სჭირდება!   

მარტივ რამეს გეტყვით, თუ გვინდა, რომ რუსეთი და ევროპა შევადაროთ, ყველაზე კარგი მაგალითია, ვთქვათ - ხუთი წელი იყო ხვიჩა კვარაცხელია რუსეთში,  ვერც თავის თავს სძენდა რამეს და ვერც საქართველოს. გადავიდა ევროპაში, იტალიის საუკეთესო ფეხბურთელი გახდა და ქართველებში ვეებერთელა სულიერი აფეთქება გამოიწვია. ასეთი მაგალითი ყოველ ფეხის ნაბიჯზე გვაქვს, სწორი გზის გამოსაკვეთად და მასმედია ამას უნდა ემსახურებოდეს.

ნუ გეწყინებათ, მაგრამ ჟურნალისტების 90%-ს რინგი აქვს გამართული, აჩხუბებენ ერთმანეთს... პრესაში პუბლიცისტიკა ხშირად გხვდებათ, ტელევიზიებზე რომ აღარაფერი ვთქვა?!

თუ ყველაფერ ამას მივხედავთ... სადაც ერთი პატარა ბიჭის მაგალითმა ათჯერ გაზარდა ბავშვებში სწავლის ნაყოფიერება, ამას, როგორც პედაგოგი, ისე გეუბნებით. არანორმალურადაა გაზრდილი ბოლო ერთ წელში მათი სურვილი, რომ ისწავლონ და წარმატებულები იყვნენ. გესმით, რამხელა შედეგი შეიძლება მოიტანოს სწორმა მაგალითებმა და მიმართულებამ? თუმცა, ეს რომ გააკეთონ, სათავეში უნდა იყვნენ დამფუძნებელი მამები, ავტორიტეტები და სამწუხაროდ, ასეთი მდარე პოლიტიკური სპექტრი, ჩვენ რომ გვყავს, მე არ მახსენდება. კარგად მახსოვს, რომ არაერთმა ოპოზიციონერმა ხვიჩა კვარაცხელიას კრიტიკა და ქილიკი დაუწყო.

- თქვენი აზრით, რატომ?

- ყველასი და ყველაფრის შურთ, გარდა საკუთარი თავისა ანუ თუ თვითონ არ იქნებიან სათავეში, ურჩევნიათ, რომ ეს ქვეყანა დაინგრეს. რაც უფრო უარესად წავა ამ ქვეყნის საქმე, უფრო უხარიათ, რადგან იმედი ეძლევათ, რომ თუ ეს ქვეყანა ცუდად იქნება, მათ მოუხმობენ სათავეში. თავისას კარგს ვერაფერს აკეთებენ და სხვის ცუდზე „ჩალიჩობენ“. სხვათა შორის, ეს ეხება ხელისუფლებასაც, რადგან უნდა მორჩეს ამ ოპოზიციის გინება და წამოძახილი - „შენ რა ცუდი ხარ“. რას აკეთებენ, იცით? იმას კი არ ამბობენ - „შენც კარგი ხარ და მეც კარგი ვარო“,  არამედ, ერთმანეთის ცუდის ტირაჟირებას ეწევიან, რათა ნაკლებად ცუდად წარმოჩინდნენ და ამით ხეირი ნახონ.

სწორად გამიგეთ... ვთქვათ, როცა რეკლამას აკეთებ, რატომ უნდა გვინდოდეს ევროკავშირი, იმას კი არ უნდა ამბობდე, თუ არ შევალთ, დაგვსჯიანო და მსგავსი კრეტინობები... უნდა ითქვას, იმიტომ უნდა გვინდოდეს ევროპა, რომ რუსეთში „რუბინს“ ვერ გასცდები და „ნაპოლში“ მსოფლიოს მეფე იქნები... რასაც ჩვენი პოლიტიკანები ტლიკინებენ, ერთმანეთისა და საკუთარი დისკრედიტაციის მეტს, ვერაფერს აკეთებენ. საქმეს ხვიჩა კვარაცხელია აკეთებს და ეს ის თაობაა, რომელზეც წეღან ვსაუბრობდი. არ ვიცი, ვიცოცხლებ თუ არა, მაგრამ ზუსტად ათ წელიწადში, საქართველო იქუხებს იმიტომ, რომ ბრწყინვალე თაობა მოდის.

არაერთხელ ვთქვი და ახლაც გავიმეორებ, დღეს საქართველოს „დიდგორი“ არის მშვიდობის შენარჩუნება და იცით, რატომ? იმიტომ, რომ დასცალდეს ამ თაობას დაღვინება და დაჭაბუკება, დაქალება და დავაჟება. როგორც კი ეს მოხდება, საქართველოს წინ, ღვთის წყალობით, ვეღარაფერი დაუდგება. ამიტომ, დღეს ჩვენთვის საგარეო და საშინაო მშვიდობის შენარჩუნება არის „დიდგორის“ ტოლფასი.

- წეღან ეროვნული შეთანხმების არარსებობაზე საუბრობდით და იმას გულისხმობდით, რომ ახლა ერში იდეა არ არსებობს?

- იდეაზე რომ შეთანხმდე, იდეა უნდა გქონდეს და ამ ცალტვინა ადამიანებს რა იდეა აქვთ თავში? ამაზეა საუბარი... ესენი რაზე უნდა შეთანხმდენენ, რაც არ გააჩნიათ? პირდაპირ ვთქვათ, ფულისა და გამდიდრების გარდა, „სალაფავის ჭამის“ გარდა, პოლიტიკურ სპექტრს სხვა საზრუნავი არ აქვს, კუჭით აზროვნებენ და არა - გონებით. არ მაინტერესებს, ეწყინებათ თუ არა. ასე რომ, იდეაზე შეთანხმებას იდეა სჭირდება...

- ბატონო სვიმონ, ილიას ეპოქა გამახსენდა, როდესაც დიდი უიმედობის განცდა იყო საქართველოში, გამოჩნდა ილია ჭავჭავაძე, თავის თანამოაზრეებთან ერთად... როგორ ფიქრობთ, რამ გამოაფხიზლა მაშინ საზოგადოება?

- არაფერმაც არ გამოაფხიზლა იმიტომ, რომ ილია ჭავჭავაძემ იმდენი იწვალა და იცით, რომ 1901 წლის შემდეგ... მაშინაც კი, როცა ილია ჭავჭავაძე გახდა რუსეთის სახელმწიფო საბჭოს წევრი ანუ სენატორი, „ივერია“ ვეღარ გამოდიოდა, არამედ, გამოდიოდა სოციალისტური და ანარქისტული გაზეთები, რადგან  მკითხველი აღარ ჰყავდა. 1901 წლიდან, მასობრივმა საყოველთაო გაზეთმა შეწყვიტა გამოსვლა...

კირიონ საძაგლიშვილი საქართველოში რომ ჩამოვიდა, პირველი, იცით, რა იქადაგა 1918 წელს?  - თქვენ რომ გიყურებთ, ვერაფერი გიშველით, დედის მუცლიდან ხელახლა თუ დაიბადებითო... ასე რომ, იმ ეპოქის მასობრივი განწყობა არაფრით უსწრებდა დღევანდელს, უბრალოდ, ერთი სხვაობა იყო - მაშინ სათავეში ჩვენ გვყავდა მსოფლიო მასშტაბის სარდლები, მეცნიერები, პოლიტიკოსები, რასაც დღევანდელობაზე, სამწუხაროდ, ვერ ვიტყვით, მაგრამ ეგეც ვერ გვიშველის და სწორ გზაზე ვერ დაგვაყენებს, რადგან ბრძოლას იგებენ სარდლები, ომს - პოლიტიკოსები, მაგრამ თავისუფლება თუ ერმა არ მოინდომა, თუ საზოგადოების უდიდესი ნაწილი არ არის მოყვარული თავისუფლების და მათი რჩეული ნაწილი არ არის თავგამწირავი თავისუფლებისთვის, ვერავითარი „ნაპოლეონები“ და „აღმაშენებლები“  ერს თავისუფლებას ვერ მოუპოვებენ. ჩემთვის ილია ჭავჭავაძე ყველა დროის, ყველაზე დიდი ქართველია, მაგრამ ილიას ცხოვრება და თავგანწირვაც არ ეყო ბოლომდე თავისუფლების მოპოვებას, რადგან თავისუფლების ფასი ჰქონდათ მაშინ ქართველებს დაკარგული. დღეს კი, როცა ახალგაზრდებს ვუყურებ, ვხედავ, რომ ამათ ეს იციან და შესაბამისად, მათ ბრწყინვალე წინამძღოლებიც გამოუჩნდებათ... დრო სჭირდება ამას...

ავტორი-თათია გოჩაძე