მთელი რიგი სამეცნიერო კვლევების მიხედვით, D (დე) ვიტამინის ნაკლებობა ჯანმრთელობის ბევრ სხვადასხვა პრობლემასთან ასოცირდება. მეცნიერები საუბრობენ D ვიტამინის კავშირზე ძვლების და კუნთების დაავადებებთან, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებთან, გაფანტულ სკლეროზთან, დემენციასთან, კიბოს ზოგ სახეობასთან, პარკინსონთან, აუტიზმთან და შიზოფრენიასთანაც კი.

ამჯერად ირლანდიაში, ტრინიტის კოლეჯის მეცნიერების მიერ ჩატარებულ ახალ კვლევაზე ვისაუბრებთ, რომელიც 5 დეკემბერს გამოქვეყნდა. ირლანდიელმა მეცნიერებმა დაკვირვება თითქმის 4 000 ზრდასრულ ადამიანზე აწარმოეს და ამბობენ, რომ D ვიტამინის დეფიციტი დეპრესიის შანსებს მნიშვნელოვნად ზრდის. მათი დაკვირვებით, ვიტამინის ნაკლებობის გამო, ზრდასრულ ადამიანებში ოთხი წლის მანძილზე, დეპრესიის შანსი 75% პროცენტით გაიზარდა.

“D ვიტამინის დეფიციტი ასოცირდება გვიანდელ ასაკში დეპრესიის განვითარების შანსების ნიშანდობლივ გაღრმავებასთან. აღმოჩენა მნიშვნელოვანია იმის გათვალისწინებით, რომ ასაკოვან ადამიანებში D ვიტამინის დეფიციტი პრევალენტურია (ფართოდ გავრცელებული) და რომ მის [ვიტამინის] დამატებას თან ახლავს ტოქსიკურობის ან გვერდითი მოვლენების დაბალი რისკი” - ნათქვამია სამეცნიერო კვლევის დასკვნით ნაწილში.

კვლევაში 50 წელს გადაცილებული ადამიანები მონაწილეობდნენ. მეცნიერები ხაზს უსვამენ იმ ფაქტს, რომ დეპრესიის მართვა ამ ასაკში გაცილებით რთულია, ის მნიშვნელოვნად აუარესებს ცხოვრების ხარისხს, სერიოზულ რისკს უქმნის დამიანის ფუნქციონირებას და შესაძლოა ნაადრევი სიკვდილიც გამოიწვიოს.

დეპრესიის კომპლექსური ხასიათიდან გამომდინარე და იმის გათვალისწინებით, რომ ზრდასრული ადამიანების უმეტეს ნაწილში ექიმებს ეს დიაგნოზი გამოეპარებათ ხოლმე, D ვიტამინის დეფიციტის პრევენცია და პოტენციური რისკების იდენტიფიკაცია, ჯანდაცვისთვის კრიტიკული მნიშვნელობის პრიორიტეტი ხდება.

ექიმების ნაწილი D ვიტამინის დეფიციტს ხშირად გლობალურ ეპიდემიას უწოდებს, რადგან ის მთელ მსოფლიოში სულ ცოტა, მილიარდ ადამიანს აწუხებს. შეერთებულ შტატებში D ვიტამინის დეფიციტი მოსახლეობის 42%-ზე მეტს აქვს, ირლანდიაში 50%-ზე მეტს.

D ვიტამინი სტეროიდია, რომელიც სხეულში ჰორმონის მსგავსად მოქმედებს. ის 200-ზე მეტი გენის ფუნქციებს არეგულირებს და ორგანიზმში როგორც ზრდის და განვითარების პერიოდში, ასევე ზრდასრულ ასაკშიც უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს.

ეს ვიტამინი აუცილებლად სჭირდება ძვლებს სიძლიერისთვის, კუნთებს - მოძრაობისთვის, ნერვებს - ინფორმაციის გადასაცემად ტვინს და სხეულის სხვადასხვა ნაწილს შორის. ის ასევე ესაჭიროება ორგანიზმის იმუნიტეტს, იმისთვის რომ ეფექტურად ებრძოლოს ბაქტერიებს და ვირუსებს.

D ვიტამინის მთავარი ბუნებრივი წყაროა მზის სხივები. როგორც ნუტრიენტი, ის ცხიმის მაღალი შემცველობის თევზეულში, კვერცხში, რძის პროდუქტებში და ზოგ სოკოშიც გვხვდება. რაციონში D ვიტამინის დამატების გადაწყვეტილება ექიმის რეკომენდაციის გარეშე მიზანშეწონილი არ არის.

დავუბრუნდეთ კვლევას. ირლანდიელი ავტორები ნაშრომში მათ მიერ გაკეთებულ 3 დასკვნას გამოყოფენ. პირველი არის ის, რაზეც უკვე ვისაუბრეთ: D ვიტამინის დეფიციტის გამო დეპრესიის შანსები 75% პროცენტით იზრდება. მეორე: შედეგი იგივე აღმოჩნდა რელევანტური ფაქტორების ფართო სპექტრის კონტროლის ფონზეც. მათ შორის სახელდება ქრონიკული დაავადებები, ფიზიკური აქტივობა და გულ-სისხლძარღვთა პრობლემები. და მესამე: მთავარ შედეგზე არ იმოქმედა ჯგუფიდან იმ პაციენტების ამოღებამ, რომლებიც ანტიდეპრესანტებს, ან ვიტამინ D-ს სისტემატურად ღებულობდნენ.

კვლევის შედეგები კიდევ ერთხელ ადასტურებს იმას, რომ D ვიტამინის დეფიციტი უშუალოდ უკავშირდება თავის ტვინის სტრუქტურულ და ფუნქციურ ცვლილებებს. მითუმეტეს, რომ ადრეულ კვლევებში არაერთხელ დადასტურდა ამ ვიტამინის ნაკლებობის კავშირი ნეიროდეგენერაციულ დაავადებებთან, როგორიცაა დემენცია, პარკინსონი, ან გაფანტული სკლეროზი.

ირლანდიელი მეცნიერების დასკვნა მნიშვნელოვანია ჯანდაცვის პოლიტიკის მმართველებისთვისაც. D ვიტამინის დაბალი ტოქსიკურობა, მინიმალური გვერდითი მოვლენები და შედარებით დაბალი ფასი, იძლევა სახელმწიფოს დონეზე რეგულაციების გამოცემის საშუალებას, თუნდაც სხვადასხვა საკვებში ამ ვიტამინის დანამატის სახით ჩართვის თაობაზე.

კვლევის უფრო დეტალურად გაცნობა შეიძლება ჟურნალში JAMDA (The Journal of Post-Acute and Long-Term Care Medicine). დამატებითი ინფორმაციის მოძიება D ვიტამინის შესახებ (ინგლისურ ენაზე) შესაძლებელია შეერთებული შტატების ჯანდაცვის ეროვნული ინსტიტუტის ვებგვერდზე.

წყარო: https://www.amerikiskhma.com/

საქართველოში ესთეტიკურ ცენტრებს სულ უფრო მეტი ადამიანი სტუმრობს. ადამიანები კოსმეტიკურ პროცედურებსა და მანიპულაციებს  მიმართავენ  არა მხოლოდ სილამაზის გამო, არამედ ჯანმრთელობის გარკვეული პრობლემებიდან გამომდინარე. „ვერსიის“ დღევანდელი რესპოდენტი - გიორგი გოშაძე, ესთეტიკის ცენტრის „ტოტალ შარმის“ ვიზიტორი სწორედ ონკოლიგიური დიაგნოზის გამო შექმნილი ტრავმის გადასაფარად გახდა. „ტოტალ შარმი“ პლასტიკური, ესთეტიკური ქირურგიისა და დერმატო-კოსმეტოლოგიის საერთაშორისო კლინიკების ქსელია და ფილიალები  აქვს თბილისში, ბათუმში, მოსკოვში, სანკტ-პეტერბურგში, პრაღასა და ვალენსიაში.

60 წლის გიორგი გოშაძე „ვერსიასთან“ ინტერვიუში აცხადებს, რომ ამ კლინიკას სწორედ მისი ცნობადობისა და სანდოობის გამო მიმართა, თუმცა მოლოდინი, რბილად რომ ვთქვათ, არ გაუმართლდა. გოშაძე აცხადებს, რომ „ტოტალ შარმში“ მას ბოტოქსის გაკეთების დროს სახის არეში, თვალთან ნერვი დაუზიანდა, რის გამოც დღეს მასა და ესთეტიკის ცენტრს შორის სასამართლო დავა მიმდინარეობს. გოშაძე ითხოვს, რომ „ტოტალ შარმმა“ აუნაზღაუროს ყველა ხარჯი, რაც მისთვის სასურველ კლინიკაში სამკურნალოდ არის საჭირო. „ვერსიამ“  დეტალების გარკვევა გადაწყვიტა, გთავაზობთ ინტერვიუს გიორგი გოშაძესთან:

- წლებია, მაქვს ლიმფომა. კისრის არეში ქიმიოთერაპიის გამო ტრავმა განმივითარდა. დასხივების გამო მიღებული ტრავმის გადასაფარად ბოტოქსის გაკეთება დავიწყე ანუ ეს პროცედურა ჩემი ახირება კი არ არის, ჯანმრთელობის მდგომარეობიდან გამომდინარე გავიკეთე. ჩემი მეუღლე 10 წელია, რაც „ტოტალ შარმში“ დადის, სხვადასხვა პროცედურებს იკეთებს. ერთხელ მეც გავყევი და გადავწყვიტე ე.წ. ფილერების ჩასმა, რამაც პრობლემა ბოლომდე არ მოაგვარა და ამიტომ ბოლო 5 წელია, რაც წელიწადში ორჯერ შუბლის არეში ვიკეთებ ბოტოქსს. ერთხელაც რომ მივედი და ეს პროცედურა გავიკეთე, მეორე დილით გავიღვიძე და ერთი თვალი ვეღარ გავახილე, წარბი ჩამომივარდა. მსგავსი შემთხვევები, თურმე, ბოტოქსის გაკეთების დროს ხდება, ამიტომ მივედი ისევ „ტოტალ შარმში“, მითხრეს, ერთი კვირა დაველოდოთო, თუმცა ამ ხნის შემდეგ არაფერი გამოსწორდა. გამიკეთეს კიდევ რაღაც ინექცია დამატებით, დაველოდეთ კიდევ რამდენიმე კვირა, მაგრამ პრობლემა მაინც არ მოგვარდა.

-  კლინიკაში რა გითხრეს, ამ დაზიანების მიზეზი რა არისო?

- მკითხეს, ბოტოქსის გაკეთების შემდეგ ხომ არ დაგილევია ან ხომ არ დაწექიო? - რაც სისულელეა იმიტომ, რომ წლებია, ამ პროცედურას ვიკეთებ და ყველა წესი ვიცი, რომელიც უნდა დავიცვა და ვიცავ კიდეც. მოკლედ, თავის მართლების რეჟიმში გადავიდნენ, მეც აღარაფერი ვუთხარი მაშინ და წავედი ყბა-სახის ქირურგთან, რომელმაც მითხრა, რომ ნერვი იყო დაზიანებული, ბოტოქსის გაწოვას 6-7 თვე სჭირდებოდა, რის შემდეგაც, წესით, მდგომარეობა უნდა გამოსწორებულიყო. ამის შემდეგ წავედი „ნიუ ჰოსპიტალში“ ნერვის მდგომარეობის გამოსაკვლევად, სადაც დაადგინეს, რომ ნერვი 60%-ით მქონდა დაზიანებული. დამინიშნეს მკურნალობა, ნევროლოგმა განმიმარტა, რომ ნერვი ბოლომდე არ აღდგებოდა, თუმცა მდგომარეობის გაუმჯობესება შესაძლებელი იყო. დავლიე წამლები, ჩავიტარე ფიზიოთერაპია...

- ამ პერიოდში „ტოტალ შარმი“ არ დაგიკავშირდათ ან არ შემოგთავაზათ რაიმე ტიპის დახმარება?

- ამ პერიოდში „ტოტალ შარმიდან“ ერთხელაც არ მომიკითხეს, ადამიანურად დაერეკათ და მოვეკითხე, როგორ ვიყავი! ამიტომ ძალიან გავნაწყენდი და სასამართლოს მივმართე. კლინიკაში კი ნაცვლად იმისა, რომ საკუთარი შეცდომა ეღიარებინათ, კიდევ თავს იმართლებდნენ, ალბათ, დალია და წესები დაარღვიაო. მითხრეს, დამატებით პროცედურებს გაგიკეთებთო, მაგრამ ყბა-სახის ქირურგმა გამაფრთხილა, რაც უფრო მეტ პროცედურას ჩაიტარებ, მდგომარეობა უფრო გაგირთულდებაო. მოკლედ, მივხვდი, რომ შედეგი მათი მკურნალობიდან არ დადგებოდა.

ზოგადად, ჩემი დიაგნოზიდან გამომდინარე, 2007 წლიდან ვენის პრივატკლინიკაში წელიწადში ორჯერ ჯანმრთელობის კვლევას ვიტარებ და მაშინ, როცა ვენაში მომიწია წასვლა, ჩემს ექიმს მოვუყევი ამ პრობლემის შესახებ, რომელმაც მიპასუხა, რომ ნერვის აღდგენა ადგილობრივად არ მოხდებოდა და მთელი შუბლის არე უნდა აწეულიყო პლასტიკური ჩარევით, რითაც დავკარგავდი ჩემს ამჟამინდელ სახეს, თან ვატყობდი, რომ მკურნალობის შედეგად მდგომარეობა მცირედ, მაგრამ პირვანდელთან შედარებით, გამოსწორდა.

ამ დაზიანებიდან წელიწადი იყო გასული და ალბათ, „ტოტალ შარმში“ იფიქრეს, გაიწოვებოდა ბოტოქსი და გამოსწორდებოდა მდგომარეობა.  მითხრეს - კიდევ გაიკეთე ლაბორატორიული კვლევა, რომელსაც ჩვენი წარმომადგენელი დაესწრებაო. დავთანხმდი, მივედით „ნიუ ჰოსპიტალში“, კვლევას დაესწრო „ტოტალ შარმის“ ნერვაპათოლოგიც და მისი თანდასწრებით  ჩამიტარდა გამოკვლევა. დადგინდა, რომ ნერვი 33%-ით დაზიანებული დარჩა ანუ ბოტოქსი ბოლომდე გაწოვილი იყო და ეს დაზიანების საბოლოო მდგომარეობაა.

-და რას ითხოვთ სასამართლოსგან?

- „ტოტალ შარმთან“ მე კომუნიკაცია გავწყვიტე და მას ჩემი ადვოკატები ეკონტაქტებიან. სასამართლოში ჩემი ადვოკატები ითხოვენ, რომ „ტოტალ შარმმა“ ჩემი მკურნალობა აანაზღაუროს. ავსტრიაში, იმ კლინიკაში, სადაც გამოკვლევებს ვიტარებ, კალკულაცია რომ გავაკეთებინე, 70 000 ევრო მითხრეს ამ პლასტიკური ოპერაციის გასაკეთებლად. იმის გარდა, რომ ძვირადღირებული ოპერაციაა, გადასაწყვეტადაც რთულია, რადგან ამ ჩარევის შემდეგ სახე შემეცვლება. ყველაზე ცუდი ისაა, რომ „ტოტალ შარმის“ წარმომადგენლებს ვერანაირი სინანული ვერ შევატყვე, სასამართლო კი დიდი ხანია, იწელება, როგორც ხდება ხოლმე, ამიტომაც გადავწყვიტე, ჩემი ამბავი საჯაროდ გამეხმაურებინა.

მას შემდეგ, რაც „ტოტალ შარმში“ ეს ნერვი დამიზიანდა, კვლევებსა და ექსპერტიზულ გამოკვლევებში ძალიან დიდი თანხა დამეხარჯა... ყველაფერ ამას რომ თავი დავანებოთ, ვფიქრობ ხოლმე, ჩემს ადგილას ხომ შეიძლებოდა, ახალგაზრდა გოგონა ყოფილიყო? მას რომ დაზიანებოდა ნერვი, რა უნდა ექნა? რადგან 60 წლის მამაკაცი ვარ, ამიტომ არ უნდა აიღონ პასუხისმგებლობა საკუთარ თავზე?!

გავარკვიე, როცა ბოტოქსი კეთდება, ექიმმა ერთსა და იმავე ადგილას არ უნდა გააკეთოს ეს ინექცია. გამოდის, ექიმის უყურადღებობისა და უვიცობის გამო დამიზიანდა ნერვი. არადა, ამ ექიმთან ინექციას წლების განმავლობაში ვიკეთებდი და უნდა სცოდნოდა, რომ ერთსა და იმავე ადგილას არ უნდა გაეკეთებინა.     

- ექიმმა, რომელმაც ეს პროცედურა ჩაგიტარათ, რა განმარტება მოგცათ?

- საერთოდ არ დამირეკა და არც კი მომიკითხა. ადვოკატებთან ურთიერთობაშიც სულ თავის მართლების რეჟიმში არიან. რომ მოსულიყვნენ და პატიება ეთხოვათ, გავუგებდი, მაგრამ ძალიან გულსატკენია, როცა ასე უყურადღებოდ და უპასუხისმგებლოდ გექცევიან!

„ტოტალ შარმში“ რომ ამბობენ, ყოველი პროცედურის შემდეგ ვაფრთხილებდით, რომ წესები უნდა დაეცვაო, ჩემმა ადვოკატმა მოსთხოვა მათ შესაბამისი დოკუმენტაცია და რომ მოიტანეს, არც ერთ დოკუმენტზე ჩემი ხელმოწერა არაა. მხოლოდ ერთზე აღმოჩნდა ხელმოწერა და ისიც ჩემი არაა. ამიტომ გრაფიკული ექსპერტიზა დავნიშნეთ - ვიმეორებ, მე ამ დოკუმენტზე ხელი არ მომიწერია.

საქმის დეტალების გასარკვევად, „ვერსია“ გიორგი გოშაძის ადვოკატს - ზურაბ თოდუას ესაუბრა, რომელმაც განაცხადა, რომ  ეს საქმე  თბილისის საქალაქო სასამართლოში დაახლოებით ერთი წელია, განიხილება:

-ჯერ კიდევ მოსამზადებელ ეტაპზე ვართ, არსებით განხილვაზე არ გადავსულვართ. დაყენებულია შუამდგომლობა გრაფიკური ექსპერტიზის დანიშვნის შესახებ, ამოსაღები გვაქვს სანოტარო აქტებზე გიორგი გოშაძის მიერ შესრულებული ხელმოწერის დედნები, რათა დავნიშნოთ შესაბამისი ექსპერტიზა. გვაქვს უტყუარი რწმენა, რომ დოკუმენტი, რომელსაც ემყარება მოპასუხე მხარე და ამბობს, რომ გააფრთხილეს შესაბამისი წესების შესახებ, რაც უნდა შეესრულებინა მას, როგორც პაციენტს, არის გაყალბებული, მასზე გიორგი გოშაძის ხელმოწერა არაა და ფაქტობრივად, გაყალბებული დოკუმენტით უნდათ თავის გამართლება.  

- ბატონო ზურაბ, რა მტკიცებულებები გაქვთ დაცვის მხარეს გიორგი გოშაძის სიმართლის დასასაბუთებლად?

- ჩატარებულია დამოუკიდებელი საექსპერტო კვლევა, სადაც აღნიშნულია, რომ დაზიანებები აშკარად გამოკვეთილია სახეზე, რაც, დიდი ალბათობით, შესაძლებელია, გამოწვეული იყოს ინექციის შედეგად და გამოწვეული ჰქონდეს კონკრეტული ნერვის დაზიანება. ეს ექსპერტიზა ჩატარდა დამოუკიდებელ საექსპერტო ცენტრში „ვექტორი“, რომელსაც კვალიფიციური სპეციალისტები აწერენ ხელს.

- რას ითხოვთ სასამართლოში  „ტოტალ შარმისგან“ და გთვაზობთ თუ არა კლინიკა მოლაპარაკებას?

- გიორგი გოშაძე არ ენდობა ამ კლინიკას და არ თანხმდება შეთავაზებას, რომ თავად ჩაუტარონ შესაბამისი მკურნალობა. მას სურს, რომ ეს მკურნალობა ჩაუტარდეს ევროპის ერთ-ერთ ცნობილ კლინიკაში, სადაც უფრო მაღალია ალბათობა იმისა, რომ ეს დაზიანება გამოსწორდება.

- მოპასუხე მხარე ამაზე უარს აცხადებს?

- დიახ, უარს აცხადებს და, სავარაუდოდ, კვლავ აპირებს შეთავაზების გაკეთებას, რომ თავად უმკურნალონ, რასაც გოშაძე კატეგორიულად ეწინააღმდეგება. მათ დააზიანეს ადამიანი და ხელმეორედ რომ საექსპერიმენტოდ წარუდგინოს საკუთარი თავი, ამის უფლებას არ მისცემს. მოითხოვს იმ თანხის ანაზღაურებას, რაც მისთვის სასურველ კლინიკაში არის საჭირო.

„ვერსია“ დაუკავშირდა და შეხვდა „ტოტალ შარმის“ დამფუძნებელსა და ადვოკატებს და გააცნო დაზარალებულის ბრალდებები. მათ საჯაროდ პოზიციის დაფიქსირებისგან თავი შეიკავეს და განაცხადეს, რომ ყველა ბრალდებას სასამარათლო პროცესზე სათანადო პასუხს გასცემენ.  

უწყებათაშორისმა საკოორდინაციო საბჭომ დღევანდელ სხდომაზე ქვეყანაში არსებული ეპიდემიოლოგიური ვითარება, „მწვანე პასპორტის“ კონცეფცია და ვაქცინაციის წამახალისებელი სხვა ღონისძიებები განიხილა.
მთავრობის ადმინისტრაციაში გამართულ სხდომას პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი ხელმძღვანელობდა. მასში ასევე მონაწილეობდა საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი.
საბჭომ იმსჯელა ვაქცინაციის პროგრამის კიდევ უფრო გაფართოების შესაძლებლობაზე. გაგრძელდება აქტიური საინფორმაციო კამპანია და მარათონი, რომელიც სხვადასხვა რეგიონში მობილური ბრიგადების ჩასვლას და აცრის მსურველი მოქალაქეებისთვის სერვისის ადგილზე მიწოდებას გულისხმობს.
საკოორდინაციო საბჭოს წევრებმა განიხილეს „მწვანე პასპორტის“ გამოყენებასთან დაკავშირებული წინადადებები, რომელთა შესახებ დეტალური მსჯელობა გაიმართება და მიღებულ გადაწყვეტილებებთან დაკავშირებით საბჭოს სხდომა დამატებით ჩაინიშნება.
ეპიდემიოლოგებმა და ჯანდაცვის სფეროს წარმომადგენლებმა კიდევ ერთხელ გაუსვეს ხაზი ხალხმრავალი შეკრებების თავიდან აცილების მნიშვნელობას, რაც ვირუსის გავრცელების ერთ-ერთ მიზეზადაა მიჩნეული. ასევე, განსაკუთრებით აღინიშნა სოციალური დისტანციის დაცვისა და პირბადის გამოყენების ეფექტურობა ვირუსის გავრცელების პრევენციისთვის.
საქართველოში კორონავირუსის პირველი შემთხვევის გამოვლენიდან დღემდე, ვირუსით ინფიცირების 738 171 ლაბორატორიულად დადასტურებული შემთხვევა გამოვლინდა, საიდანაც 678 288 პირი გამოჯანმრთელდა, გარდაცვლილია 10 238 ადამიანი.
ამ ეტაპზე კარანტინში იმყოფება 37 ადამიანი, კლინიკურ სასტუმროებში - 1 159 მოქალაქე, ხოლო სტაციონარში, მეთვალყურეობის ქვეშ - 6 648 პირი. პრემიერ-მინისტრის ხელმძღვანელობით მოქმედი უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭოს მუშაობაში აქტიურად მონაწილეობს საქართველოს პარლამენტი.

უწყებათაშორისი საბჭოს სხდომის შემდეგ ბრიფინგი გამართა დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ხელმძღვანელმა ამირან გამყრელიძემაც, რომელიც არ გამორიცხავს, რომ „დელტას“ ეს ახალი ვარიანტით ინფიცირების შემთხვევები საქართველოშიც გამოჩნდეს, რადგან მობილობა გაზრდილია.
მისივე თქმით, ლუგარის ლაბორატორიაში ამ მიზნით ინტენსიური მეთვალყურეობა მიმდინარეობს და „დელტას“ ახალი ვარიანტი, ჯერჯერობით, არ დაფიქსირებულა.

„მოგეხსენებათ, ჩვენს მეზობელ, ჩრდილოეთის ქვეყანაში ახალმა შტამმა დაიწყო ცირკულაცია. ასევე, 27 ქვეყანაშია ის დაფიქსირებული. ჩვენთან ინტენსიური მეთვალყურეობა მიმდინარეობს ლუგარის ლაბორატორიაში. ჯერჯერობით, ჩვენთან „დელტას“ ეს ახალი ვარიანტი არ დაფიქსირებულა, მაგრამ დიდი ალბათობით, მომავალ პერიოდში გამოჩნდება, რადგან მობილობა, მოგზაურობა გაზრდილია და აქედან გამომდინარე, გამორიცხული არ არის“.
ამირან გამყრელიძემ საქართველოს პრეზიდნტს, სალომე ზურაბიშვილს, პანდემიის წინააღმდეგ ბრძოლის მხარდამჭერი განცხადებებისთვის მადლობა გადაუხადა.
მისივე თქმიით, თავადაც მომხრეა ექიმებისა და მასწავლებლების სავალდებულო ვაქცინაციისა.
„იცით, რომ მომხრე ვარ ზოგიერთ ჯგუფში სავალდებულოების, მათ შორის, ჩემს კოლეგებში და ასევე მასწავლებლებში, მაგრამ მოგეხსენებათ, სავალდებულოების პრინციპი არ არის მარტივად გადასაწყვეტი. ის დაკავშირებულია ბევრ საკითხთან – ადამიანის უფლებებთან, ქვეყანაში ანტივაქსერული მოძრაობის ინტენსივობასთან, ადამიანების განწყობასთან, მოსახლეობის განწყობასთან, ბევრი რამეა აქ გასათვალისწინებელი. ამიტომ "მწვანე პასპორტი" სხვა არაფერია, თუ არა ირიბი მანდატურიზმი. დარწმუნებული ვარ, „მწვანე პასპორტის“ რიგი პოსტულატები მალე ამოქმედდება ქვეყანაში“, – განაცხადა ამირან გამყრელიძემ.

შეგახსენებთ, რომ საქართველოს პრეზიდენტმა, სალომე ზურაბიშვილმა, გუშინ ბრიფინგი გამართა, სადაც აღნიშნა, რომ დღევანდელ კატასტროფულ ეპიდვითარებაზე ყველაა პასუხისმგებელი.
ე.წ. მწვანე პასპორტის მექანიზმის დანერგვის შემთხვევაში, ყველა ის რეგულაცია, რომელიც კოვიდის მართვისთვისაა დაწესებული, ძალაში დარჩება, - ამის შესახებ ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილემ, თამარ გაბუნიამ მთავრობის ადმინისტრაციაში საკოორდინაციო საბჭოს დასრულების შემდეგ ბრიფინგზე განაცხადა.
ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილის თქმით, „მწვანე პასპორტი“ ვერც ერთ დაწესებულ რეგულაციას ვერ ჩაანაცვლებს.

„ჩვენთვის ყველასთვის მნიშვნელოვანია, რომ ვაქცინაციის პროგრამაში მომართვიანობა გაიზარდოს. ამრიგად, ჩვენ ვსაუბრობთ, ე.წ. მწვანე საშვის, მწვანე პასპორტის მექანიზმზე, რომელიც ითვალისწინებს გარკვეულწილად ეპიდემიურ უსაფრთხოებაზე დამატებით მოთხოვნებს, მათ შორის, ვაქცინაციაზე მოთხოვნას. ეს რამდენად იქნება დადებითი სტიმული ვაქცინაციის ქცევისთვის, რთული სათქმელია. მწვანე პასპორტის შემთხვევაში, ყველა ის რეგულაცია, რომელიც დაწესებულია კოვიდის მართვისთვის, ძალაში რჩება. მწვანე პასპორტი ვერც ერთ შემთხვევაში ვერ ჩაანაცვლებს ვერც ერთ რეგულაციას“, - განაცხადა გაბუნიამ.
მისივე თქმით, „მწვანე საშვი“ არის ერთ-ერთი მექანიზმი, რომ დამატებითი სტიმული შეიქმნას იმ ადამიანებისთვის, ვინც აცრა ვერ გადაწყვიტა.

„მწვანე საშვის“ მექანიზმს არ ექნება დაუყოვნებლივი შედეგი. „მწვანე საშვის“ მექანიზმი თუ ამოქმედდა, აქ, რა თქმა უნდა, გარკვეული პერიოდი უნდა მიეცეს როგორც მომხმარებელს, ასევე დასაქმებულსა და დამსაქმებელს მოსამზადებლად იმისთვის, რომ თუ აქამდე არ მიუღიათ აცრის გადაწყვეტილება, აიცრან. „მწვანე საშვის“ მექანიზმი არ არის ერთადერთი მექანიზმი და არც იმის მოლოდინი უნდა გვქონდეს, რომ როგორც კი „მწვანე საშვის“ მექანიზმი ამოქმედდება, უეცრად ვაქცინაციის პროგრამა დღეში 30 ათას აცრას დაუბრუნდება. ეს არის ერთ-ერთი მექანიზმი, რომ დამატებითი სტიმული შეიქმნას იმ ადამიანებისთვის, ვინც აცრა ვერ გადაწყვიტა. ეს არის ერთ-ერთი საშუალება“, - განაცხადა გაბუნიამ.

ე.წ. ვაქცინაციის მარათონი წარმატებული გამოდგა და თავის მიზანს ასრულებს. მისივე თქმით, მარათონის პერიოდში მოსახლეობის დამყოლობა თანდათან გაიზრდება, - ამის შესახებ ამირან გამყრელიძემ განაცხადა.
მისი აზრით, მარათონს განსაკუთრებით დიდი მნიშვნელობა აქვს ეთნიკური უმცირესობით დასახლებულ რეგიონებში, სადაც ადამიანები ვაქცინაციასთან დაკავშირებით ინფორმაციას მშობლიურ ენაზე იღებენ.

„მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინაციის მარათონის პერიოდში ჯერ მოსახლეობის დიდი რაოდენობა არ აცრილა, დამატებით 2 500-მდე ადამიანია აცრილი, მარათონი თავის მიზანს მაინც ასრულებს. კარდაკარით სიარულის დროს მოსახლეობის დამყოლობა უფრო იზრდება. განსაკუთრებით დიდი მნიშვნელობა აქვს ეთნიკური უმცირესობით დასახლებულ რეგიონებში, სადაც თავიანთ მშობლიურ ენაზე ეძლევათ მეტი ინფორმაცია და ამომწურავი პასუხი ყველა კითხვაზე. ეს მარათონი არა ერთი ან ორი კვირა, არამედ მთელი წელი ან მეტხანს გაგრძელდება“, – განაცხადა ამირან გამყრელიძემ.

რამდენიმე დიდი ქალაქი 10-15 პროცენტით ჩამორჩება სამიზნე 60%-იან მაჩვენებელს. მნიშვნელოვანია, რომ ამ ქალაქებში სრულად მივაღწიოთ ვაქცინაციის მოცვას, - ამის შესახებ უწყებათაშორისი საკოორდინაციო საბჭოს სხდომის შემდეგ გამართულ ბრიფინგზე ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილემ, თამარ გაბუნიამ განაცხადა.

„საკოორდინაციო საბჭომ იმსჯელა ვაქცინაციის პროგრამის გაფართოების შესაძლებლობებზე. კვლავაც ჩაითვალა, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია აქტიური საინფორმაციო კამპანიის გავრცელება და მარათონის გაფართოება როგორც სოფლად, ასევე დიდ ქალაქებში. რამდენიმე დიდი ქალაქი 10-15 პროცენტით ჩამორჩება სამიზნე 60%-იან მაჩვენებელს. მნიშვნელოვანია, რომ ამ ქალაქებში სრულად მივაღწიოთ ვაქცინაციის მოცვას. ეს ქალაქებია თბილისი და ბათუმი, შედარებით ნაკლები აცრილია ქუთაისში, თუმცა მნიშვნელოვანია, რომ ამ დიდ ქალაქებში აცრილთა რაოდენობა კიდევ გაიზარდოს.“
თამარ გაბუნიამ ასევე განაცხადა, რომ მნიშვნელოვანია ეკლესიის მხარდაჭერა ვაქცინაციის პროცესში:

„გამოსავალი ისევ და ისევ არის იმ რეგულაციების შესრულება, რომელიც დაწესებულია. თუმცა გარკვეული პროცესები, აქციები, რომლებიც მიმდინარეობს, მობილობის დიდი წყაროა და ეს რა თქმა უნდა, ბუსტერს ქმნის ვაქცინის გავრცელებისთვის. მაინც დავუბრუნდები სამოქალაქო პასუხისმგებლობის გაძლიერების აუცილებლობას. ჩვენს შემთხვევაში, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ეს პრობლემა, რომელიც რეალურად არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის პრობლემა ასევე შეიძლება, მხოლოდ და მხოლოდ გადაიჭრას საზოგადოებრივი ძალიასხმევის შედეგად. ამდენად, მოწოდება არასამთავრობო სექტპორის, მედიის, ისევ და ისევ საინფორმაციო კამპანია, მხარდაჭერა და პირადი მაგალითი აღმოჩნდა დადებით და ყველაზე ძლიერმოქმედი ინსტრუმენტი. გარდა ამისა, ყველას გვესმის, რამდენად მნიშვნელოვანია რელიგიური რწმენა და შეხედულებები ამ საკითხთან მიმართებით. არ შემიძლია, დღეს ამ თემას გვერდი ავუარო, რადგან ძალიან მნიშვნელოვანია ეკლესიის მხარდაჭერა. საქართველოს აქვს იმის გამოცდილება, რომ ეკლესიის მხარდაჭერით ძალიან სერიოზული გარდატეხა მოხდა მაგალითად, ტუბერკულოზის მართვის პროგრამაში, როდესაც პირებს, ვისაც სჭირდებოდათ მხარდაჭერა, ხანგრძლივი მკურნალობა, წახალისება და რწმენა, ეკლესია დაეხმარა იმაში, რომ ეს რთული გზა გაევლო. ვფიქრობ, ამ შემთხვევაშიც ეს არის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი მომენტი, რომელიც ჩვენ სერიოზულ დახმარებას გაგვიწევდა ვაქცინაციის პროგრამის გაფართოებაში“, – განაცხადა თამარ გაბუნიამ.

საქართველოს განათლების სამინისტროს გადაწყვეტილებით, ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ დადგენილი შესაბამისი რეგულაციების მიხედვით სკოლებში და საბავშვო ბაღებში სწავლა 17 იანვარს განახლდა. კორონავირუსული პანდემიიდან გამომდინარე სამინისტრომ ახალ სემესტრშიც დისტანციურად სწავლის შესაძლებლობა დაუშვა. „პანდემიის გამოვლენის შემთხვევაში კვლავ წერტილოვანი შეზღუდვები გაგრძელდება“ - განაცხადეს საქართველოს განათლების სამინისტროში. მას შემდეგ, რაც საკლასო ოთახებში სწავლა განახლდა, 1 კვირაზე მეტი გავიდა და „ვერსია“ დაინტერესდა, რა მდგომარეობაა სკოლებში რეგულაციების დაცვის კუთხით; გრძნობენ თუ არა პედაგოგები და მოსწავლეები თავს დაცულად იმ ფონზე, როცა ბოლო 24 საათში ქვეყენაში კორონავირუსის 18000-მდე შემთხვევა დაფიქსირდა? - აღნიშნულ საკითხზე „ვერსია“ პედაგოგთა საკოორდინაციო ცენტრის ხელმძღვანელს, დავით ფერაძეს ესაუბრა:

_ ბატონო დავით, რა მდგომარეობაა სკოლებში მას შემდეგ, რაც სწავლა საკლასო სივრცეში განახლდა?

_ სამედიცინო თვალსაზრისით, ყველა სკოლა მეტნაკლებად მზად იყო სწავლის დასაწყებად, განსაკუთრებით, ალბათ, კერძო სკოლები. თუმცა მხოლოდ ეს არ არის საკმარისი მოსწავლეების უსაფრთხოებისთვის. მეორე მხრივ იმის მიუხედავად, რომ ინფიცირების რიცხვი გაზრდილია, შეუძლებელია ბავშვების მუდმივად სახლში გამოკეტვა.

_ დიახ, მნიშვნელოვანია, კოვიდპანდემიიდან გამომდინარე, რამდენად დაცულად გრძნობენ თავს მასწავლებლები და მოსწავლეები სასკოლო გარემოში...

_ რა თქმა უნდა, სასკოლო გარემო სრულიად უსაფრთხო არ არის, რადგან კონტაქტების ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი სწორედ სასწავლო გარემოშია. რა ღონისძიებებიც არ უნდა გავატაროთ, შეუძლებელია ამდენი ბავშვის გაკონტროლება, განსაკუთრებით დასვენებების პერიოდში. რადგან გავრცელების შესაძლებლობა კონტაქტით ხდება, ამიტომ ყველაზე ბევრი მაჩვენებელი სწორედ სკოლაში ფიქსირდება დაბალ კლასებში. რაც შეეხება მასწავლებლებს, ეს მათი პრობლემაც არის. იმის გამო, რომ აცრა არ ნიშნავს კოვიდისგან სრულ დაცვას. საქართველოს მასშტაბით მასწავლებელთა 70-75% აცრილია, მათ შორის ბევრი ე.წ. ბუსტერ დოზით, მაგრამ გადადების საშიშროება მაინც არსებობს, აქედან გამომდინარე საფრთხის მაჩვენებელი იმატებს.

_ რა რაოდენობის დადასტურებული კოვიდშემთხვევებია სკოლებში, თქვენი ინფორმაციით?

_ ოფიციალური ინფორმაციით, ამ ერთი კვირის განმავლობაში, რამდენიმე ერთეული სკოლა, ერთეული კლასებიდან კი რამდენიმე ასეული, ასევე რამდენიმე ასეული ცალკე აღებული კლასი გადავიდა დისტანციურ სწავლებაზე.

_ხომ არ გაუჭირდათ სკოლის მოსწავლეებს საკლასო სივრცეში დაბრუნება?

_ რა თქმა უნდა, გაუცხოების ხარისხმა ბავშვებში ძალიან მოიმატა, განსაკუთრებით უფროსკლასელებში შეინიშნება კომუნიკაციის პრობლემები. დაბალი კლასის მოსწავლეებს ახალი ურთიერთობების აღდგენა შედარებით მარტივად შეუძლიათ. ადამიანები მიეჩვივნენ კომუნიკაციას, დისტანციურ ურთიერთობებს ტექნიკური გზებით და სოციალური ქსელებით. კორონავირუსის დაწყებამდე აღნიშნული პრობლემა არსებობდა, მაგრამ პანდემიის პროცესმა ამის მაჩვენებელი უფრო მეტად გაზარდა.

 ავტორი: ემილი ფეიქრიშვილი

ახალი სასწავლო წლიდან აფხაზეთის გალის რაიონის სკოლის მოსწავლეები ქართულად აღარ სწავლობენ – ბოლო, მე-11 კლასები, რომლებსაც ჯერ კიდევ ჰქონდათ ამის შესაძლებლობა, რუსულად სწავლებაზე გადავიდნენ. ამგვარად დასრულდა ადგილობრივი სკოლების გადასვლა რუსულენოვან პროგრამაზე, თავად ქართული ენის გაკვეთილების გარდა. ამან მწვავე რეაქცია გამოიწვია თბილისში, სადაც აფხაზური ხელისუფლება „ქართული ენის აკრძალვასა“ და ეთნიკურ დისკრიმინაციაში დაადანაშაულეს.
დღეს, აფხაზეთის გალის რაიონის ყველა, 18-ვე სკოლა რუსულად ითვლება. მშობლიური ენისა და ლიტერატურის შესწავლას 26 საათი ეთმობა. ასევე პროგრამის სავალდებულო საგანია, ისევე როგორც აფხაზეთის ყველა სკოლაში – აფხაზური, როგორც სახელმწიფო ენა, მასზე 28 საათია გამოყოფილი. დანარჩენი საგნები რუსულ ენაზე ისწავლება.
სოხუმის ხელისუფლების გადაწყვეტილებას 14 სექტემბერს სახელმწიფო მინისტრი შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში თეა ახვლედიანი გამოეხმაურა.
“მსგავსი უკანონო ქმედებები წარმოადგენს რუსეთის საოკუპაციო რეჟიმის მიერ მრავალი წლის მანძილზე წარმოებული ეთნიკური დისკრიმინაციისა და რუსიფიკაციის პოლიტიკის გაგრძელებას, რაც ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ქართული კვალის განადგურებას და მოსახლეობის სრულ ასიმილაციას ისახავს მიზნად”, – განაცხადა ახვლედიანმა.

მისი თქმით, ქართული მხარე ძალ-ღონეს არ დაიშურებს და გამოიყენებს ყველა მის ხელთ არსებულ ბერკეტს, ოკუპირებულ რეგიონებში მცხოვრები მოსახლეობის მშობლიურ ენაზე განათლების მიღების და სხვა ფუნდამენტური უფლებების დასაცავად.
27 ოქტომბერს, აფხაზური ენის დღესთან დაკავშირებით განცხადება საქართველოს პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა გააკეთა და აღნიშნა, რომ რუსული ოკუპაციის გამო “აფხაზეთში ერთნაირად დასაცავია ქართული და აფხაზური ენები”.
გალის ქართული სკოლების რუსულ ანაზე გადაყვანის პროცესი აფხაზეთის დე-ფაქტო ხელისუფლებამ 2015 წლიდან დაიწყო.
ორგანიზაცია დემოკრატიის კვლევის ინსტიტუტმა 2020 წელს გამოაქვეყნა მოხსენება გალის რაიონში ქართული ენის სწავლების მდგომარეობის შეახებ.
“ქართული ენა, როგორც უცხო ენა ისწავლება მხოლოდ გალის ერთ და საზღვრისპირა სოფლების რამდენიმე სკოლაში. სკოლამდელ დაწესებულებებს რაც შეეხება, გალის რაიონში მთლიანად არის აკრძალული სკოლამდელი განათლების მშობლიურ ენაზე მიღება”, – აღნიშნულია მოხსენებაში.
“ეს პროცესი აფხაზეთის ხელისუფლების მიერაა მართული და იგი ქართულენოვანი სკოლების რუსიფიკაციის პოლიტიკის ნაწილია. აფხაზეთის ხელისუფლების გაცხადებული მიზანი ასეთია – გალის სკოლებიდან ეტაპობრივად უნდა გაქრეს ქართული ენა.”, – მიაჩნია ორგანიზაციას.
ამ პოლიტიკის შენარჩუნების შემთხვევაში, უკანასკნელი ნაკადი, რომელსაც ქართულ ენაზე გაკვეთილი აქვს ნასწავლი, სკოლას 2022 წელს დაასრულებს. 2022 წლიდან გალის რაიონში ქართული ენა განათლების სისტემიდან უკვე სრულად იქნება ამოღებული, აღნიშნულია მოხსენებაში.
მშობლიურ ენაზე სწავლების მხარდაჭერის მიზნით, 2019 წელს საქართველოს მთავრობამ მიიღო გადაწყვეტილება, რომლის თანახმადაც, ოკუპირებულ ტერიტორიაზე მცხოვრები აბიტურიენტები მათ მიერვე შერჩეულ უმაღლეს სასწავლებლებში ერთიანი ეროვნული გამოცდების გარეშე ჩაირიცხებიან.
თითოეული აბიტურიენტი სახელმწიფო გრანტის მაქსიმალური ოდენობით – 2 250 ლარით ფინანსდება. ამ გადაწყვეტილებამ პირველივე წელს გალიდან და ახალგორიდან ჩარიცხული აბიტურიენტების რაოდენობა გააორმაგა.
გალის რაიონი აფხაზეთის ადმინისტრაციული ერთეულია. 2011 წლის აღწერის მიხედვით, გალში პრაქტიკულად მხოლოდ ეთნიკური ქართველები ცხოვრობენ (მოსახლეობის 98.21 პროცენტი).

2018 წელს შერიგების საკითხებში მაშინდელმა სახელმწიფო მინისტრმა ქეთევან ციხელაშვილმა განაცხადა, რომ 1990-იან წლებამდე გალის რაიონში 58 სკოლა იყო, მათ შორის, 52 ქართული, 2 რუსული, 3 ქართულ-რუსული და 1 ქართულ-აფხაზური. გალში 1992-1993 წლების ომის შემდეგ დარჩენილი 31 ქართული სკოლა ეტაპობრივად რუსულენოვან სწავლებაზე გადავიდა. 2015 წელს დარჩენილი 11 ქართული სკოლაც გაუქმდა.

წყარო: jam-news.net

ავტორები: მარიანა კოტოვა
სალომე ფარცვანია

სწავლის საბაზისო საფეხური მოზარდის ჩამოყალიბების იმ პერიოდს ემთხვევა, როდესაც ბევრი გარდამტეხი ცვლილება იწყება. ამ დროს საკუთარი თავის ძიება და გარემოს ემოციური აღქმა ბევრად გამძაფრებულია, 12-15 წლის მოსწავლე განსაკუთრებით კრიტიკულია გარემოს მიმართ და ცდილობს, საკუთარი სურვილები თუ მისწრაფებები განსაკუთრებით დაიცვას. ამ ასაკში სასწავლო გარემოს ყველა ნაკლოვანება მეტად შესამჩნევი ხდება და სამომავლო პერსპექტივების გადაფასებაც აქტიურია. განსაკუთრებული როლი აღნიშნულ საკითხში მასწავლებლებს ეკუთვნით, რადგან მოზარდი დღის დიდ ნაწილს სწორედ რომ სკოლაში მასწავლებლების და თანატოლების გარემოცვაში ატარებს. რამდენად გართულებულია სწავლის პროცესი და რა შედეგები ახლავს დისტანციურ სწავლებას?-  მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს პირველი მფლობელი, ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ჩიბათის საჯარო სკოლის სამოქალაქო განათლების მასწავლებელი, ლადო აფხაზავა აღნიშნულ საკითხებზე „ვერსიასთან“ საუბრობს:

- ბატონო ლადო, როგორ აისახა სკოლის მოსწავლეებზე კორონავირუსის გამო დისტანციურ რეჟიმში სწავლის დაწყება?

- დაწყებითი კლასის მოსწავლეებმა, რომლებმაც კოვიდ-19 ის პირობებში სკოლაში სწავლა დისტანციურად დაიწყეს, წერა-კითხვა არ იციან, შეზღუდული აქვთ სოციალური უნარები, რაც ზოგადად ყველა მოსწავლეზე აისახა. მაგალითად, ახლანდელ მე-12 კლასის მოსწავლეებთან ისეთი აქტივობების განხორციელებას ვგეგმავდი, რომელიც სხვადასხვა უნარ-ჩვევებზე, დამოკიდებულებებზეა დაფუძნებული. გადაიდო პროექტები, რომლის საშუალებითაც მოსწავლეები გამოიმუშავებენ უნარ-ჩვევებს, რაც მათი შემდგომი წინსვლისთვის აუცილებელი წინაპირობაა.

-არის თუ არა შესაძლებლობა, რომ მოსწავლეები აქტივობებში დისტანციური სახით ჩაერთონ?

-არსებული კოვიდ-მდგომარეობიდან გამომდინარე, პროექტები კი არა, აქტივობის ჩატარებაც არ შეგვიძლია, ბავშვები გუნდურად ვეღარ მუშაობენ, მოსწავლეებს თანამშრომლობის უნარი არ უვითარდებათ, კონფლიქტებთან გამკლავების გზებს ვერ სწავლობენ. განათლებაში ამხელა დანაკლისი არასოდეს გვქონია, ამ ყოველივეს ვერაფრით ვერ ავინაზღაურებთ, საზაფხულო სკოლები ვერ ჩავატარეთ, ვერც დამატებით ახალი პროგრამები შევთავაზეთ მოსწავლეებს და ბევრი მათგანი ვერც ონლაინ სწავლებას ესწრებოდა. არსებული მდგომარეობით საბოლოოდ რას მოვიმკით, ახლა ვერც წარმოგვიდგენია. მასწავლებლები ვცდილობთ, რომ რაც შეგვიძლია ვასწავლოთ, მაგრამ წაკითხვა და ცოდნა ერთია, სოციალური უნარები კი აუცილებელი ფაქტორია.

როდესაც კარანტინი გამოცხადდა და ბინიდანაც ვერ გამოვდიოდით, იმ დროს მიღებულ სტრესს ახლა ვიმკით. ასეთი შემთხვევა მქონდა, დისტანციური სწავლების მიმდინარეობის დროს, ბავშვებს დავალება მივეცი, ერთ-ერთმა მოსწავლემ, იმის მაგივრად, რომ გაკვეთილის მიმდინარეობის დროს წაეკითხა საკუთარი ნამუშევარი, „ჩატში“ გამომიგზავნა.

-რა უნდა გააკეთოს მასწავლებელმა, რომ არსებული ვითარების მიუხედავად, მოსწავლეს მოტივაცია აუმაღლდეს?

_ კორონავირუსი კიდევ დიდი ხნის განმავლობაში არ დაგვტოვებს. რაც შეეხება მოსწავლეების თვითშეფასების ამაღლებას, საქართველოში კარგი მასწავლებელი ბევრია, როდესაც სწავლა საკლასო ოთახებში მიმდინარეობდა, ჩვენ კონკრეტული აქტივობების განხორციელება შეგვეძლო, პრეზენტაციებს ვაწყობდით, რომელიც მოსწავლეებს თვითშეფასების ამაღლებაში და გარკვევაში ეხმარება. მე მედიაციის კურსს ვატარებდი, სადაც მოსწავლეები ერთმანეთთან საუბრობენ, რამდენიმე ბავშვს დასვამ და თუ მათ შორის კონფლიქტია, ისინი ერთმანეთთან საუბრობენ საკუთარ პრობლემებზე. ასეთ მდგომარეობაში მოსწავლეები თავად ხვდებიან, რა შეცდომა დაუშვეს ერთმანეთთან ურთიერთობის დროს.

ბავშვი აღსაზრდელია და შეიძლება ერთ დღეს კონფლიქტში შემოვიდეს, მასწავლებლის მოვალეობაა, ამ კონფლიქტს არ აჰყვეს, პირიქით, ეს სიტუაცია უნდა გამოვიყენოთ იმისათვის, რომ დავაკვირდეთ, რა უნარებს და დამოკიდებულებებს გამოავლენს ბავშვი, შემდეგ კი მისი მოგვარების და გადაჭრის საშუალება გვეძლევა. ყველა მოსწავლეს თანატოლივით ვექცევი, რის შედეგადაც ისინი მარტივად შემოდიან კონტაქტში. ჩემი პრაქტიკით, ამ მიდგომამ ნამდვილად გაამართლა, ამ დროს შენიანად გთვლიან.

- როგორ ფიქრობთ, რატომ სჭირდებათ სკოლის მოსწავლეეს დამატებით რეპეტიტორებთან მომზადება, რა იწვევს აღნიშნულ მოთხოვნას?

-განათლების დონის მიხედვით, მსოფლიოს მასშტაბით, საქართველო საკმაოდ არასახარბიელო ადგილას არის. სკოლა სახელმწიფოს პატარა მოდელია, რა პროცესებიც ქვეყანაში ხდება, სკოლაშიც ის მიმდინარეობას. აქედან გამომდინარე, სახელმწიფოს ნება უნდა იყოს, რომ ყველაფერი დალაგდეს, თუ ასე არ მოხდება, კიდევ უფრო უარესი მდგომარეობა იქნება განათლების კუთხით.

სკოლებში სწავლის მიუხედავად, გამოცდების ჩასაბარებლად ბევრ მოსწავლეს დამატებით რეპეტიტორთან მომზადება უწევს, თუმცა უამრავი ბავშვია, რომლის მშობელსაც არ აქვს მატერიალურად ისეთი მდგომარეობა, რომ შეძლოს დამატებით ბავშვის გადამზადება. რამდენიმე სკოლაში რომელშიც ვასწავლი, კონკრეტული მოსწავლეებისთვის ოჯახის ფინანსური მდგომარეობიდან გამომდინარე ყოველ თვიური 200 ლარიანი სტიპენდია დავნიშნეთ. ახლა მათ შეუძლიათ რეპეტიტორთან მომზადება ან დამატებითი ლიტერატურის შეძენა. როდესაც ვხედავთ, რომ მოსწავლე მოწადინებულია ქეისებს ვწერთ, მშობელთან და ბავშვთან შეთანხმებით. შემდეგ სხვადასხვა ორგანიზაციის მობილიზება ხდება და მათ ვეუბნებით, რომ თუ ამ ბავშვს დაეხმარებით, ეს მოსწავლე კარგი სტუდენტი და მოქალაქე თქვენი დამსახურებით იქნება. ვფიქრობ, რომ მასწავლებლებმა მხოლოდ საგანი კი არ უნდა ვასწავლოთ, უნდა დავეხმაროთ ბავშვებს, გვერდში დავუდგეთ, მოტივაცია ავუმაღლოთ ამ ყველაფრით. ამჯერად სამ სკოლაში ვასწავლი, აქედან 2-ში კაფეტერია არ არის, სკოლასთან ახლოს პატარა საცხობი გაიხსნა, ბავშვები გადადიან და მთელი დღე ჭამენ. ეს იმას ნიშნავს, რომ მშივრები მოდიან სახლიდან. ბევრი ბავშვის მშობელი საზღვარგარეთ სამუშაოდ არის წასული, თავად კი ბებია-პაპასთან უწევს დარჩენა, რომლებიც ვერ ახერხებენ, რომ შვილიშვილს საგზალი გაატანონ.

-როგორ ფიქრობთ, ხელისუფლების მხრიდან რამდენად სწორი ნაბიჯი იქნება სკოლებში უფასო კვების დანერგვა?

-სკოლებში უფასო კვების დანერგვის საკითხი ძალიან კარგი გადაწყვეტილება იქნება, ბავშვებს ნამდვილად სჭირდებათ გაკვეთილებს შორის კვება, რათა შეძლონ კონცენტრირება. თუ სახელმწიფოს ნება იქნება და სკოლებში უფასო კვების პროგრამას განახორციელებენ, მე მხოლოდ მივესალმები.

ავტორი: ემილი ფეიქრიშვილი

ისტორიული მოვლენა

 „მდინარე იორდანესთან 4 000 კვ.მ. მიწის გადმოცემა და იქ ქართული კულტურის ცენტრის მშენებლობა ქართული სახელმწიფოს მნიშვნელოვანი მიღწევაა“

 თათია გოჩაძე

 როგორც საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი ღარიბაშვილმა განაცხადა, მდინარე იორდანესთან, საქართველოს გადაეცა მიწა, სადაც ქართული კულტურის ცენტრი აშენდება: „როგორც იცით, საქართველოს გადაეცა 4 000 კვ.მ. მიწა მდინარე იორდანესთან, მაცხოვრის ნათლობის ადგილის მიმდებარედ. საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის კურთხევით, ამ წმინდა მიწაზე ქართული კულტურის ცენტრის აშენებას ვგეგმავთ. სწორედ ამ მიზნით, ჩვენ შევქმნით სამთავრობო კომისიას და დავიწყებთ მუშაობას კონცეფციაზე, პროექტზე და შემდეგ უკვე მშენებლობაზე გადავალთ...

კიდევ ერთხელ, მადლობას ვუხდი იორდანიის მეფე აბდულა მეორეს, პრინც ღაზის, იერუსალიმის პატრიარქ თეოფილუსს, იორდანიის არქიეპისკომოსსა და ყველას, ვინც ჩართული იყო ამ პროცესში, განსაკუთრებით ჩვენს ელჩს იორდანიაში, ზაზა კანდელაკს და საგარეო საქმეთა სამინისტროს.

როგორც მოგახსენეთ, ამ მიზნით, დღეს შევქმნით კომისიას. კომისიის მუშაობაში მონაწილეობა ასევე ვთხოვეთ საპატრიარქოს წარმომადგენლებს, კერძოდ, მეუფე შიოს, მეუფე გერასიმეს, მეუფე დავითს, მეუფე თეოდორეს და დეკანოზ ანდრია ჯაღმაიძეს“, - აღნიშნა პრემიერ-მინისტრმა.

„ვერსია“ ისტორიკოს ჯაბა სამუშიას ესაუბრა, რომელიც წმინდა მიწაზე ქართული სამონასტრო მოღვაწეობის ისტორიულ რაკურსს გვთავაზობს.

სამუშიას განმარტებით, საქართველოს წმინდა მიწაზე მონასტრები მეოთხე საუკუნის მიწურულიდან გააჩნდა:

„იყო პერიოდი, როცა წმინდა მიწაზე იერუსალიმში, მდინარე იორდანესთან, ბეთლემსა და სხვა ადგილებზე, ათობით მონასტერი ჰქონდათ ქართველებს. ამას გარდა, იყო ამ მონასტრების კუთვნილი მიწის საკმაოდ დიდი ფონდიც, რისი შემწობითაც ირჩენდნენ ეს მონასტრები თავს. აქედან გამომდინარე, ბუნებრივია, ქართველების ასეთი წარმომადგენლობა წმინდა მიწაზე იყო მნიშვნელოვანი, როგორც ქართული სახელმწიფოსთვის, ისე ქართული ეკლესიისთვის, მთელი შუა საუკუნეების მანძილზე. იყო არაერთი მხარდაჭერა სახელმწიფოს მხრიდან, მაგალითად, მე-11 საუკუნეში, ჯვრის მონასტრის ხელახალი მშენებლობის დროს, პროხორე ქართველს სწორედ სამეფო ოჯახმა, მარიამ დედოფალმა - ბაგრატ მეოთხის დედამ შესწირა საკმაოდ დიდი ფინანსური დახმარება. ის თვითონ არ ჩავიდა, არამედ, გიორგი მთაწმინდელს გაატანა ეს თანხა. ასევე, არსებობს უამრავი ცნობა, როცა ქართული სახელმწიფო, მეფე-მთავრები მხარში ედგნენ მათ, მაგრამ, სამწუხაროდ, გვიან შუა საუკუნეებში ანუ მას შემდეგ, რაც საქართველოში პოლიტიკური სიტუაცია აირია და ძალიან მძიმე იყო ქართული სახელმწიფოს მდგომარეობა, ქართველებმა ვეღარ მოახერხეს წმინდა მიწაზე ამ მონასტრების შენარჩუნება. რეალურად, მე-18 საუკუნის მიწურულსა და მე-19 საუკუნის დასაწყისში, წმინდა მიწაზე მხოლოდ რამდენიმე ქართველი ბერი მოღვაწეობდა, ხოლო ეკლესიები კი გადაინაწილეს, დაიტაცეს სხვადასხვა ეკლესიებმა და მათ მფლობელობაში მოექცა ქართული ეკლესიებიც. ასე დავკარგეთ წმინდა მიწაზე ეს მართლაც უნიკალური სიძველეები და დღეს, წმინდა მიწაზე, ორიოდ სახლის გარდა, რომელიც იყო შეძენილი გასული საუკუნის 90-იან წლებში, არაფერი გაგვაჩნდა. ამ ფონზე, ბუნებრივია, 4 000 კვ.მ. მიწის გადმოცემა და შემდგომ იქ ქართული კულტურის ცენტრის მშენებლობა, ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მიღწევაა ქართული სახელმწიფოსთვის და ეს ნიშნავს კიდეც, გარკვეულად, წმინდა მიწაზე დაბრუნებას.

ეს მიღწეული იქნა, როგორც საქართველოს მთავრობის, ასევე, დიპლომატიური კორპუსის აქტიური ჩართულობით და ბუნებრივია, თავად იორდანიის სამეფოს ხელისუფლების უშუალო ნებით“.

რაც შეეხება აღნიშნულ კულტურულ ცენტრს, ისტორიკოსი მიიჩნევს, რომ ის ქართული მეცნიერული ცენტრის ფუნქციასაც შეიძენს:

„ეს არ იქნება მხოლოდ კულტურის ცენტრი. მე ასე წარმომიდგენია, რომ ეს უნდა იყოს ასევე მეცნიერების ცენტრიც, რადგან წმინდა მიწაზე იმდენი სიძველეა შესასწავლი, მათ შორის არქეოლოგების, ისტორიკოსების, წყაროთმცოდნეთა მიერ, რომ ბუნებივია, ამ ცენტრმა უნდა იკისროს მეცნიერების ფუნქციაც. აუცილებელია, ქართველმა ისტორიკოსებმა და არქეოლოგებმა იმუშაონ ამ მიმართულებით, ადგილობრივ სპეციალისტებთან ერთად, რადგან მაგალითად, რამდენიმე კვირის წინ, მდინარე იორდანეს მიდამოებში იქნა აღმოჩენილი ახალი ქართული მონასტერი, რომელშიც, სავარაუდოდ, დასაფლავებულია პროხორე ქართველი და იქ არქეოლოგიური გათხრები მიმდინარეობდა. ასე რომ, ამ თვალსაზრისით, ბუნებრივია, კულტურის ცენტრმა ეს ტვირთიც უნდა აიღოს - ტვირთი სამეცნიერო ცენტრისა.

როგორც პრემიერმა განაცხადა, ეს იქნება ერისა და ბერის ერთობლივად შექმნილი სამუშაო, რადგან ჩაერთვებიან საპატრიარქოს წარმომადგენლები და ბუნებრივია, საერო პირებიც - სახელმწიფოს მიერ დასახელებული პერსონები, რომლებიც აქტიურად მიიღებენ მონაწილეობას ამ პროექტის განხორციელებაში“.

Սամվել Խալաթյան / Բերիան

ავტორი: სამველ ხალათიანი

1-ელი დეკემბრიდან საქართველოში საზოგადოებრივ სივრცეებში შესასვლელად „მწვანე პასპორტების“ სისტემა ამოქმედდა. მოქალაქეს მწვანე სტატუსი მიენიჭება იმ შემთხვევაში, თუ: ის არის სრულად აცრილი; გადატანილი აქვს კოვიდ-19 და ვირუსის დადასტურებიდან გასულია 14 დღე; ჩატარებული აქვს 72-საათიანი ვალიდურობის PCR ტესტი; ჩატარებული აქვს 24-საათიანი ვალიდურობის ანტიგენ ტესტი.

კინოთეატრებში, თეატრებში, ოპერაში, საკონცერტო დარბაზებში, გასართობ ცენტრებში 18 წლის ასაკს ზემოთ მოქალაქეები მხოლოდ „მწვანე პასპორტის“ პრინციპით შეძლებენ შესვლას. „ვერსია“ დაინტერესდა, რა მდგომარეობაა თეატრებში მწვანე სტატუსის გააქტიურების შემდეგ. აღნიშნულთან დაკავშირებით მოზარდ მაყურებელთა თეატრის საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის მენეჯერ თათია პაქსაშვილს ვესაუბრეთ:

_ მწვანე პასპორტების შემოღების შემდეგ რა მდგომარეობაა თეატრებში?

_ მწვანე პასპორტის შემოღების შემდეგ შესამჩნევი ნამდვილად არ არის მაყურებელთა კლება. ჩვენ ყოველდღიურად აღარ ვთამაშობთ კოვიდ სიტუაციიდან გამომდინარე სპექტაკლებს. გვაქვს მხოლოდ სამი დღე - პარასკევი, შაბათი, კვირა. იმ რეგულაციების გათვალისწინებით, რომელიც სახელმწიფომ დააწესა, ერთი ადგილის გამოტოვებით მაყურებლის განთავსება ხდება, აქედან გამომდინარე ბევრ სპექტაკლზე ბილეთსაც ვერ იშოვის მაყურებელი, ისეთი ანშლაგით მიდის სპექტაკლები.

მაყურებლის ის სეგმენტი, რომელსაც მწვანე პასპორტი არ აქვს, რა თქმა უნდა, დანაკლისია ნებისმიერი თეატრისთვის, მაგრამ ყოველ შემთხვევაში, კატასტროფული ვითარება არ არის. მართალია, ადამიანების ნაწილი თავიდან კრიტიკულად მოეკიდა მწვანე პასპორტს, ძალიან დიდი თავდასხმები იყო, მაგრამ უმეტეს ნაწილს მადლობა, რომ გაგვიგეს და იმ რეგულაციებით მოქმედებენ, რომელიც სახელმწიფომ დააწესა. აქ მხოლოდ მწვანე პასპორტზე საუბარი არ არის, მაყურებელს შეუძლია, შემოვიდეს პისიარის და სწრაფი ტესტით. ბოლო დროს პრემიერაზე რამდენიმე ადამიანი იმ დღეს გაკეთებული ტესტით გვესტუმრა.

_ მწვანე პასპორტის დაშვების შემდეგ გრძნობენ თუ არა თავს შედარებით უსაფრთხოდ მსახიობები და მაყურებლები?

_ რა თქმა უნდა, მაყურებელი თავს უსაფრთხოდ გრძნობს, როდესაც რეგულაციის მიხედვით სკამის გამოტოვებით სვამ და დამატებით მწვანე პასპორტის გაკონტროლება ხდება. ნაწილობრივ ეს ყოველივე უსაფრთხოების გარანტია, რა თქმა უნდა, აცრილებსაც ემართებათ კოვიდი, მაგრამ გაცილებით უსაფრთხოა აღნიშნული წესების დაცვით მოქმედება. გარკვეულწილად, ფსიქოლოგიური ფაქტორიც არის, ამიტომ მოვუწოდებ ყველას, რომ საკუთარი და სხვისი უსაფრთხოების გამო უნდა აიცრას, გააკეთოს ის რაც სახელმწიფომ დააწესა, ჩვენ თუ ამ ქვეყნის მოქალაქეები ვართ, მისი წესებითაც უნდა ვიმოქმედოთ.

_ფინანსური თვალსაზრისით პრობლემები ხომ არ შეგქმნიათ რეგულაციების გამო?

_ ამ თვალსაზრისით აისახა, რა თქმა უნდა, იმიტომ რომ ჩაკეტილები ორი წელი ვიყავით, რაც თეატრისთვის დიდი დარტყმა იყო. კოვიდის დასაწყისში მომდევნო 2 წელი პანდემიურად გამოცხადდა და სახელმწიფო გვეხმარებოდა კომუნალურების დაფარვაში გარკვეული დოზით, რაც შეეხება მესამე წელიწადს, ეს უკვე აღარ არის კოვიდ წლად გამოცხადებული და რა თქმა უნდა, გადასახადების გადახდა ჩვეულებრივად ჩვენ გვიწევს, კვირაში სამი დღე რომ თამაშობ, ბუნებრივია ეს გავლენას ახდენს ეკონომიკური თვალსაზრისით, ამიტომ არის ფინანსები შემცირებული.

კონკრეტულად მწვანე პასპორტების შემოღების პერიოდშიც იკლო ფინანსებმა. შედარებაც არ არის, რადგან პანდემიის გამო გარკვეული რეგულაციების შემდეგ სხვა დატვირთვით ვმუშაობთ და პანდემიის შემდეგ გადავედით შედარებით ნაკლებ დატვირთვაზე.

ავტორი: ემილი ფეიქრიშვილი