ეკონომიკის მინისტრი ლევან დავითაშვილი გერმანიის ელჩის შეფასებას, რომ მაღალი ეკონომიკური ზრდა უკრაინაში ომის ეფექტმა განაპირობა, გულდასაწყვეტს უწოდებს.
ჟურნალისტების კითხვის საპასუხოდ, დავითაშვილმა აღნიშნა, რომ ომს გარკვეული პოზიტიური ეფექტი ჰქონდა, თუმცა მისი მტკიცებით, ქვეყნის ეკონომიკის ზრდა დიდწილად წლების წინ გატარებულ მნიშვნელოვან რეფორმებს უკავშირდება.
"ძალიან გულდასაწყვეტია, როდესაც ასეთი მნიშვნელოვანი პარტნიორი ქვეყნის წარმომადგენელი ასეთი ფორმით საუბრობს, რასაც არ აქვს ბოლომდე ეკონომიკური საფუძველი. ჩვენ, ყოველთვის ვსაუბრობდით რუსული ფაქტორის და ომის ფაქტორის ეფექტზე ჩვენს ეკონომიკაში, პროფესიონალები თანხმდებიან, რომ ამას გააჩნია გარკვეული ეფექტი პოზიტიური ეფექტი ეკონომიკურ ზრდაში, თუმცა ეს არის გადაჭარბებული, რომ საქართველოს ეკონომიკური პროგრესი ბოლო წლებში და განსაკუთრებით ბოლო წელს, არის დაკავშირებული მხოლოდ ომთან და გეოპოლიტიკურ ვითარებასთან. იგივე გეოგრაფიაში ძალიან ბევრი ქვეყანა, რომლებსაც უფრო ლიბერალური ეკონომიკური ურთიერთობები გააჩნიათ რუსეთთან, არ იზრდება ისეთივე მაღალი ტემპით, როგორითაც საქართველოს ეკონომიკა. ჩვენ ბევრი შემზღუდავი ფაქტორი გაგვაჩნია, ამის მიუხედავად, საქართველოს ეკონომიკა ყველაზე სწრაფად მზარდია არა მხოლოდ ევროპაში, სამხრეთ კავკასიასა და ცენტრალური აზიის ქვეყნებთან მიმართებით. ამავე დროს, ეს არაა მხოლოდ ჩვენი შეფასება, რომ სწრაფად გავიზრდებით მომავალ წლებში, ამას ადასტურებს ყველაზე ავტორიტეტული საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტების პროგნოზებიც.
ეს შეიძლება იყოს 2%-იანი ეფექტი, რომელიც იგივე შუა დერეფნის როლს და მნიშვნელობას ზრდის და ეს რა თქმა უნდა, არის პოზიტიური ფაქტორი ჩვენი ეკონომიკისთვის, მაგრამ დიდწილად საქართველოს ეკონომიკური ზრდა განპირობებულია იმ მნიშვნელოვანი რეფორმებით, რომლებიც წლების წინ გავატარეთ",- განაცხადა დავითაშვილმა.
ცნობისთვის, გერმანიის ელჩმა, პეტერ ფიშერმა BMGtv-სთან ვრცელ ინტერვიუში საქართველო გერმანიის ურთიერთობებზე ისაუბრა და პრობლემებზე, რომელიც საქართველოს ევროინტეგრაციის გზაზე აქვს. მან განაცხადა, რომ ეკონომიკური ზრდის მაღალი მაჩვენებელი არის მოულოდნელი მოგება უკრაინაზე რუსეთის თავდასხმიდან და ასეთი ტიპის მოგება არ გრძელდება.
სახალხო დამცველის ანაზღაურება აპრილიდან 7 000 ლარიდან 12 000 ლარამდე გაიზარდა, 2025 წლიდან კი ისევ გაიზრდება და 13 000 ლარს გადააჭარბებს, – თანხა წარმოდგენილია გადასახადების ჩათვლით, ე.წ. დარიცხული ოდენობით.
ხელზე ასაღები ოდენობა კი შეადგენდა 5 488 ლარს, რომელიც აპრილიდან 9 384 ლარამდე გაიზარდა, – ინფორმაციას ამის შესახებ „პუბლიკა“ ავრცელებს.
რაც შეეხება დანამატსა და ფულად ჯილდოს, როგორც გამოთხოვილ ინფორმაციაშია აღნიშნული, 2023 წლის მარტიდან დღემდე საქართველოს სახალხო დამცველს სახელფასო დანამატი და ფულადი ჯილდო არ მიუღია.
ლევან იოსელიანი სახალხო დამცველი სწორედ 2023 წლის მარტიდანაა. ხელფასი მას ამ თანამდებობაზე ყოფნიდან ერთ წელში გაეზარდა.
როგორ გაიზარდა ომბუდსმენის ხელფასი?
საქართველოს პარლამენტმა მარტში კანონპროექტი მიიღო და ომბუდსმენის ანაზღაურების ზრდა სწორედ ამ ცვლილების შედეგად გახდა შესაძლებელი.
ცვლილებამდე სახალხო დამცველის ანაზღაურება [თანამდებობრივი სარგო] გათანაბრებული იყო საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის თანამდებობრივ სარგოსთან, რაც 7 000 ლარია.
ცვლილებების შემდეგ კი ომბუდსმენის ანაზღაურება პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილის თანამდებობრივ სარგოს გაუთანაბრდა, გარდამავალი დებულებით განისაზღვრა თანამდებობრივი სარგოს კოეფიციენტი – 9.00.
სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის - „საქსტატის“ მონაცემებით, საქართველოში 1 039 სათამაშო ბიზნესია რეგისტრირებული. მათგან 88% - ადგილობრივი კერძო საკუთრებაა. „საქსტატის“ მონაცემებზე დაყრდნობით ირკვევა, რომ რეალურად, საქართველო აზარტული თამაშების ერთგვარი ჰაბია. მიზეზი მარტივია - ქვეყანაში სათამაშო ბიზნესი მზარდია და სულ უფრო მატულობს სექტორში რეგისტრირებული კომპანიების რაოდენობა, რომელთაგან მხოლოდ 12%-ია უცხოური კაპიტალით დაფუძნებული. მიუხედავად იმისა, რომ გარკვეული რეგულაციები დაწესდა და გადასახადებმაც მოიმატა, სათამაშო ბიზნესის მიმართ ინტერესი მაინც არ ნელდება. ყველა იმ ქვეყნიდან, სადაც აზარტული ბიზნესი შეზღუდული ან აკრძალულია, მეწარმე სუბიექტები მუშაობას საქართველოში აგრძელებენ და სულ უფრო მეტად ითრევენ ახალგაზრდა თაობას, რომელიც აზარტულ ბიზნესშია დასაქმებული, ან უბრალოდ, ლუდომანია ანუ თამაშებზეა დამოკიდებული.
ფაქტია, რომ სათამაზო ბიზნესის მიმართ დაწესებულმა რეგულაციებმა დიდად ვერ ან არ გაამართლა. საქართველოში აზარტულ თამაშებზე დამოკიდებულება კი არ შემცირდა, უფრო მეტად გაიზარდა. პრობლემა ნამდვილად საშიში და მასშტაბურია, რადგან სათამაშო ბიზნესისკენ ჩვენი მოსახლეობის ჯიბიდან დიდძალი ფული მიიმართება, რაც სექტორის მოგებას ზრდის, ხოლო პარალელურად, სხვა დარგებს ანადგურებს. თამაშზე დამოკიდებულების გამო, ადამიანები მძიმე ყოფაში ვარდებიან, ქვეყანაში მარტო ფულის გამთეთრებელი ბიზნესი ვითარდება, რომლის ბრუნვა, რეგულაციების ფონზეც კი, უდიდეს მასშტაბს აღწევს.
მართალია, სოციალურად დაუცველ პირებს აზარტული თამაში აეკრძალათ, მაგრამ სპეციალისტების მოსაზრებით, მნიშვნელოვანი და აუცილებელია წაგების ზღვარის დაწესება. ეს ნიშნავს, რომ თუ პირი, რამდენიმე ხნის განმავლობაში, სისტემურად აგებს, ის ავტომატურად უნდა გამოეთიშოს თამაშის პროცესს. აქედან გამომდინარე, ამ პრობლემის გადაჭრის ერთ-ერთი გზაა წაგების ზღვარის დაწესება საკანონმდებლო დონეზე, თუ ნამდვილად გვინდა იმ ადამიანების გადარჩენა, რომლებიც ჩართულნი არიან აზარტულ თამაშებში.
***
სტატია „საქსტატის“ შემაშფოთებელი სტატისტიკით დავიწყეთ. თუმცა, უფრო კონკრეტულად, სტატისტიკის მიხედვით, 2024 წლის 1 ოქტომბრის მდგომარეობით, ქვეყანაში რეგისტრირებული 1 039 სათამაშო ბიზნესიდან, 916 - ადგილობრივი საკუთრებაა, 92 - კერძო უცხოური საკუთრება, 1 - სახელმწიფოს საკუთრება, 1 - შერეული, სახელმწიფოს უპირატესობით, 13 - შერეული, ადგილობრივის უპირატესობით, 14 - შერეული უცხოეთის უპირატესობით.
რაც შეეხება ქვეყნების ხუთეულს, რომელთა წარმომადგენლებსაც საქართველოში ყველაზე მეტი აზარტული ბიზნესი აქვთ, „საქსტატის“ მონაცემებზე დაყრდნობით, ასეთია:
· თურქეთი - 26 ბიზნეს-სუბიექტი;
· რუსეთი - 23 ბიზნეს-სუბიექტი;
· ისრაელი - 8 ბიზნეს-სუბიექტი;
· კვიპროსი - 6 ბიზნეს-სუბიექტი;
· სომხეთი - 6 ბიზნეს-სუბიექტი.
„საქსტატის“ მონაცემების დეტალური გაანალიზების მიხედვით, აზარტული საქმიანობით დაკავებული 100 ბიზნეს-სუბიექტის წარმომავლობა, საერთოდ უცნობია.
რაც შეეხება წინა წლების სტატისტიკას, 2023 წელს, საქართველოში 1 043 აზარტული ბიზნესი, ხოლო 2022 წელს - 1 037 იყო რეგისტრირებული.
მაკა რუხაძე