ეკონომიკა

სამსუნი-ტრაპიზონი-სარფის მაღალსიჩქარიანი მატარებლის ხაზის პროექტი სარკინიგზო ტრანსპორტირებას ანკარას, შავი ზღვის რეგიონსა და საქართველოს შორის უზრუნველყოფს,- ამის შესახებ თურქეთის პრეზიდენტმა, რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა რიზეში მისი პარტიის რიგით მერვე კონგრესზე სიტყვით გამოსვლისას განაცხადა:

„ჩვენი ავტომაგისტრალის 17 პროექტი სხვადასხვა რაიონებში გრძელდება. ჩვენი სამსუნი-ტრაპიზონი-სარფის მაღალსიჩქარიანი მატარებლის ხაზის პროექტი უზრუნველყოფს სარკინიგზო ტრანსპორტირებას ანკარას, შავი ზღვის რეგიონსა და საქართველოს შორის, რომელიც ესაზღვრება შავ ზღვას.

პროექტის შედეგად, ერთმანეთს დაუკავშირდება ქალაქები - ორდუ, გირესუნი, ტრაპიზონი, რიზე და ართვინი სარკინიგზო ხაზით, რომელიც სამსუნიდან დაიწყება. ამასთან, მისივე ცნობით, თურქეთის ერთ-ერთი ყველაზე გრძელი გვირაბით და სხვა დამაკავშირებელი გზებით, ქვეყნის პროვინციები აღმოსავლეთ შავი ზღვის რეგიონთან და სხვა ქვეყნებთან დაკავშირდება."

ცნობისთვის, თურქეთმა აღნიშნული სარკინიგზო ხაზის პროექტი გასული წლის სექტემბერში დააანონსა. როგორც თურქეთის ტრანსპორტის მინისტრმა განაცხადა, ეს ქვეყნის სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის კიდევ უფრო გაუმჯობესებას შეუწყობს ხელს. რა ვადებზეა გაწერილი და რა დაუჯდება თურქეთს ახალი სარკინიგზო ხაზის მშენებლობა, უცნობია.

განვლილი 2024 წელი გლობალური საფონდო ბირჟებისთვის განსაკუთრებით წარმატებული აღმოჩნდა, რაც ძირითადი ინდექსების რეკორდული ზრდით და ტექნოლოგიური სექტორის ფენომენალური შედეგებით იყო განპირობებული. კომპანიების საბაზრო შეფასების მკვეთრი ზრდის ფონზე, ბუნებრივია, წლის განმავლობაში მნიშვნელოვნად გაიზარდა მათი დამფუძნებლების და აქციონერების რაოდენობა. ამჯერად წარმოგიდგენთ იმ მილიარდერების რეიტინგს, რომლებიც 2024 წელს ყველაზე მეტად გამდიდრდნენ.

1. ილონ მასკი +$223 მლრდ | ქონება: $452 მლრდ

რეიტინგის სათავეში პლანეტის ისტორიაში ყველაზე მდიდარი მეწარმე ილონ მასკია, რომლის ქონების შეფასება ერთ წელიწადში 223 მილიარდი დოლარით გაიზარდა და ის ამჟამად $452 მილიარდს შეადგენს. 2024 წელს ილონ მასკმა არაერთი რეკორდი დაამყარა, მათ შორის ქონების მოცულობის ზრდის ტემპთან დაკავშირებით, რაც, თავის მხრივ, ამერიკის შეერთებული შტატების არჩევნებში დონალდ ტრამპის გამარჯვებასთანაა დაკავშირებული. მოგეხსენებათ, მასკი ამერიკის ახალი პრეზიდენტის მარჯვენა ხელი და მთავარი დონორია, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მომდევნო ოთხი წლის განმავლობაში, სავარაუდოდ, მისი კომპანიები სასათბურე პირობებში იქნებიან, ეს კი ინვესტორების განწყობაზე პოზიტიურად აისახება. წლის განმავლობაში Tesla-ს საბაზრო შეფასება 75%-ით გაიზარდა და მან რეკორდულ 1 ტრილიონ 420 მილიარდ დოლარს მიაღწია, რაც კომპანიის არსებობის ისტორიაში დაფიქსირებული საუკეთესო შედეგია. ელექტრომობილების მწარმოებელი კომპანიის გარდა, ილონ მასკი კიდევ ერთ ტექნოლოგიურ კომპანიას, SpaceX-ს ფლობს, რომლის შეფასებამ წელს რეკორდულ 350 მილიარდ დოლარს მიაღწია, რაც მას პლანეტის უმსხვილეს სტარტაპად აქცევს. საერთო ჯამში, ვხედავთ, რომ 2024 წელი ყველაზე დიდი სარგებლის მომტანი სწორედ ილონ მასკისთვის იყო, რომელმაც არჩევნებში ტრამპის გამარჯვებაზე უდიდესი ფსონი დადო, რამაც გაამართლა.

2. მარკ ცუკერბერგი +$84 მლრდ | ქონება: $212 მლრდ

2024 წელი განსაკუთრებით სარგებლიანი იყო Meta-ს დამფუძნებლისთვის, რომლის ქონების შეფასება 84 მილიარდი დოლარით გაიზარდა და ის ამჟამად $212 მილიარდს შეადგენს. Facebook-ის, Instagram-ის, WhatsApp-ისა და Oculus-ის მშობელი კომპანიისათვის 2024 წელს ბევრი რამ შეიცვალა, მთავარი კი ხელოვნური ინტელექტია, რომელმაც Meta-ს შესაძლებლობების გაზრდის საშუალება მისცა და ტექნოლოგიური გიგანტი განვითარების ახალ ეტაპზე გადაიყვანა. გარდა ამისა, წელს აშშ-ის მთავრობამ ჩინური TikTok-ის აკრძალვის გადაწყვეტილება მიიღო, რომელიც, თუ ძალაში შევიდა, ცუკერბერგის კომპანიას სოციალური ქსელების ბაზარზე დარჩენილ ერთადერთ მონოპოლად აქცევს, რასაც Meta-ს ინვესტორები სიხარულით შეხვდებიან. აღნიშნულ სიახლეებთან ერთად, ცუკერბერგმა წელს საზოგადოებას ყველაზე მაღალტექნოლოგიური პროდუქტი - ახალი AR-სათვალე Orion-ი წარუდგინა, რომელიც ჭეშმარიტად რევოლუციური ინოვაციაა. საერთო ჯამში, წელს Meta-მ 73%-იანი აღმასვლა დააფიქსირა და მისი საბაზრო კაპიტალიზაცია $1.5-ტრილიონიან ნიშნულამდე გაიზარდა.

3. ჯენსენ ჰუანგი +$76 მლრდ | ქონება: $120 მლრდ

AI-ბუმის ფონზე, 76 მილიარდი დოლარით გამდიდრდა მეწარმე, რომლის მიერ დაფუძნებულმა კომპანიამ წელს ყველა რეკორდი მოხსნა და რეიტინგში პირველი ადგილიც დაიკავა. ცხადია, საუბარი გვაქვს NVIDIA-ზე, რომლის აქციების ღირებულება წელს 185%-ით გაიზარდა და პიკურ პერიოდში კაპიტალიზაციამ 3 ტრილიონ 620 მილიარდ დოლარს მიაღწია. NVIDIA-ს რეკორდული აღმასვლის ფონზე, ჯენსენ ჰუანგის ქონებამ 120 მილიარდ დოლარს მიაღწია, რასაც ის ბაზარზე ხელოვნური ინტელექტის გამოჩენას უნდა უმადლოდეს.

4. ლარი ელისონი +$67 მლრდ | ქონება: $190 მლრდ

შესანიშნავი წელი ჰქონდა ლარი ელისონსაც, რომელიც ტექნოლოგიური გიგანტის, Oracle-ის დამფუძნებელია. ელისონის ქონება წელს 67 მილიარდი დოლარით გაიზარდა და საერთო შეფასებამ 190 მილიარდ დოლარს მიაღწია. მისი მეგობრებისა და კოლეგების მსგავსად, ელისონის გამდიდრებაც ხელოვნურ ინტელექტს უკავშირდება, რომელმაც Oracle-ის პლატფორმას განვითარების ახალ ეტაპზე გადასვლის საშუალება მისცა, რამაც კომპანიის შეფასება 500 მილიარდ დოლარამდე გაზარდა.

5. ჯეფ ბეზოსი +$66 მლრდ | ქონება: $243 მლრდ

სხვა ტექნოლოგიური გიგანტების მსგავსად, 2024 წელი გამორჩეულად კარგი იყო Amazon-ისთვის, რომელიც, მართალია, ელექტრონული კომერციის პლატფორმითაა ცნობილი, თუმცა ამასთან Cloud-ბაზარზე უმსხვილესი მოთამაშეა. სწორედ Amazon-ის ტექნოლოგიური მიმართულების, AWS-ის წარმატებას უკავშირდება ის 50%-იანი ზრდა, რომელიც წელს კომპანიამ დააფიქსირა. ამჟამად Amazon-ის შეფასება 2 ტრილიონ 350 მილიარდ დოლარს შეადგენს, მისი დამფუძნებელი კი წელს 66 მილიარდი დოლარით გამდიდრდა და ამჟამად ჯეფ ბეზოსი 243 მილიარდი დოლარის ქონებას ფლობს.

საერთო ჯამში, შეიძლება ითქვას, რომ წელს ყველაზე დიდი სარგებელი იმ კომპანიებმა და მილიარდერებმა მიიღეს, რომლებიც ხელოვნურ ინტელექტს ყველაზე აქტიურად იყენებენ, რაც გასაკვირი არ უნდა იყოს, რადგან AI ათწლეულის ყველაზე მნიშვნელოვანი ინოვაციაა და ეს ტექნოლოგიურმა ტიტანებმა კარგად იციან.

BM.ge

მე-11 მოწვევის პარლამენტის მიერ დამტკიცებული 2025 წლის ბიუჯეტში ჩამოთვლილია ის საგზაო პროექტები, რომელთა დაწყებაც წელს „ქართული ოცნების“ მთავრობისთვის პრიორიტეტს წარმოადგენს.

1-ელი იანვრიდან საქართველოში სამინისტროების რაოდენობა 13-მდე გაიზარდა. კერძოდ, სპორტის და კულტურის სამინისტრო გაიყო და ცალ-ცალკე უწყებად ჩამოყალიბდა. აღნიშნულს ითვალისწინებს „საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილება.

ცვლილების თანახმადაც, კანონის ამოქმედებიდან არაუგვიანეს 3 თვისა უფლებამონაცვლე სამინისტროები უფლებამოსილნი იქნებიან, დაიწყონ რეორგანიზაცია (მათ შორის, ფუნქციათა ანალიზის საფუძველზე ოპტიმიზაცია).

ცნობისთვის, სპორტის და კულტურის სამინისტროს გაყოფა ირაკლი კობახიძემ 26 ოქტომბრის არჩევნებამდე დააანონსა, როცა თინათინ რუხაძე სპორტის და კულტურის მინისტრად დანიშნა. მანვე განაცხადა, რომ სამინისტროების გაყოფის შემდეგ კულტურის სამინისტროს ხელმძღვანელად თინათინ რუხაძე დარჩება. ხოლო სპორტის მინისტრად მისი ამჟამინდელი მოადგილის შალვა გოგოლაძის დანიშვნა იგეგმება.

რაც შეეხება ბიუჯეტს, 2025 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტის (მესამე წარდგენისთვის) მიხედვით, ორივე სამინისტროს 2025 წლის ბიუჯეტის პროექტის გეგმა ჯამში შეადგენს - 596,115,000 ლარს: კულტურის სამინისტროს ბიუჯეტი განსაზღვრა 297,649,500 ლარით, ხოლო სპორტის სამინისტროს ბიუჯეტი 298,465,500 ლარით. ცნობისთვის, სპორტის და კულტურის სამინისტროს ჯამური ბიუჯეტი 2024 წელს 506 456 000 მლნ ლარი იყო.

2025 წლისთვის იზრდება ორივე სამინისტროს შრომის ანაზღაურების ჯამური ხარჯიც. კერძოდ, საქართველოს კულტურის და სპორტის სამინისტროს აპარატის შრომის ანაზღაურება 2025 წლის ბიუჯეტის პროექტის (მეორე წარდგენა) თანახმად შეადგენდა - 6,028,000 ლარს, ხოლო თითოეულ სამინისტროს ნაწილში ჯამურად განისაზღვრა - 8,220,400.00 ლარი, მათ შორის: კულტურის სამინისტრო - 5 126 300 ლარი, სპორტის სამინისტრო - 3,094,100 ლარით.

2025 წლიდან პენსია 35 ლარით იზრდება. აღნიშნულთან დაკავშირებით ლაშა ხუციშვილმა პარლამენტში 10 დეკემბერს განაცხადა. სამინისტროს ინფორმაციით, საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ასიგნებები განისაზღვრა 8 მილიარდ 820 მილიონი ლარის ოდენობით.

ასიგნებების ფარგლებში გათვალისწინებულია, რომ მოსახლეობის სოციალური დაცვაზე – 6 მილიარდ 353 მილიონ ლარზე მეტი დაიხარჯოს, მათ შორის:

საპენსიო უზრუნველყოფა – 4 მილიარდ 498 მილიონი ლარი, რომლის ფარგლებშიც, სამთავრობო პროგრამის შესაბამისად, 70 წლამდე ასაკის პირთა პენსია იზრდება 35 ლარით და 2025 წლის იანვრიდან განისაზღვრება 350 ლარით. 70 წლის და მეტი ასაკის პირთათვის პენსია, ასევე, იზრდება 35 ლარით და განისაზღვრება 450 ლარის ოდენობით.
მაღალმთიან დასახლებებში მცხოვრები პენსიონერებისთვის კანონით განსაზღვრული 20%-იანი დანამატების გათვალისწინებით, 70 წლამდე პირთა პენსია იქნება 420 ლარი, ხოლო 70 წლის და მეტი ასაკის პირთა პენსია 540 ლარი;
გარდა ამისა, უწყების ცნობით, იზრდება სახელმწიფო კომპენსაციების მიმღებ პირთა კომპენსაციის ოდენობები, რომელთა დაანგარიშება დაკავშირებულია სახელმწიფო პენსიის ოდენობაზე.

„სახელმწიფო კომპენსაციის/სახელმწიფო აკადემიური სტიპენდიის ზედა ზღვრის ოდენობა განისაზღვრება 1 035 ლარით, ხოლო ოჯახის წევრის გარდაცვალების გამო კომპენსაციის მიმღებ პირებზე გასაცემი სახელმწიფო კომპენსაციის ზედა ზღვრის ოდენობა განისაზღვრება 1 235 ლარით“, – წერია რელიზში.

უწყების ცნობით, მოსახლეობის მიზნობრივი ჯგუფების სოციალური დახმარებაზე ჯამში 1 მილიარდ 639 მილიონ ლარამდე გამოიყოფა:

„აღნიშნული თანხის ფარგლებში, კანონმდებლობის შესაბამისად გათვალისწინებულია მკვეთრად გამოხატული და 18 წლამდე შშმ პირების, ასევე, დანარჩენი კატეგორიის შშმ პირთა სოციალური გასაცემლის ზრდა 35 ლარით, ასევე, გათვალისწინებულია 120 ათას სოციალურ სარეიტინგო ქულამდე მყოფი ოჯახების 16 წლამდე ბავშვების ყოველთვიური 200-ლარიანი დახმარების დაფინანსება“. 

2025 წელს სოციალური შეღავათებისთვის მაღალმთიან დასახლებებში გათვალისწინებულია 113,0 მლნ ლარი. უწყება ამბობს, რომ პენსიის ზრდის შესაბამისად, იზრდება საპენსიო დანამატის მოცულობაც.

სოციალური რეაბილიტაციისა და ბავშვზე ზრუნვის პროგრამის დაფინანსება შეადგენს 95,0 მილიონ ლარს.

რაც შეეხლება მოსახლეობის ჯანმრთელობის დაცვას – გათვალისწინებულია 1 მილიარდ 859 მილიონი ლარი, მათ შორის, საყოველთაო ჯანდაცვის დაფინანსება შეადგენს 1 მილიარდ 220 მილიონ ლარს.

„პროგრამის ფარგლებში, გათვალისწინებულია პირველადი ჯანდაცვის პერსონალის ხელფასების ზრდა; სამედიცინო დაწესებულებათა რეაბილიტაცია და აღჭურვა – 100 მილიონი ლარი; დასაქმების სისტემის რეფორმების პროგრამა – 112 მილიონ ლარზე მეტი; იძულებით გადაადგილებულ პირთა და მიგრანტთა ხელშეწყობა – 268 მილიონი ლარი“, – აცხადებს უწყება.

2025 წელს ბიზნესი გაზრდილი საგადასახადო წნეხით და ახალი რეგულაციებით ხვდება. რეგულაციების ნაწილი ქართული ოცნების პარლამენტმა წლის ბოლოს დაჩქარებული წესით მიიღო, ხოლო რეგულაციების ნაწილი წინა წლებში განხორციელებულ საკანონმდებლო ცვლილებებს უკავშირდება.

1-ელი იანვრიდან ვისაც შემოსავალი ლარში აქვს, უცხოურ ვალუტაში ₾500,000-ის ეკვივალენტზე ნაკლებ სესხს ვერ აიღებს
სესხის აღებისას, 2025 წლის 1-ელი იანვრიდან ცვლილებები ამოქმედდება. ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებლის ბრძანების მიხედვით, მოქალაქეები, რომლებსაც შემოსავალი ლარში აქვთ, 500 000 ლარამდე სესხის აღებას მხოლოდ ლარში შეძლებენ. სებ-ის განცხადებით ეს ცვლილება მიმართულია საბანკო კრედიტების დოლარიზაციის შემცირებისკენ.

1-ელი იანვრიდან თამბაქოს ნაწარმზე აქციზის ღირებულება იზრდება
თამბაქოს ცალკეულ პროდუქტზე აქციზის განაკვეთი იზრდება. საუბარია ერთ სიგარეტის კოლოფზე აქციზის 20 თეთრით, 1.70-დან 1.90 ლარამდე გაზრდაზე. ხოლო 15 თეთრით 1.85 ლარამდე გაიზრდება ასევე აქციზის განაკვეთი გასახურებელი თამბაქოს ნაწარმზე.

1-ელი იანვრიდან სათამაშო ბიზნესისთვის მოგების გადასახადი იზრდება
2025 წლიდან იმ კომპანიებისთვის, რომლებიც ონლაინ აზარტული თამაშების გამართვის ლიცენზიას ფლობენ, მოგების გადასახადი არსებული 15%-დან 20%-მდე გაეზრდებათ.

1-ელი იანვრიდან თბილისში, პიკის საათებში, დისტრიბუციის მანქანების მოძრაობა შეიზღუდება
თბილისში დილის 08:00-დან 11:00 საათამდე და 17:00-დან 20:00 საათამდე პერიოდში, მოძრაობის შეზღუდვა სხვა დიდგაბარიტიან ტრანსპორტთან ერთად, უკვე დისტრიბუციის ავტომანქანებსაც შეეხება. აღნიშნული რეგულაცია ითვალისწინებს შეზღუდვას N2 და N3 კატეგორიების სატრანსპორტო საშუალებებით დისტრიბუციაზე და არ ეხება M2 კატეგორიის სატრანსპორტო საშუალებებს.

1 იანვრიდან ერთი ავტომობილის რეექსპორტისთვის საფასური 150 ლარით გაიზრდება - შსს-ს მომსახურების სააგენტოს სერვისები ძვირდება
შსს-ს მომსახურების სააგენტოს ცალკეული მომსახურებები ძვირდება. კერძოდ, მნიშვნელოვნად იზრდება საექსპერტო შემოწმებისთვის, აგრეთვე საბაჟო დეკლარაციის შევსებისთვის ან აღრიცხვის მოწმობის გამოწერისთვის მომსახურების საფასური. საექსპერტო შემოწმება როგორც სააგენტოს სტრუქტურული ერთეულის ფარგლებს გარეთ, ასევე, მის ფარგლებში იზრდება 70 ლარით, ხოლო საბაჟო დეკლარაციის შევსება ან აღრიცხვის მოწმობის გამოწერის საფასური ძვირდება 80 ლარით.

1-ელი იანვრიდან 2014 წლამდე წარმოებული სატვირთო მანქანების და ავტობუსების იმპორტი იკრძალება
2025 წლის 1 იანვრიდან საქართველოში 2014 წლამდე წარმოებული სატვირთო მანქანებისა და ავტობუსების იმპორტი აიკრძალება. იმპორტის შეზღუდვა ევრო-5 სტანდარტზე საქართველოს გადასვლასთან დაკავშირებით წესდება.ამ სტანდარტზე გადასვლა ნიშნავს, რომ 2025 წლის 1 იანვრიდან საქართველოში აიკრძალება იმ სატვირთო მანქანებისა და ავტობუსების რეგისტრაცია და იმპორტი, რომლებიც არ აკმაყოფილებენ მითითებულ სტანდარტს.

4 იანვრიდან გარკვეულ ავტომობილებს სიჩქარის შემზღუდველი მოწყობილობის გამოყენებაზე შეამოწმებენ
მომავალი წლიდან გზისპირა ზონებში, როგორც ადგილობრივი, ისე საერთაშორისო გადამზიდავების საგზაო ინსპექტირება განხორციელდება. კერძოდ, M2, M3, N1, N2, N3, O3, O4 კატეგორიის სატრანსპორტო საშუალებების შემოწმებას შინაგან საქმეთა სამინისტროს დახმარებით განახორციელებს სახმელეთო ტრანსპორტის სააგენტოს უფლებამოსილი პირი.

1-ელი თებერვლიდან პიროტექნიკური ნაწარმის იმპორტი/ექსპორტი/რეალიზაცია დარეგულირდება
1-ელი თებერვლიდან საქართველოში პიროტექნიკური ნაწარმის იმპორტი, ექსპორტი, წარმოება და რეალიზაცია მხოლოდ სპეციალური ნებართვა/ლიცენზიის საფუძველზე იქნება დასაშვები. კანონპროექტის მიხედვით, ნებართვებს შს სამინისტროს საგანგებო სიტუაციების მართვის სამსახურის მმართველობის სფეროში შემავალი – სახელმწიფო რეზერვებისა და სამოქალაქო უსაფრთხოების სერვისების სააგენტო გასცემს. საკანონმდებლო პაკეტის გათვალისწინებით, პიროტექნიკური ნაწარმის წარმოების, რეალიზაციის, იმპორტისა და ექსპორტის ნებართვის საფასური 200-200 ლარის ოდენობით განისაზღვრება.

1-ელი თებერვლიდან სამშენებლო სექტორში მცირე მეწარმეებისთვის საგადასახადო შეღავათი უქმდება
1 თებერვლიდან სამშენებლო სექტორში მცირე მეწარმის სტატუსის მქონე პირები 1%-ის ნაცვლად 20%-ით დაიბეგრებიან ნებისმიერ ხელშეკრულებაში, რომელთაც გააფორმებენ კომპანიებთან და მეწარმე იურიდიულ პირებთან, მათთვის შეღავათი შენარჩუნდება მხოლოდ მაშინ თუკი კონტრაქტს გააფორმებენ სხვა ფიზიკურ პირთან, რომელიც მეწარმის სტატუსს არ ატარებს.

1-ელი აპრილიდან თამბაქოს სადა შეფუთვის რეგულაცია ამოქმედდება
2025 წლის პირველი აპრილიდან თამბაქოს სადა შეფუთვის რეგულაციის ძალაში შესვლის შემდეგ, პროდუქციაზე ბრენდების ლოგოები, განმასხვავებელი ფერები და აღწერები აღარ იქნება განთავსებული. ბრენდის სახელი შეფუთვაზე უნიფიცირებული შრიფტით იქნება დაწერილი, ხოლო შეფუთვის ფერი და იერსახე სტანდარტიზებულად ერთნაირი იქნება. 2025 წლის 1 მარტამდე შესაძლებელია თამბაქოს ნაწარმის დღეს არსებული ფორმით შემოტანა და 2025 წლის 1 აპრილამდე მისი რეალიზაცია.

1-ელი ივნისიდან ავტოსადგურების სერტიფიცირება სავალდებულო ხდება
2025 წლის 1-ელი ივნისიდან ავტოსადგურებს სერტიფიცირების ვალდებულება უჩნდებათ. სერტიფიცირების ფასი სადგურის კატეგორიის მიხედვით 1000-ლარიდან 10 000-ლარის ფარგლებში მერყეობს. სერტიფიკატი გაიცემა 5 წლის ვადით. ასევე პირველი ივნისიდან 150 კმ-ზე მეტით დაშორებულ პუნქტებს შორის მგზავრების გადაყვანა მიკროავტობუსებით აიკრძალება და დასაშვები მხოლოდ ავტობუსებით იქნება.

საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა მათ ვისაც ეროვნულ ვალუტაში აქვს შემოსავალი 500,000 ლარამდე სავალუტო სესხის აღება შეუზღუდა - შესაბამისი გადაწყვეტილება ეროვნული ბანკის ფინანსური სტაბილურობის კომიტეტმა 27 ნოემბერს მიიღო, ხოლო 18 დეკემბერს სებ-ის პრეზიდენტობის მოვალეობის შემსრულებლის ბრძანებაც გამოიცა. სებ-ში განმარტავენ, რომ ეს ცვლილება საბანკო კრედიტების დოლარიზაციის შემცირებისკენაა მიმართული.

ეროვნულმა ბანკმა სავალუტო სესხების ზღვარი 2024 წელსაც გაზარდა, როდესაც ის არაჰეჯირებული მსესხებლებისთვის 200,000 ლარიდან 400,000 ლარამდე გაზარდა. 18 დეკემბრის ბრძანებით კი ზღვარი 500 000 ლარამდე იზრდება და საქართველოს მოქალაქე, რომელსაც შემოსავალი ლარში ერიცხება, ბანკებიდან უცხოურ ვალუტაში ფულს ვერ ისესხებს, თუ 500 000 ლარის ექვივალენტზე ნაკლები თანხა სჭირდება.